Din Yɛn Ti Niŋ Suurili

Diyila Dagbani Wikipedia
Yiɣi chaŋ yaɣa shɛli Yiɣi chaŋ vihigu ni
Din Yɛn Ti Niŋ Suurili
surah
Zuliya wuhibuالواقعة Mali niŋ
Japan zuliya (yuli kana) sabbu niできごと Mali niŋ
Siɣili-lana yulioccurrence Mali niŋ
Be lɛbigili zuliya nima ni56. The Event, Q31204719 Mali niŋ
Balli tuma bɛi balli yulilaribanchi Mali niŋ

Din Yɛn Ti Niŋ Suurili (Al-Waqi'a ٱلْوَاقِعَة)[1]

Suurili ŋɔ maa pula ninsalinim’ siɣim buta. Bɛ zaɣiyino kam mali so’ shεli o ni zaŋ be o Dunia bεhigu puuni, ni o ni yɛn kpi, ka labi o Duuma sani n-ti nya sanyo’ shεli.

Aaya nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Aaya nima:[2]

  • 1. Din yɛn ti niŋ maa (Chiyaama yiɣisibu) yi ti shiri niŋ.
  • 2. Shεli n-kani yɛn tooi labsi di niŋbu maa ʒiri.
  • 3. Di nyɛla din yɛn ti filim ninvuɣu shεba, ka duhi ninvuɣu shεba.
  • 4. Bɛ yitidam tiŋgbani, dambu ni yεlmaŋli.
  • 5. Ka bɛ wurim zoya, wurimbu ni yεlimaŋli.
  • 6. Ka di leei taŋkpagbilgu din yεɣili luɣulikam.
  • 7. Ka yi (ninsalinim’) yɛn ti leei balibu buta.
  • 8. Bana n-nyɛ nudrigunima (ban yɛn deei ti bɛ tuuntumsa gbana ni bɛ nudirgu), Bo n-leei nyɛ nudirgunima?
  • 9. Ni nuzaanima (ban yɛn ti deei bɛ tuuntumsa gbana ni bɛ nuzaa), bo n-leei nyɛ nuzaanima?
  • 10. Ni ban daŋ tooni (ni tuunvεla tumbu), Ma a nya ninvuɣu shεba ban daŋ tooni maa.
  • 11. Bana n-nyɛ bɛ ni yɛn ti zaŋ shεba miri (ka bɛ ti ka katiŋ’ ni Naawuni).
  • 12. Ka bɛ be yolsibu Daalizanda la puuni.
  • 13. Bɛ yɛn ti nyɛla zamaatu pam ban daŋ tooni puuni.
  • 14. Ni zamaatu biɛla bahigunima puuni.
  • 15. Ka bɛ yɛn ti do gar’ shεŋa bɛ ni wuɣi (ni salima kaɣa zuɣu).
  • 16. Ka bɛ nyɛla ban do n-dalim di zuɣu ka lihiri taba.
  • 17. Ka bidibbihi (ban bi zoora) guuri gindi ba (Alizanda maa puuni).
  • 18. (Ka bɛ gili ba) ni kopunima mini jiŋlahi, n-ti pahi jaashee din nyɛ dam, ka zɔri yiri kobilnina shɛŋa ni na.
  • 19. Zuɣuyaali bi gbaari ba, bɛ mi bi buɣira.
  • 20. Ni binwoli shεŋa bɛ ni gahim (bε ni kuli bɔri shεli) bɛ suhiri ni.
  • 21. Ni noombihi nimdi, ka di nyɛla bɛ suhi ni gbaai shɛli
  • 22. Ni (Alizanda) paɣa shεba ban nimbihi pεla, ka galsi galsi.
  • 23.Ka bɛ (Alizanda paɣaba maa) ŋmani alulluɣi shεli dinbe di waɣu ni.
  • 24. Ka di nyɛ sanyoo ni bɛ ni daa tumdi tuun’ shɛŋa.
  • 25. Bɛ bi wumdi yεltɔɣa kaha di puuni, bɛ mi bi kpεri Naawuni taali puuni.
  • 26. Naɣila bɛ yεrila taba: “Salaaman, salaaman (suhudoo, suhudoo).”
  • 27. Ni nudirgunima, bimbo n-leei nyɛ nudirgunima?
  • 28. (Bɛ yɛn ti bela) naɣatibchεriga ti’ shɛli din ka gɔhi gbinni.
  • 29. Ni kodu ti’ shεli din mali wola pam.
  • 30. Ni mahim din teei bahi luɣuli kam.
