Yiliyindiba Suurili

surah
Pahi la	Alikuraan
Zuliya wuhibu	الشعراء
Japan zuliya (yuli kana) sabbu ni	しじんたち
Siɣili-lana yuli	poet
Be lɛbigili zuliya nima ni	26. The Poets, Q31204683
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/26
Nahingbaŋ	Meccan surah

Yiliyindiba Suurili (Ash-Shu'ara ٱلشُّعَرَاء)^[1]

Suurili ŋɔ maa wuhirimi ni Naawuni daadiini nyɛla zaɣiyini, ka lahi nyɛ yεlimaŋli. Di mini Naawuni tuumba daa kana ka pa zuliya yinsi, ka ʒɛmana waɣila lahi be bɛ sunsuuni maa zaasa, bɛ zaa daa boondila ninsalinima n-zaŋ chaŋ Naawuni gaŋsibu polo. Amaa! Adiini kam din kana ka di mini Naawuni tuumba maa dini bɛ saɣisi, tɔ! Yεlimaŋli ka di puuni.

Aaya nima

Aaya nima:^[2]

1. Tā-Siin-Miim (T.S.M.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
2. Ŋɔmaanim’ nyɛla kunduli (Alkur’aani) aayanim’ din kahigiri yɛlli kam polo ni.
3. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Di yi pa shɛlika a kua maŋ’ ni suhusaɣiŋgu domin bɛ (chεfurinim’) bi ti Naawuni yεlimaŋli zuɣu.
4. Ti (Tinim’ Naawuni) yi bɔra, Ti ni siɣisi ba (chɛfurinim’ maa) alaama shεli ka di yi zuɣusaa na, ka bɛ niŋgoya silim tiŋgbani ni n-ti li.
5. Yaha! Teebu (aaya shɛli) na ʒin kaba na din yi Dunia Nambɔzobonaa (Naawuni) sani na, ka nyɛla din yoli sheei na, naɣila bɛ lebimi biri ka chɛ li.
6. Dinzuɣu, achiika! Bɛ labsi yɛlimaŋli (Alkur’aani) ʒiri, dinzuɣu ni baalim, bɛ ni maandi shεli (azaaba) ansarsi maa lahibaya nyɛla din yɛn kaba na.
7. Di ni bɔŋɔ,bɛ bi yuli n-zaŋ chaŋ tiŋgbani kadama di zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) yihi (bimbirili) balibu kam din viεla di puuni na.
8. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu, amaa! Bɛ (chεfurinim’ maa) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
9. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa.
10. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teeimi saha shεli a Duuma (Naawuni) ni daa boli Annabi Musa, (ka yεli o): “Cham ninvuɣu shεba ban nyɛ zualindiriba maa sani.”
11. Bana n-nyɛ Fir’auna niriba. Di nibɔŋɔ,bɛ ku zo Naawuni?
12. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Achiika! Mani zɔrimi ni bɛ ti labsi ma ʒirilana.”
13. Ka n nyɔɣu muɣi,m mi zinli bɛ lebgira. Dinzuɣu, timmi Haruna sani (ka o ti pahi n zuɣu, ka ti chaŋŋun Fir’auna mini o niriba sani).
14. “Yaha! M-malila taali shɛli bɛ sani, dinzuɣu, ka n-zɔri ni bɛ ti ku ma.”
15. Ka O (Naawuni) yɛli: “Pa lala n-nyɛ li, yi niriba ayi maa cham ni Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima, achiika! Ti nyɛla ban wumda m-pahi yi zuɣu.”
16. “Dinzuɣu cham ya Fir’auna sani, n-ti yεli: “Achiika! Ti niriba ayi ŋɔ nyɛla tuumba ban yi binnamda Duuma sani na.”
17. “Dinzuɣu, chεli Israaila bihi n-ti ti.”
