Yaasin Suurili

Diyila Dagbani Wikipedia
Yiɣi chaŋ yaɣa shɛli Yiɣi chaŋ vihigu ni
Yaasin Suurili
surah
Zuliya wuhibuيس Mali niŋ
Siɣili-lana yuliي, س Mali niŋ
Be lɛbigili zuliya nima ni36. Ya Sin, Q31204695 Mali niŋ
Balli tuma bɛi balli yulilaribanchi Mali niŋ

Yaasin Suurili (Ya-Sin يس)[1]

Suurili ŋɔ maa wuhirila iimaansili ni Duuma so Ŋun timdi tuumba na, ni binshεɣu din zuɣu chɛ ka bɛ timdi tuumba maa na. Ni ninvuɣu shεba bɛ ni timdi tuumba maa bɛ sani na hala ni nyε shεm. Dinzuɣu, ka Annabi boli suurili ŋɔ maa Alkur’aani suhu.

Aaya nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Aaya nima:[2]

  • 1. Yaa-Siin (Y.S). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
  • 2. M (Mani Naawuni) po Alkur’aani shεli din nyɛ yɛmgoliŋga.
  • 3. (Yaa nyini Muhammadu)! Achiika! A be Naawuni tuumba ni.
  • 4. Ka nyɛla ŋun be sochibga zuɣu.
  • 5. Di (Alkur’aani) nyɛla Duuma So Ŋun nyɛ Nyɛŋda, Nambɔzobonaa ni siɣisi shɛli na.
  • 6. Domin a (nyini Annabi Muhammadu) ti varsi ninvuɣu shεba (Larbunima) bɛ ni na ʒin tim tuun’ so na, ni o ti varsi bɛ banima, ka bɛ nyɛla ban tam Naawuni yɛla.
  • 7. Achiika! Yɛltɔɣali (azaaba) niŋ talahi bɛ (chɛfurinim’) pam zuɣu, dinzuɣubɛ pala ban yɛn ti yɛlimaŋli.
  • 8. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ la ankufunim’ niŋ bɛ niŋgoya ni, ka di mali hali ni bɛ yenonim’ ni, dinzuɣu ka bɛ nyɛla ban zuɣuri wuɣi ʒe zuɣusaa (ka ku tooi lahi silim tiŋgbani ni).
  • 9. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ gooni zali bɛ tooni, ka zaŋ gooni zali bɛ nyaaŋa, dinzuɣu ka Ti limsi bɛ nina zuɣu,ka bɛ bi lahi tooi nyara.
  • 10. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di nyɛla yim n-ti ba, a yi varsi ba bee a bi varsi ba, bɛ ku ti yεlimaŋli.
  • 11. Achiika! A ni yɛn varsi so n-nyɛ ninvuɣu so ŋun doli teesim (dina n-nyɛ Alkur’aani), ka zo Naawuni ni ashilo. Tɔ! (Yaa nyini Annabi)! Tim o suhupiεlli lahibali ni chεmpaŋ, n-ti pahi sanyoo din bara (Alizanda).
  • 12. Achiika Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban yɛn ti neei kpiimba, ka sabri bɛ ni daŋsi tuun’ shεŋa (Dunia puuni), ni di boba. Binshɛɣu kam mi, Ti sabi li mi, ka gu li niŋ litaafi shεli din kahigiri yɛlli kam polo ni la (Lauhul Mahfuuz).
  • 13. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Tim ba (Maka chεfurinim’ maa) ŋmahinli ni tiŋshee nima (Intaakiyya), saha shεli di ni daa niŋ ka (Naawuni) tuumba ka li na.
  • 14. Saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa tim tuumba ayi na bɛ sani, ka bɛ labsi ba ʒirinima, din nyaaŋa ka Ti kpaŋsi ba ni (tuun’ so ŋun pahi) ata, ka bɛ (tuumba maa) yεli: “Achiika! Ti nyɛla (Naawuni) tuumba n-zaŋ kana yi sani.”