  • 31. Ni kom din kuli zɔra.
  • 32. Ni binwola pam.
  • 33. Di (binwola maa) ka naabu, bɛ mi bi mɔŋdi so di dibu.
  • 34. Ni bindɔhidin du zuɣusaa.
  • 35. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nam ba mi (Alizanda paɣaba maa), ka di nyɛ nambu ni yɛlimaŋli.
  • 36. Din nyaaŋa, ka Tizali bakabε nyɛla paɣasara.
  • 37. Ka bɛ nyɛla ban yuri bɛ yidaannima, ka bɛ yuma lahi saɣisi taba.
  • 38. Ka bɛ nyɛ nudirigunim’ (Alizanda bihi) dini.
  • 39. Ka bɛ nyɛ zamaatu pam ban daŋ tooni puuni.
  • 40. Ni bahigunim’ (Annabi Muhammadu niriba) puuni pam.
  • 41. Nuzaanim’ mi, bo n-leei nyɛ nuzaanima?
  • 42. Bɛ yɛn ti bela pɔhimtulli mini kotulum ni.
  • 43. Ni mahim din nyɛ nyɔhi din kuli sabgi.
  • 44. Di ka maasim, di mi ka suhupiɛlli.
  • 45. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shεba ban be nyεɣisim puuni pɔi ni dina (Dunia puuni).
  • 46. Yaha! Bɛ daa nyɛla ban kuli bi milgi ka be tuumbiɛri din galsi ni.
  • 47. Yaha! Bɛ daa nyɛlaban yεra: “Dini bɔŋɔ, ti yi kpi ka leei taŋkpaɣu mini koba, ti nyɛla bɛ ni yɛn tooi lahi yiɣisi shɛba?
  • 48. “Dini bɔŋɔ, ni ti banim’ ban daŋ tooni maa gba?”
  • 49. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Ban daŋ tooni mini ban kpalim nyaaŋa maa.”
  • 50. “Achiika! Bɛ nyɛla bɛ ni yɛn ti laɣim shɛba saha shɛli din nyɛ dabsimirili (dina n-nyɛ Zaadali).”
  • 51. “Di nyaaŋa, yaa yinim’ ninvuɣu shεba banbɔrgi, ka labsi Chiyaama ʒiri maa!
  • 52. Achiika! Yi nyɛla ban yɛn ti ŋubi zakkuumi tia (di bindila ʒehiimi buɣum gbinni na, ka nyɛ buɣum kahili).
  • 53. Ka yi nyɛla ban yɛn ti ŋubi li m-pali yi puya.
  • 54. Ka yi tilahi yɛn nyu kotulum m-pa di zuɣu.
  • 55.Ka yinyɛla ban ti nyuri li, kamani laakumi shεba konyuri ni gbahi la.
  • 56. Ŋɔ maa n-yɛn ti nyɛ bɛ saani Sanyoo dali (Zaadali).
  • 57. Ti (Tinim’ Naawuni) n-nam ya, ka bozuɣu ka yi ku ti yεlimaŋli?
  • 58. Di ni bɔŋɔ, yi nya yi ni yihiri maniyyi shεŋa maa?
  • 59. Di ni bɔŋɔ, yinima n-nyɛ ban namdi li, bee Tinima (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban namda?
  • 60. Ti (Tinim’ Naawuni) n-zali kpibu yi sunsuuni, Ti mi pala bɛ ni yɛn tooi nyɛŋ shɛba (ka zo n-sɔɣi shεli polo).
  • 61. Ka Ti ni tooi taɣi ya, ka tahi ninvuɣu shεba yi tatabo na, ka Ti ni tooi lahi labsi ya binnamdi shɛŋa yi ni ʒi puuni.
  • 62. Yaha! Achiika! Yi mi nambu pilgu, ka bozuɣuka yibi niŋdi tεha?
  • 63. Di ni bɔŋɔ, yi nya pu’ shɛŋa yi nikɔri maa?
  • 64. Di ni bɔŋɔ, yinim’ n-nyɛ ban chɛ ka di binda, bee Ti (Tinim’ Naawuni) nchɛ ka di binda?
  • 65. Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan chɛ ka di leei mokuma din kabsi kabsi, ka yi kpalim niŋdi lahiʒiba.