18. Ka o (Fir’auna) yεli: “Dini bɔŋɔ, ti daa bɛ wumsi a (Musa) ti puuni ka a nyɛla bilεɣu,ka a ʒini ti puuni yuuŋgbaliŋ a nyɛvuli puuni?”
19. “Ka a ti tum a tuun’shεli ani daa tum la, ka daa be gutulunim’ puuni?”
20. Ka o (Annabi Musa) yεli: “N-tum li mi ka daa nyɛla ŋun ʒi.”
21. “Dinzuɣu, ka n-zo ka chan ya n-ni daa zo yi dabɛm, ka n Duuma ti ma Annabitali, ka zaŋ ma leei ŋun be tuumba ni.”
22. Yaha! Di daa nyɛla yolsibu ka a yolsi ma, ka ti mali li m-bɔhiri ma namgbani kpalikom, domin a zaŋ Israaila bihi leei daba zuɣu.
23. Ka Fir’auna yεli: “Ka bo n-leei nyɛ binnamda Duuma?”
24. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Sagbana ni tiŋgbani, n-ti pahi din be di sunsuuni Duuma, yi yi nyɛla ban ti Naawuni yεlimaŋli.”
25. Ka o (Fir’auna) yεli ninvuɣu shεba ban gili o maa: “Di ni bɔŋɔ, yi ku wum (lahiʒiba dimbɔŋɔ maa)?
26. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Yi mini yi banim’ ban daŋ tooni maa Duuma.”
27. Ka o (Fir’auna) yεli: “Achiika! Yi tuun’ so bɛ ni tim na yi sani maa nyɛla yinyaa.”
28. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Ŋuna n-nyɛ wulimpuhili mini wulinluhili, n-ti pahi din be di sunsuuni Duuma, yi yi nyɛla ninvuɣu shεba ban mali haŋkali.”
29. Ka o (Fir’auna) yεli: “Achiika! A yi gbubi so ka o nyɛ duuma ka di pa ni mani, tɔ! Achiika! N-nyɛla Ŋun yɛn zaŋ a m-pahi dansarika nim’ puuni.”
30. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Hali di yi niŋ ka n-ka a na ni binshɛɣu polo ni?”
31. Ka o (Fir’auna) yεli: “Ayi nyɛla yεlimaŋlilana, tɔ! Nyin tahimi li na.”
32. Ka o (Annabi Musa) zaŋ o jaangbee n-labi tiŋgbani ni, ka di leei wahu polo ni.
33. Ka o (Annabi Musa) yihi o nuu, ka di nyεɣisira (ka wuntaŋ’ la) n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban lihira.
34. Ka o (Fir’auna) yεli kpambaliba ban gili o maa: “Achiika! Ŋumbɔŋɔ nyɛla sihiralana so ŋun nyɛ baŋda.”
35. “Ka o bɔri ni o yihi ya yi tiŋgbani ni ni o sihira maa, dinzuɣu saawɔra dini ka yi mali yɛn ti ma?”
36. Ka bɛ (kpambaliba maa) yεli: “Naɣisim n-ti o mini o mabia (Haruna) maa, ka tim tiŋsi ni n-ti laɣim sihiranim’ na (ka bɛ mini Musa maa ti kpa taba).”
37. “Bɛ ni ka a na ni sihiralana kam ŋun nyɛ baŋda.”
38. Ka bɛ laɣim sihiranim’ saha shεli dabsimirili.
39. Ka bɛ naan yεli niriba: “Di ni bɔŋɔ, yi nyɛla ban yɛn laɣim?”
40. “Achiika! Ti nyɛla ban yɛn doli sihiranim’ maa, dindeei yi niŋ ka bɛ nyɛ nasara (Musa zuɣu).”
41. Saha shεli sihiranim’ maa ni ka na, ka bɛ yεli Fir’auna: “Di ni bɔŋɔ, ti mali sanyo’ shεli diyi niŋ ka tinima n-nyɛ nasara?"