  • 15. Ka bɛ (tiŋ’ maa nim’) yεli: “Yi pa shɛba m-pahila ninsalinim’ ka tinima, dinzuɣu, Nambɔzobonaa (Naawuni) bɛ siɣisi shɛli na, yi pala shεba m-pahila yi ŋmarila ʒiri.”
  • 16. Ka bɛ (tuumba maa) yεli: “Ti Duuma (Naawuni) mi ni ti nyɛla tuumba n-zaŋ kana yi sani.”
  • 17. “Yaha! Talahi shɛli bi ʒi ti zuɣu naɣila ti tuuntali tibu polo ni.”
  • 18. Ka bɛ (tiŋ’ maa nim’) yεli: “Achiika! Tinim’ nyaya ka yi zuɣubetali n-chɛ ka yɛlibɛɣu ŋɔ maa (fara mini sanzali) nyari ti, dinzuɣuyi yi bi chɛ, achiika! Ti ni labi ya kuɣa. Yaha! Achiika! Azaaba kpeeni ni gbaai ya ti sani.”
  • 19. Ka bɛ (tuumba maa) yεli: “Yi zuɣubetali be ni yinima. (Di ni bɔŋɔ, yi zaŋ ti mi m-boli zuɣubiεɣu nima) domin bɛ teei ya (Naawuni yεla) zuɣu. Chɛli gba! Yi nyɛla ninvuɣu shεba ban besaɣiŋgu ni.”
  • 20. Ka do so (Habibu Najaar) yi tiŋ’ maa targa na, ka nyɛla ŋun chain yomyoma, ka yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Doli ya Naawuni tuumba maa.”
  • 21. “Doli ya ninvuɣu shεba ban bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, ka nyɛla ban dolsiri ninsalinima.”
  • 22. “Bo n-leei yɛn chɛ ka n-ku jεm (Duuma so) Ŋun nam ma, ka di nyɛla O sani ka bɛ yɛn ti labsi ya.”
  • 23. “Dini bɔŋɔ, n-ni gbibi duuma shεba kapa ni Ŋuna? Di yi niŋ ka Nambɔnaa (Naawuni) yu ma ni chuuta shεli, bɛ (duumanim’ maa) suhudee ku tooi niŋ ma anfaani shεli, bɛ mi ku tooi tilgi ma?”
  • 24. “Din’ ŋuna achiika! M-be birginsim din be polo ni.”
  • 25. “Achiika! Mani ti yɛlimaŋli ni yi Duuma (Naawuni), dinzuɣu wummi ya n-ti ma.”
  • 26. (Ka tiŋ’ maa nim’ niŋ o azaaba hali ka o ti kpi) Ka bɛ (Malaaika nim’) yεli o: “Kpεm na Alizanda puuni.” Ka o yεli: “Mbaye, bo n-di leei niŋ ka n niriba baŋ (ni zuɣusuŋ ni ka m-be).”
  • 27. “N Duuma (Naawuni) ni chε m-paŋ ma shɛm, ka zaŋ ma niŋ ninvuɣu shεba ban tibgi puuni (Chiyaama).”
  • 28. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi siɣisi tobbihi (Malaaika nima) na zuɣusaa (ni bɛ ti niŋ ba azaaba) o nyaaŋa, Timipala banyɛn siɣisi ba na.
  • 29. Di daa pa shɛli m-pahi la tahigu yim zuɣu (ka Malaaika Ziblila tahi ba), ka a bɛ leei ban kpi n-dondoya.
  • 30. Ashaara be Naawuni daba zuɣu (Zaadali), tuun’ so na ʒin kaba na, naɣila bɛ nyɛla ban maandi o ansarsi.
  • 31. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa niŋ tiŋgbani shɛŋanim’ hallaka pɔi ni bana (Maka chɛfurinima), ka bɛ nyɛla ban ku lahi labi na bɛ sani (Dunia ni)?