  • 66. (Ka yi yεra): “Achiika! Ti nyɛla ban niŋ hallaka.”
  • 67. “Chɛli gba! Ti nyɛla bɛ ni mɔŋ shεba bindirigu.”
  • 68. Di ni bɔŋɔ, yi nya ko’ shεli yi ni nyuri ŋɔ maa?
  • 69. Di ni bɔŋɔ, yinima n-siɣisiri li sagbaŋ puuni na, bee Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban siɣisiri li na?
  • 70. Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan zaŋ li leei yεlimkom. Ka bo n-leei chɛ ka yi bi paɣira?
  • 71. Di ni bɔŋɔ, yi nya buɣum shεli yi ni juuri ŋɔ maa?
  • 72. Di ni bɔŋɔ, yinima n-nyɛ ban nam di tihi maa, bee Ti (Tinim’ (Naawuni) n­nyɛ ban namda?
  • 73. Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li mi ka di nyɛ teebu, ka lahi nyɛ anfaani n-zaŋ ti sochandiba (ban chani mɔɣu ni).
  • 74. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Niŋmi kasi ni a Duuma (Naawuni) so Ŋun nam tibgi maa yuli.
  • 75. M (Mani Naawuni) po saŋmarsi lubu shɛhi?
  • 76. Yaha! Achiika! Di nyɛla pɔri din bara, yi yi di nyɛla ban mi.
  • 77. Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla bɛ ni karindi shεli, ka di mali jilma.
  • 78. Ka di be litaafi (Lauhul Mahfuuzu) shεli bɛ ni gu la puuni.
  • 79. Bɛ bi shihiri li (Alkur’aani) naɣila ninvuɣu shεba ban niŋ bɛ maŋ’ kasi.
  • 80. Di nyɛla bɛ ni siɣisi shɛli ka di yi binnamda Duuma sani na.
  • 81. Di ni bɔŋɔ,yεltɔɣali (Alkur’aani) ŋɔ maa ka yizaŋ leei filiŋ?
  • 82. Yaha! Ka yi zaŋdi yi Naawuni paɣibu n-leeri gutulunsi?
  • 83. Ka bozuɣu ka so nyɛvuli yi ti paai kukojilgu ni (o kum saha).
  • 84. Dinsaha, ka yi nyɛla ban ʒɛya n-lihira (ka ku tooi faagi o bahi).
  • 85. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban miri o n-gari ya, amaa! Ka yi bi nyara.
  • 86. Ka bozuɣu,yi yi pala bɛ ni yɛn ti yo shɛba samli (Zaadali).
  • 87. Yin labsim ya li (nyɛvuli maa) na, yi yi shiri nyɛla yεlimaŋli nima.
  • 88. Tɔ! Amaa! O (kum maa) yi bela ninvuɣu shɛba ban miri Naawuni puuni.
  • 89. Tɔ! (O ni nya) vuhim ni bindirisuŋ, n-ti pahi yolsibu Daalizanda.
  • 90. Amaa! O (kum maa) yi bela nudirgunim’ puuni.
  • 91.(Ka bɛ yεli o): “Suhudoo be a zuɣu, a be nudirgunim’ puuni.”
  • 92. Amaa! O (kum maa) yi bela ninvuɣu shεba ban labsi (Zaadali) ʒiri, ka daa be ninvuɣu shεba banbɔrgi puuni.
  • 93. Tɔ!Bɛ ni niŋ o saani ni kotulum.
  • 94. Ni ʒahannama buɣum ni kpɛbu.
  • 95. Achiika! Ŋɔ maa nyɛla yεlimaŋli, ka mali dihitabli.
  • 96. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Niŋmi kasi ni a Duuma (Naawuni) So Ŋun tibgi maa yuli.

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
  2. Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.