42. Ka o (Fir’auna) yεli: “Achiika! Ka yi lahi yɛn pahi ban miri ma ni.”
43. Ka Annabi Musa yεli ba (sihiranim’ maa): “Zaŋmi ya yi ni yɛn labi shɛli maa n-labi.”
44. Ka bɛ (sihiranim’ maa) zaŋ bɛ gabsi mini dari n-labi tiŋgbani ni, ka yεli: “Ni Fir’auna nyɛŋsim daalibarika, Ti shiri nyɛla ban yɛn nyɛŋ Musa.”
45. Ka o (Annabi) Musa zaŋ o jaangbee labi (tiŋgbani ni), ka di leei waɣumahili, ka mali bɛ (sihiranim’ maa) ni namdi ʒiri shɛŋa maa nvaanda.
46. Ka sihiranim’ maa lu tiŋgbani ni, ka nyɛla ban niŋ suzuuda.
47. Ka bɛ yεli: “Ti ti binnamda Duuma yεlimaŋli.”
48. “Annabi Musa mini Annabi Haruna Duuma.”
49. Ka o (Fir’auna) yεli: “Dini bɔŋɔ, yi tio la yεlimaŋli, pɔi ka n-na bi saɣi tin ya? Achiika! Ŋuna (Musa) n-nyɛ yi kpεma ŋun wuhi ya sihiri maa, dinzuɣu ni baalim yi ni baŋ. Achiika! N-ni ŋmahi yi nuhi ni yi napona ka di wolgi ni taba. Yaha! Achiika! N-ni kpahi yi zaasa namgbaniyini n-yili zuɣusaa.”
50. Ka bɛ (sihiranim’ maa) yεli: “Di kabɛrim shɛli, ti nyɛla ban yɛn ŋmalgi nlabi ti Duuma (Naawuni) sani.”
51. Achiika! Ti niŋdi kore ni ti Duuma (Naawuni) chɛ ti taya m-paŋ ti, dama tinim’ n-nyɛ ban ti Naawuni yεlimaŋli pilgu.”
52. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi n-zaŋ chaŋ Annabi Musa sani (ka yεli o): “ZaŋmiNdaba kayiyiyuŋ. Achiika! Yi nyɛla bɛ (Fir’auna mini o niriba) ni yɛn doli shɛba nyaaŋa.”
53. Ka Fir’auna tim tiŋsini ni bɛ ti laɣim tobbihi na.
54. (Ka yεli): “Achiika! Bambɔŋɔnima (Israaila bihi) nyɛla zamaatu bɛla.”
55. “Yaha! Achiika! Bɛ mi nyɛla ban yiɣisiri ti suhi.”
56. “Achiika! Ti mi zaasa nyɛla ban ʒiya guhira.”
57. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) yihi ba (Fir’auna mini o niriba) puri mini kobilnin’ shɛŋa puuni.
58. Ni bɛ daarzichi mini zaashekara maa ni.
59. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li (Fir’auna mini o niriba yiŋsi) ndihi Israaila bihi fali.
60. Ka bɛ (Fir’auna mini o niriba) kari doli ba (Israaila bihi) wuntaŋpalli.
61. Saha shεli zamaatu biba ayi maa ni daa nya taba, ka Annabi Musa niriba maa yεli: “Achiika! Ti nyɛla bɛ ni yɛn liri ninvuɣu shεba.”
62. Ka o (Annabi Musa) yεli: “Pa lala nnyɛ li, achiika! M-mini n Duuma m-be. Achiika! Ni baalim, n Duuma nyɛla ŋun yɛn dolsi ma (Oni wuhi ma ti ni yεn niŋ shεm tilgi ka chε Fir’auna).”
63. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi n-zaŋ chaŋ Annabi Musa sani, (ka yεli o): “Zaŋmi a jaangbee ŋɔ maa nfiεbi mɔɣili kom maa,” ka di piri piri (ka ŋma soya ni yεɣayεɣa di puuni), ka yεɣili kam leei kamani zolikarili la.
64. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ ninvuɣu shɛba (Fir’auna ni o niriba) m-miri (mɔɣili maa ni) na.
65. Ka Ti tilgi Annabi Musa n-ti pahi o mini ban be namgbaniyini (ka chɛ kom maa dibu).
66. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) chɛ ka kom di ninvuɣu shεba (Fir’auna mini o niriba).
67. Achiika! Ŋɔ puuni mali kpahimbu (n-zaŋ ti ninsalinima). Amaa! Bɛ pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
68. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεnda, Zaadali Nambɔzobonaa.
69. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Karimmi ba Annabi Ibrahima lahibali.
70. Saha shεli oni daa yεli o ba mini o niriba: “Bo ka yi leei jεmda?
71.Ka bɛ yεli: “Ti jεmdila buɣa, ti mi kuli bela di ni wuntaŋ’ ni di luwa.”
72. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli: “Di nibɔŋɔ,bɛ wumdi ya saha shɛli yi yi ti boondi ba?”
73. Bee di niŋdi ya la ya anfaani shεli bee chuuta?
74. Ka bɛ yεli: “Chɛli gba! Ti paaila ti banim’ ka bɛ niŋdi lala.”
75. Kao yεli: “Dini bɔŋɔ,yi nya yinidaa jεmdi shɛli maa.”
76. Yi mini yi banim’ ban daa daŋ tooni maa?
77-“Achiika! Bɛ (yi buɣa maa) nyɛla dimba ti ma, naɣila binnamda Duuma.”
78. “Ŋuna n-nyɛŊun nam ma, Ŋuna n-lahi nyɛŊun dolsiri ma.”
79. “Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun dihiri ma, ka nyuhiri ma.”
80. “Yaha! N-yi ti gbaai doro, Ŋuna n-nyɛŊun tiri ma alaafee.”
81. “Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun yɛn ti kuma, ka ti lahi neei ma (Zaadali).”
82. “Yaha! Ŋuna ka n-niŋdi kore ni Oti chɛ n-taya paŋ ma Sanyoodali.”
83. “Yaa n Dumma (Naawuni)! Tim ma yεmgoliŋga (Annabitali), ka zaŋ ma niŋ ninvuɣu suma ni (Zaadali).”
84. “Yaha! Zaŋmi ma zali ka m-mali paɣirisuŋ bahigunim’ puuni.”
85. “Yaha! Zaŋmima niŋ ban diri ni’ima da Alizanda falidiriba puuni.”
86. “Yaha! Chεli paŋ m ba, dama achiika! O nyɛla ŋun be ninvuɣu shεba ban bɔrgi puuni.”
87. “Yaha! Di dihi ma vi dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yiɣisi ba (binnamda).”
88. “Dabsi’ shεli liɣiri mini bihi ni ti bi yɛn niŋ anfaani shεli.”
89. “Naɣila ninvuɣu so ŋun kana Naawuni sani ni suhu shεli din niŋ kasi.”
90. Yaha! Ka bɛ vuui Alizanda miri wuntizɔriba.
91. Ka bɛ yihi ʒehiimi buɣum polo ni n-zaŋ wuhi ninvuɣu shεba ban bɔrgi.
92. Ka bɛ (Malaaikanim’) yεli ba: “Yapolo ka yi ni daa jεmdi binyεr’ shεŋa la be?”
93. Ka di pa ni Naawuni. Di ni bɔŋɔ,bɛ ni tooi sɔŋ ya, bee ka bɛ sɔŋ bɛ maŋa?”
94. Ka bɛ lԑbi ba (buɣa maa) pili di (buɣum maa) ni, n-ti pahi ban daa jɛmdi ba maa.
95. Ni shintaŋ tobbihi namgbaniyini.
96. Ka bɛ (buɣum bihi) yεli, ka nyɛla ban be di puuni n-zabri ni taba.
97. (Ka yɛra): “Naawuni zuɣu, ti daa shiri nyɛla ban be birginsim din be polo ni (Dunia puuni).”