  • 32. Yaha! Achiika! Bɛ zaa so n-kani naɣila bɛ yɛn ti zaŋ ba mi na Ti (Tinim’ Naawuni) sani.
  • 33. Yaha! Di nyɛla yεlikpahindili n-zaŋ ti ba kadama Ti (Tinim’ Naawuni) neerila tiŋgbani shɛli din kpi, ka yihi bimbɛlli di puuni na, ka bɛ (ninsalinim’) diri di puuni.
  • 34. Ka Ti zaŋ dobino mini Inabi (sinsaba) puri n-niŋ di puuni. Yaha! Ka Ti chɛ ka bilsi puhi di puuni na.
  • 35. Domin bɛ (ninsalinima) di di binwola puuni shɛli, ka di pala bɛ nuhi ni tum shɛli. Di ni bɔŋɔ,bɛ ku paɣi (Naawuni)?
  • 36. Nam niŋ kasi n-ti Duuma So Ŋun nam tiŋgbani ni yihiri shɛli balibu kam, ni din yiri bɛ (ninsalinim’) mammaŋ’ puuni na, n-ti pahi binyɛr’ shεŋabɛ ni bi mi.
  • 37. Yaha! Di nyɛla yɛlikpahindili n-zaŋ ti ba (ninsalinima) kadama Ti (Tinim’ Naawuni) yihirila wuntaŋni yuŋ puuni, ka a nya ka bɛ (ninsalinim’) be zimsim puuni.
  • 38. Ka wuntaŋ’ mi chana hali ni di biɛhigu shee, dina n-nyɛ Duuma So Ŋun’ nyɛ Nyɛŋda, Baŋda nam zaligu.
  • 39. Ni Goli, Ti (Tinim’ Naawuni) zali li mi ka di mali siɣibu shɛhi hali ti labi na n-ti leei kamani dobino wulikuuni.
  • 40. Wuntaŋ’ bi tu kamaata ni di yi goli zuɣu, yuŋ mi bi tu kamaata nidi yɛɣi wuntaŋ’ zuɣu. Yaha! Di zaa bela bobyinsi puuni n-ginda.
  • 41. Di lahi nyɛla yɛlikpahindili n-zaŋ ti ba (ninsalinima) kadama achiika! Tinima (Tinim’ Naawuni) n-daa ʒi bɛ dɔɣiriba (Annabi Nuhu mini o niriba) ŋarim shεli din daa pali la puuni.
  • 42. Yaha! Ka Ti nam di (Annabi Nuhu ŋarim maa) tatabo n-ti ba (ninsalinima), ka di nyɛla bɛ ni bari shɛli (kamani laakumi, ni bimbara balibu kam).
  • 43. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di yu, Ti naan chɛ ka kom maa di ba, ka bɛ ku nya ŋun yɛnsɔŋsiba, bɛ mi pala bɛ ni yɛn tooi tilgi shɛba.
  • 44. Naɣila nambɔzɔhigu din yi Ti (Tinim’ Naawuni) sani na, ni nyεɣisim wumbu hali ni saha biɛla.
  • 45. Yaha! Bɛ yiti yεli ba: “Zom ya din be yi tooni, ni din be yi nyaaŋa, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu.”
  • 46. Yaha! Yɛlikpahindili na ʒin kabanabɛ Duuma (Naawuni) yɛlikpahinda puuni, naɣila bɛ nyɛla ban lԑbi biri ka chɛ li.
  • 47. Yaha! Bɛ yiti yεli ba: “Dihimi ya Naawuni ni largi ya shɛli puuni, ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali yεli ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli: “Dini bɔŋɔ, ti dihimi ninvuɣu so Naawuni yi di bɔra, O naan dihi o? Yi ka shɛli ni naɣila birginsim din be polo ni.”
  • 48. Ka bɛ naan yεra: “Bondali n-nyɛ alikauli ŋɔ maa (Chiyaama yiɣisibu), yi yi nyɛla yεlimaŋli nima?
