Ninsala Suurili

Diyila Dagbani Wikipedia
Yiɣi chaŋ yaɣa shɛli Yiɣi chaŋ vihigu ni
Ninsala Suurili
surah
Zuliya wuhibuالإنسان Mali niŋ
Japan zuliya (yuli kana) sabbu niにんげん Mali niŋ
Siɣili-lana yulininsala Mali niŋ
Be lɛbigili zuliya nima ni76. Man, Q31204741 Mali niŋ
Balli tuma bɛi balli yulilaribanchi Mali niŋ

Ninsala Suurili (Al-Insaan ٱلْإِنْسَان)[1]

Suurili ŋɔ maa wulirila ninsala piligu ni o bahigu ni yɛn ti nyɛ shεm, ka wuhiri Alizanda puuni ni’ima balibu kam, domin ninsala kpaŋ o maŋ’ ni Naawuni jεma. Ka lahi bahindi suurili maa ni buɣum daazaaba shεli bɛ ni kpaɣisi zali n-guli chεfurinima (Zaadali).

Aaya nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Aaya nima:[2]

  • 1. Achiika! Zaamani din niŋ waɣilim daa ti yεɣi ninsala (Annabi Adam) zuɣu, ka o daa pa binshɛɣu din mali yuli.
  • 2. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) namla ninsala ni dablim kom din gabi ni taba, ka Ti dahindi o, dinzuɣu ka Ti zaŋ o leei ŋun wumda, ka nyara.
  • 3. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) wuhi o la soya ayi (o yi bɔra), ka o leei ŋun paɣi, bee ka o leei gutulu.
  • 4. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) malila buɣum bandi mini zolsi shili n-zaŋ guli chεfurinima, n-ti pahi sa’iiri buɣum.
  • 5. Achiika! Naawuni dabsuma yɛn ti nyurila dam kopunim’ ni, ka bɛ gabi li ni kaafura.
  • 6. Di (kaafura maa) nyɛla (Alizanda puuni) kobilnina shεli, ka Naawuni daba yɛn ti nyuri di puuni, ka bɛ chɛ ka di puhiri tiŋgbani ni na, puhibu ni yɛlimaŋli.
  • 7. Bɛ (Alizanda bihi maa) daa paandi la alikaui, ka zɔri dabsili din zaɣibiεɣu yɛn ti yεligira.
  • 8. Ka bɛ daa lahi dihiri nandana mini kpibga (bɛ daarzichi puuni), n-ti pahi tobdaba, (ka di nyɛla) bɛ gba di mali la di bukaata.
  • 9. (Ka bɛ yεra): “Achiika! Ti dihiri ya li la Naawuni zuɣu, dinzuɣu ti bi bɔri sanyo’ shεli bee paɣibu yi sani.”
  • 10. Achiika! Tinim’ zɔrila dabiɛm ti Duuma (Naawuni) sani zaŋ chaŋ dabsi shεli (ninsalinim’) nina polo ni yɛn ti saɣim, ka zaɣizaɣi (suhusaɣiŋgu zuɣu).
  • 11. Dinzuɣu ka bɛ Duuma (Naawuni) gu ba ni dindali maa zaɣibɛɣu, ka laɣim ba ni vɛlim mini neesim (bɛ nina polo), n-ti pahi suhupiεlli.
  • 12. Ka lahi yo ba samli ni Alizanda, ni silki sitira domin suɣulo shɛli bɛ ni daa niŋ maa zuɣu.
  • 13. Ka bɛ nyɛla ban dondoya n-dalim kuɣuwaɣila zuɣu di (Alizanda maa) puuni, bɛ bi nyari wuntaŋ’ tulum, wɔri mi bi gbaari ba.
  • 14. Ka di (Alizanda puuni) mahim kuli miri ba, ka bɛ siɣisi di binwola na, ka di nyɛla din kuli be yoma ni bana.
  • 15. Ka bɛ lahi zaŋ anʒilfa jiŋlahi n-gili ba, n-ti pahi kopunim’ din nyɛ kalo.
  • 16. Ka di nyɛ kalo din nyɛ anʒilfa, ka bɛ nam li saɣisi bɛ ni kuli bɔri shɛm.
  • 17. Ka bɛ nyuhi ba (dam) kopunim’ di (Alizanda maa) puuni, ka di nyɛla bɛ ni gabi shɛli ni kaakaaduro.
  • 18. Di (Zanjabiila maa) nyɛla kobilnin’ shεli di (Alizanda) puuni, ka bɛ boondi li Salsabiila.
  • 19. Ka bidibbila nyirinsi ban kuli bi zoori gili ba, a yi nya ba, a ni tεhi ni bɛ nyɛla alulluɣi din yεɣili luɣulikam.
  • 20. Yaha! A yi nya nimaa ni (Alizanda maa puuni), tɔ! A nya yolsibu din paai tariga, n-ti pahi nam din galsi.
  • 21. Sitira shεŋa bɛ ni yɛri zuɣusaa nyɛla silki vakaha, ni din nyεlsira (ka di mali din tibsa, ni din bi tibsa). Yaha! Ka bɛ dihi ba nachinsi ni anʒilfa baŋsi, ka bɛ Duuma lahi nyuhi ba binnyur’ shεli din nyɛ kasi.
  • 22. (Ka bɛ yεli ba): “Achiika! Ŋɔ maa nyɛla sanyoo n-tin ya, domin yi tuuntumsa daa nyɛla bɛ ni paɣi shɛli.”
  • 23. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) n-siɣisi Alkur’aani n-ti a na, ka di nyɛ siɣisi ni yɛlimaŋli.
  • 24. Dinzuɣu, niŋmi suɣulo ni a Duuma (Naawuni) zaligu, ka miri ka a doli bɛ (ninsalinim’) puuni ninvuɣu so ŋun kpεri Naawuni taali puuni, bee ŋun zooi gutulunsi.
  • 25. Yaha! Bolimi a Duuma (Naawuni) yuli Asiba ni Zaawuni.
  • 26. Yaha! Yuŋ puuni, niŋmi suzuuda nti O, ka lahi niŋ O kasi yuŋ din waɣa.
  • 27. Achiika! Bambɔŋɔnim’ maa bɔrila yomyoma (Dunia), ka chεri dabsi’ timsili n-zaandi bɛ nyaaŋa.
  • 28. Ti (Tinim’ Naawuni) N-nam ba, ka kpaŋsi bɛ nama, Ti mi yi lahi bɔra, ka Ti taɣi ba ka zaŋ ninvuɣu shɛba na, ka di nyɛla taɣibu ni yεlmaŋli.
  • 29. Achiika! Ŋɔ maa nyɛla wa’azu, dinzuɣu ŋun bɔra, ŋun gbibi soviεlli n-zaŋ chaŋ o Duuma (Naawuni) sani.
  • 30. Yi mi ku tooi yu (dolsigu), naɣila Naawuni n-yu li. Achiika! Naawuni nyɛla Baŋda, Yεmgoliŋga lana.
  • 31. O zaŋdila O ni bɔri so n-kpɛhiri O nambɔzɔhigu (Alizanda) ni, ka kpaɣisi azaaba kpeeni zali zualindiriba.

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
  2. Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.