98. “Saha shεli ti ni daa mali ya (yi buɣa maa) m-maɣisiri binnamda Duuma la.”
99. “Yaha! Pa so n-daa birgi ti naɣila bibɛhi.”
100. “Dinzuɣu, ti ka ban yɛn suhudee ti.”
101. “Yaha! Ti ka zo so ŋun yɛn taɣi ti (ka chɛ Naawuni daazaaba).”
102. “Dinzuɣu, ti yi di naan tooi nya soli n-di labi (Dunia puuni), ka ti gba di pahi ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli puuni.”
103. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu, amaa! Bɛ (chεfurinim’) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
104. Yaha! (Yaa nyini Annbai)! Achiika! A Duuma nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa.
105. Annabi Nuhu niriba daa labsi (Naawuni) tuumba ʒirinima.
106. Saha shεli bɛ mabia Nuhu ni daa yεliba: “Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
107. “Achiika! Mani nyɛla (Naawuni) tumo polo ni n-zaŋ tin ya.”
108. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
109. “Yaha! M-bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, n-ka sanyoo naɣila binnamda Duuma sani.”
110. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
111. Ka bɛ yεli: “Ti (asanzanim’) ti ma yεlimaŋli ka tarimba doli a?”
112. Ka o (Annabi Nuhu) yεli: “Mani ka bɛ ni tumdi tuun’ shɛli baŋsim.”
113. “Bɛ saliya bi ʒi so zuɣu m-pahila n Duuma (Naawuni), yi yi di nyɛla ninvuɣu shɛba ban mi.”
114. Yaha! M-pala ŋun yɛn kari ban ti Naawuni yɛlimaŋli maa.”
115. “M-pala so m-pahila saɣisigu lana polo ni.”
116. Ka bɛ (chɛfurinim’) yεli: “Yaa nyini Nuhu! A yi bi chɛ (a ni yεri shεli maa), achiika! A nyɛla ti ni yɛn labi so kuɣa.”
117. Ka o (Annabi Nuhu) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Achiika! N niriba labsi mala ʒirilana.”
118. “Dinzuɣu, niŋmi fukumsi m mini ba sunsuuni ni yεlimaŋli, ka gu m mini ban ti Naawuni yɛlimaŋli maa.”
119. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi o mini ban be ŋarim shεli din pali la puuni.
120. Din nyaaŋa, ka Ti chɛ ka kom di ninvuɣu shεba ban kpalim maa.
121. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu, amaa! Bɛ (chεfurinim’) pam pala ban ti Naawuni yɛlimaŋli.
122. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔoboznaa.
123. Aadunim’ (Annabi Hudu niriba) daa labsi Naawuni tuumba ʒirinima.
124. Saha shεli bɛ mabia Hudu ni daa yεliba: “Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?
125. “Achiika! Mani nyɛla tuun’ so ŋun mali yɛmbahiga n-zaŋ tin ya.”
126. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
127. “Yaha! M-bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, n-ka sanyoo naɣila binnamda Duuma sani.”
128. “Di ni bɔŋɔ, yi miεrila yiliwaɣila tamdi zoli din kam be soli zuɣu,ka nyɛla ban kpεrita?”
129. “Ka yi gbibi yiliwaɣila maa kamani y shiri nyɛla ban yɛn kpalim (Dunia puuni) la.”
130. “Yi miyitiyɛn gbahi ninvuɣu shɛba (yi dimba), yi gbahiri ba mi ka nyɛla ban kpahiri yεɣiri tariga.”
131. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
132. “Yaha! Zom ya (Duuma so) Ŋunyolsi ya niyi nimi shɛli.”
133. “O (Naawuni) yolsi ya mi ni biŋkɔbri mini bihi.”
134. “Ni puri mini kobilnina.”
135. “Achiika! Mani zɔrila dabsi’ titali la daazaaba n-tiri ya.”