  • 49. Bɛ (chεfurinim’ maa) bi guhiri shɛli m-pahila tahigu yim din yɛn gbaai ba ka bɛ nyɛla ban zabri ni taba.
  • 50. Ka bɛ ku lahi tooi chɛ dahinshɛli yɛltɔɣa (bɛ nyaaŋa), bɛ mi ku lahi tooi labi na bɛ malgu (paɣaba ni bihi) puuni.
  • 51. Ka bɛ piɛbsi kikaa ni, ka a nya ka bɛ (ninsalinim’) yiɣisiri bɛ gbala ni n-chani bɛ Duuma sani ni yomyoma.
  • 52. Ka bɛ yεli: “Yaa ni ti kɔhilu (ashaara), ka ŋuni n-leei kpahi neei ti ti dooshee ŋɔ maa? (ka Malaaika nima yɛli ba): “Ŋɔ maa n-nyɛ Nambɔzobonaa (Naawuni) ni daa gbaai ya alikauli shεli. Yaha! Naawuni tuumba daa niŋ yεlmaŋli.”
  • 53. Di (Chiyaama yiɣisibu) pa yεltɔɣa shεli (Naawuni sani) m-pahila tahigu yim zuɣu, ka a nya ba (binnamda) ka bɛ nyɛla bɛ ni laɣim shɛba namgbaniyini.
  • 54. Dinzuɣu zuŋɔ (Zaadali), bɛ kudi nyɛvuli zualinsi ni binshɛɣu, bɛ mi ku yon ya samli m-pahila yi tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
  • 55. Achiika! Zuŋɔ, Alizanda bihi ban kuli bela bε nimmɔhi ni, ka nyɛla ban kuli wumdi nyεɣisim.
  • 56. Bɛ mini bɛ paɣaba yɛn ti bela mahim puuni, ka nyɛla ban do n-dalim kuɣuwaɣila zuɣu.
  • 57. Bɛ yɛn ti malila binwolli (balibu kam) di puuni, ka bɛ lahi ti ba binshɛɣu kam bɛ ni bɔhi di yɛla.
  • 58. (Ka bɛ yεli ba): “Suhudoo be yi zuɣu, di nyɛla yεltɔɣali din yi Nambɔzobonaa (Naawuni) sani na.”
  • 59. (Ka bɛ lahi yεli): “Zuŋɔ wolgim ya n-zani yi ko, yaa yinim’ bibiɛhi.”
  • 60. (Ka Naawuni yɛli)! “Yaa yinim’ Adam bihi! Di ni bɔŋɔ, N-daa bi gbaai ya alikauli kadama yi di jεm shintaŋ, dama achiika! O nyɛla dim n-zaŋ tin ya polo ni?”
  • 61. Ka yɛli ya: “Jεmmi ya Ma, ŋɔ maa n-nyɛ sochibga.”
  • 62. Yaha! Achiika! O (shintaŋ) daa birgi yi puuni salo pam. Di ni bɔŋɔ, yi daa pala ban niŋ haŋkali?
  • 63. “Ŋɔ maa n-nyɛʒahannama buɣum shεli bɛ ni daa gbaari ya di daalikauli maa.”
  • 64. “Zuŋɔ, kpεm ya li, domin yi ni daa niŋdi chεfuritali shεli la zuɣu.”
  • 65. Zuŋɔ, Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ŋari la bɛ noya, ka bɛ nuhi tɔɣsiri Ti yεltɔɣa,ka bɛ napɔna diri shɛhira, n-zaŋ chaŋ bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
  • 66. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan nyɛhi bɛ nimbihi (ka bɛ di leei zoomba), ka bɛ di kpaɣi taba m-bɔri soli, ka wula ka bɛ di yɛn niŋ nya?