136. Ka bɛ yεli: “Di nyɛla yim n-ti ti, a niŋ wa’azu, bee a ka ban niŋdi wa’azu ni.”
137. (Ka bɛ lahi yɛli): “Ŋɔ (Alkur’aani) maa pa shεli m-pahila kurumbuni nima (daadaanima) ta’ada.”
138. “Yaha! Ti pala ninvuɣu shεba bɛ ni yɛn ti niŋ azaaba.”
139. Ka bɛ labsi o (Annabi Hudu) ʒirilana, ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ ba hallaka. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu. Amaa! Bɛ (chεfurinima) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
140. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa.
141. Samuudu nim’ (Annabi Salihu niriba) daa labsi (Naawuni) tuumba ʒirinima.
142. Saha shεli bɛ mabia Salihu ni daa yεliba: “Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
143. “Achiika! Mani nyɛla tuun’ so Ŋun nyɛ yɛmbahigalana n-tin ya.”
144. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
145. “Yaha! Mani bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, n-ka sanyoo m- pahila binnamda Duuma sani.”
146. “Di ni bɔŋɔ,bɛ ni chan ya (Dunia) ŋɔ maa puuni, ka yi kuli mali yεmbahiga ʒiya?”
147. “Puri mini kobilnina puuni (ka bɛ kuli yɛn chɛn ya)?
148. “Ni bindira, n-ti pahi dobino binwola din bi.”
149. “Yaha! Ka yi kpεri zoya puuni ka di leeri yiya n-ti ya, ka nyɛla di baŋdiba.”
150. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
151. “Yaha! Di doli ya ban saɣinda (barinanim’) yεltɔɣa.”
152. “Ninvuɣu shεba ban saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu,ka bi maanda.”
153. Ka bɛ yεli: “Achiika! A shiri be shirku ni gbaai shεba ni.”
154. “A pala shɛli m-pahila ninsala ti tatabo, dinzuɣu a yi shiri nyɛla yεlimaŋli lana, tɔ! Nyini tahimi ti alaama shεli na.”
155. Ka o (Annabi Salihu) yεli: “Naawuni laakumi m-bɔŋɔ, ka omalio kom nyubu dabsili (mɔɣili ŋɔ ni), ka yi gba mali yi nyubu dabsili ka sokam mi li (dinzuɣu miri ya ka yi tooi mɔɣili maa kom naɣila yi nyubu dali).”
156. “Yaha! Di niŋ ya o (laakumi maa) biɛrim shεli, ka dabsi’ titali la daazaaba ti gbaai ya.”
157. Ka bɛ ku o (Laakumi maa), ka leei ninvuɣu shεba ban yoli tiεm.
158. Ka azaaba gbaai ba. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu. Amaa! Bɛ (chεfurinim’) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
159. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaddali Nambɔzobonaa.
160. Annabi Lutu niriba daa labsi Naawuni tuumba ʒirinima.
161. Saha shεli bɛ mabia Lutu ni daa yεliba: “Dini bɔŋɔ yi ku zo Naawuni?”
162. “Achiika! Mani nyɛla (Naawuni) tumo n-tin ya polo ni.”
163. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
164. “Yaha! M-bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, n-ka sanyoo m-pahila binnamda Duuma sani.”
165. “Di ni bɔŋɔ, yinim’ niŋdila dobba kobe binnamda puuni?”
166. “Ka yi chεri Naawuni ni nam shɛli n-tin ya yi paɣaba ni? Chɛli gba! Yi nyɛla ninvuɣu shεba ban kpahi yεɣi.”
167. Ka bɛ yεli: “Yaa nyini Lutu! Achiika! A yi bi chɛ (lala yεltɔɣa), tɔ! achiika! Ti ni yihi a yɛŋɔ.”
168. Ka o (Annabi Lutu) yεli: “Achiika! N-nyɛla ŋun je yi tuma ŋɔ maa.”
169. (Ka oyεli): “Yaa n Duuma (Naawuni)! Tilgim m mini m maligu ka chɛ bɛ tuuntumsa ŋɔ maa.”
170. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi o mini o maligu zaasa namgbaniyini.
171. Naɣila paɣakpeen’ so (Annabi Lutu paɣa) n-daa ti pahi ban kpalim azaaba puuni.
172. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ ninvuɣu shɛba ban kpalim hallaka.
173. Ka Ti lahi mi sakurli (azaaba) m-pa bɛ zuɣu ka di shiri nyɛla mibu ni yεlimaŋli, ka sa’ shɛli din mi ninvuɣu shɛba bɛ ni daa saɣisi maa daa niŋ din be.
174. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu. Amaa! Bɛ (chεfurinim’) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
175. Yaha! Achiika! (Yaa nyini Annabi)! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔoboznaa.
176. Aikati nima (Annabi Sayibu niriba) daa labsi Naawuni tuumba ʒirinima.
177. Saha shεli Annabi Sayibu ni daa yεli ba: “Dini bɔŋɔ, yi ku zo Naawuni?”
178. “Achiika! Mani nyɛla tuun’ so ŋun nyɛ yɛmbahigalana n-tin ya.”
179. “Dinzuɣu, zom ya Naawuni ka doli ma.”
180. “Yaha! M-bi bɔhiri ya sanyo’ shεli, n-ka sanyoo naɣila binnamda Duuma sani.”
181. “Palimi ya binzahindigu ka di pahi ya ban filindi zaɣa (muuru) puuni.”
182. “Yaha! Zahimmi ya ni aadalsi binzahindigu.”
183. “Yaha! Di filindi ya niriba binyεra, ka di saɣindi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu.”
184. “Dinzuɣu, zom ya (Duuma) so Ŋun nam ya, ka nam binnamdi shεŋa ban daŋ yi tooni maa.”
185. Ka bɛ yεli: “Achiika! A shiri be ninvuɣu shεba shirku ni gbaai puuni.”
186. “Yaha! A pala shɛli m-pahila ninsala ti tatabo. Yaha! Tinim’ tεhi ya ni achiika! A shiri be ʒirinim’ puuni.”
187. “Dinzuɣu, chɛ ka sagbana yεɣ’ shεli ŋmaai lu ti zuɣuna, a yi nyɛla ŋun be yɛlimaŋlinim’ puuni.”
188. Ka o (Annabi Sayibu) yεli: “N Duuma (Naawuni) mi yi tuuntumsa.”
189. Ka bɛ labsi o ʒirilana, dinzuɣu ka sagbaŋ dali la daazaaba daa gbaai ba, Achiika! Di daa shiri nyɛla azaaba timsili dali.
190. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu, amaa! Bɛ (chεfurinim’) pam pala ban ti Naawuni yεlimaŋli.
191. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa.
192. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) nyɛla bɛ ni siɣisi shεli ka di yi binnamda Duuma sani na.
193. Yεmbahiga nyɛvuli (Malaaika Ziblila) n-nyɛŋun siɣisi li na (Naawuni sani).
194. A (nyini Annabi Muhammadu) suhi ni, domin a be ban valsiri (ninsalinim’ ni buɣum daazaaba) puuni.
195. Ni Larbu zinli polo ni (ka bɛ siɣisi li na).
196. Yaha! Achiika! Di (Alkur’aani) maa yεltɔɣa be (Naawuni) tuumba ban daŋ tooni maa kundinim’ puuni.
197. Di ni bɔŋɔ, di pala alaama shɛli n-zaŋ ti ba (Maka chεfurinim’) kadama Israaila bihi puuni baŋdiba gba mi li?
198. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di siɣisi li (Alkur’aani) na n- ti ti bali shεba ban pa Larbunima.
199. Ka o (Annabi Muhammadu) karim li n-wuhi ba, bɛ naan ku ti li yεlimaŋli.
200. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋdi li (Alkur’aani jɛlinsi) nkpεhiri bibiɛhi suhiri ni.
201. Bɛ (chεfurinim’) ku ti li yεlimaŋli naɣila bɛ ti kuli nyɛla azaabakpeeni.
202. Dinzuɣu, ka di (azaaba maa) kaba na yim zuɣu,ka bɛ nyɛla ban bi mi.
203. Dinzuɣu, ka bɛ yεli: “Di ni bɔŋɔ, ti nyɛla bɛ ni yɛn naɣisi n-ti shɛba?”
204. Di ni bɔŋɔ, Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ka bɛ (chεfurinim’) bɔri ni yom yom?
205. (Yaa nyini Annabi)! A bi nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) yi chɛ ka bɛ wum nyεɣisim yuuŋgbaliŋ.
206. Din nyaaŋa, kabɛ ni gbaari ba alikauli (azaaba) shεli maa ti kaba na.
207. Nyεɣisim shεli bɛ ni daa wumdi maa ku tooi taɣi ba ka chɛ li (Naawuni daazaaba maa).
208. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin niŋ tiŋgbani shɛli nima hallaka, naɣila di (tiŋ’ maa nim’) malila ban niŋdi ba wa’azu.
209. Ka di nyɛla teebu, Ti mi pala zualindiriba.
210. Yaha! Pa shintana n-siɣsi li (Alkur’aani) na.
211. Di mi bi simsi ba (shintana maa), hali bɛ ku tooi siɣisi li na gba.
212. Achiika! Bɛ (shintana) nyɛla bɛ ni taɣi shεba ka chɛ li (Alkur’aani maa) wumbu.
213. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Di jεm Duuma so pahi Naawuni zuɣu, ka ti pahi ninvuɣu shεba bɛ ni yɛn ti niŋ azaaba puuni (Zaadali).
214. Yaha! Valsim a dɔɣiriba ban miri a (n-zaŋ chaŋ Chiyaama daazaaba).
215. Yaha! Siɣisim a kpimkpama n-ti ban ti Naawuni yεlimaŋli ka dola maa.
216. Yaha! Bɛ yi zaɣisi a yɛltɔɣa wumbu, tɔ! Nyin yεlima: “Mani nuu ka yi tuuntumsa puuni.”
217. Yaha! Dalimmi (Duuma so) Ŋun nyɛ Nyεŋda, Zaadali Nambɔzobonaa la zuɣu.
218. Ŋuna n-nyari a saha shεli a ni yiɣisira (m-puhuri jiŋli yuŋ).
219. Ni a lebginsim suzuuda niŋdibu puuni.
220. Achiika! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Wumda, Baŋda.
221. (Yaa nyini Annabi! Yɛlima): “Di ni bɔŋɔ, n-tim ya lahibali n-zaŋ chaŋ alizin’ shintana ni sheeri so zuɣu?
222. Bɛ sheerila ŋun kam nyɛʒirilana, ka kpɛri Naawuni taali zuɣu.
223. Bɛ (alizinnim’ maa) maa gbilsirila tibli ni bɛ wum (Malaaikanim’) yɛltɔɣa (ka zaŋ li wuhi baɣisi), ka bɛ pam mi nyɛʒirinima.
224. Yaha! Ma a nya yiliyindiba, ninvuɣu shɛba ban birgi n doli ba.
225. (Yaa nyini haŋkali lana)! A bi nya ka bɛ (yiliyindiba maa) dolila soli kam ni n-kuli birinda (ka kpahiri yεɣiri tariga)?
226. Yaha! Achiika! Bɛ nyɛlaban yεri bɛ ni bi tumdi shɛli.
227. Naɣila ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunviεla, ka teei Naawuni yɛla pam, ka nyɛ nasara saha shɛli bɛ ni di ba zualinsi naai. Dinzuɣu ni baalim, ninvuɣu shεba ban di zualinsi maa ni ti baŋ luɣushɛli polo bɛ ni yɛn ti ŋmalgi kpa (Zaadali).

Kundivihira

↑ Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
↑ Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[quran-1] Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).

[2] Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[1]

[2]