  • 67. Yaha! Ti yi di bɔra, Ti naan taɣibɛ nama (ka bɛ leei binnamda shɛŋa) kabɛ nyɛla ban kuli be bɛ biɛhigu shee ŋɔ maa, ka bɛ di naan ku toooi lahi chaŋ tooni, bɛ mi ku tooi labi nyaaŋa.
  • 68. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti ti ninvuɣu so nyɛvuli waɣinli (Dunia puuni), Ti labsiri o la nyaaŋa nambu puuni (ka o leei kamani biliɛɣu la). Di ni bɔŋɔ, bɛ pala ban niŋdi haŋkali?
  • 69. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi baŋsi o (Annabi Muhammadu) yila, di mi bi tu kamaata ni ŋuna, di (Alkur’aani) pa shɛli m-pahila teebu, ka lahi nyɛ bɛ ni karindi shεli polo ni.
  • 70. Domin o (Annabi Muhammadu) varsi ninvuɣu so ŋun mali nyɛvuli (ŋun ti Naawuni yɛlimaŋli). Yaha! Yɛltɔɣali (azaaba) ni niŋ talahi chεfurinim’ zuɣu.
  • 71. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) namla biŋkobri n-ti ba, ka di nyɛla Ti nuhi ni tum shɛli puuni, ka bɛ (ninsalinim’) nyɛla ban su bi yiko?
  • 72. Ka Ti balgi ba (biŋkobri maa) n-ti ba, ka bɛ bari bɛ puuni shεŋa, ka ŋubri bɛ puuni shεŋa.
  • 73. Bɛ lahi mali anfaani shεŋa di (biŋkobri maa) ni, ni binnyura (kamani bihim). Di ni bɔŋɔ,bɛ pala ban yɛn paɣi (Naawuni)?
  • 74. Ka bɛ (chεfurinim’) naan gbibi binyεr’ shεŋa ka bɛ nyɛ duumanim’ ka pa ni Naawuni, ka mali tamaha ni bɛ (duumanim’ maa) ni tooi sɔŋ ba.
  • 75. Bɛ (duumanim’ maa) ku tooi sɔŋ ba, ka bɛ nyɛla tobbihi n-ti ba, ka bɛ yɛn ti laɣim ba na (Saliya karibu shee).
  • 76. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Di chɛ ka bɛ (chɛfurinim’) yεltɔɣa niŋ a suhusaɣiŋgu. Ti (Tinim’ Naawuni) mi bɛ ni sɔɣiri shεli, ni bɛ ni yihiri shεli polo ni.
  • 77. Di ni bɔŋɔ, ninsala (chɛfura) bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) nam o mi ni maniyyi (dablim kom), ka o ti leei ŋun ŋmɛri Naawuni namgbankpeeni polo ni?
  • 78. Ka o ti Ti (Tinim’ Naawuni) ŋmahinli ka tam o nambu yɛla, ka yεli: “Ŋuni n-leei yɛn tooi neei koba (ninvuɣu shεba ban kpi koba), ka di nyɛla din bursi.
  • 79. (Yaa nyini Annabi) Yεlima: “Ŋun daa nam li piligu maa n-yɛn neei li. Yaha! O nyɛla Ŋun mi binnamdili kam yεla.”
  • 80. Ŋuna n-nyɛŊun zali ya buɣum ka di yi timahili ni na, ka yi (ninsalinim’) juuri di puuni.
  • 81. Di nibɔŋɔ, Ŋun nam sagbana mini tiŋgbani ka yiko ni o nam bɛ tatabo? Wumma! Ŋuna n-nyɛ Namda, Baŋda.
  • 82. Achiika! O (Naawuni) nam zaligu ni nyɛ shεli, Oyi ti yu shɛli, O yɛri li mi: “Leema,” ka di shiri leei.”
  • 83. Dinzuɣu, nam simsiya n-ti Duuma So binshɛɣu kam yiko ni be O nuu ni. Yaha! O sani ka bɛ yɛn ti labsi ya (Zaadali).

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
  2. Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.