Yiɣi chaŋ yɛligu maŋamaŋa puuni

Din Wolgiri Yɛlimaŋli Mini Ʒiri Suurili

Diyila Dagbani Wikipedia
Din Wolgiri Yɛlimaŋli Mini Ʒiri Suurili
surah
Pahi laAlikuraan Mali niŋ
Zuliya wuhibuالفرقان Mali niŋ
Japan zuliya (yuli kana) sabbu niしきべつ Mali niŋ
Be lɛbigili zuliya nima ni25. The Discrimination, Q31204681 Mali niŋ
Balli tuma bɛi balli yulilaribanchi Mali niŋ
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa nihttps://quran.com/25 Mali niŋ
NahingbaŋMeccan surah Mali niŋ

Din Wolgiri Yɛlimaŋli Mini Ʒiri Suurili (Al-Furqan ٱلْفُرْقَان)[1]

Suurili ŋɔ maa wuhirila bɛ ni boondi ninsalinima n-zaŋ chaŋ Naawuni gaŋsibu polo shεm, ka lahi kariti zilsigu n-zaŋ chaŋ Annabi Muhammadu tuuntali polo, ni Alkur’aani yεlimaŋli tibu.

Aaya nima:[2]

  • 1. 1. Duuma so Ŋun siɣisi litaafi (Alkur’aani) shɛli din wolgiri yɛlimaŋli mini ʒiri sunsuuni na n-ti ti O dabli (Annabi Muhammadu) domin o leei varsigulana n-zaŋ ti binnamda maa nam tibgiya.
  • 2. Ŋuna n-nyɛŊun su sagbana mini tiŋgbani yiko. Yaha! O ka bia, O mi ka nyintaa O nam puuni, ka O lahi nam binshɛɣu kam, ka chɛ ka di saɣisi di ni tu kamaata ni shεm.
  • 3. Ka bɛ (chεfurnim’) gbibi duma shεba ka di pa ni Ŋuna (Naawuni), bɛ ku tooi nam shɛli, kadinyɛla bi namdi ba mi, bɛ mi ku tooi niŋ bɛ maŋ’ chuuta bee anfaani shεli. Yaha! Bɛ ka kpibu bee nyɛvuli yiko, lala ka bɛ ku lahi tooi yiɣisi kpiimba.
  • 4. Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa naan yεli: “Ŋɔ (Alkur’aani) maa pa shɛli m-pahila ʒiri ka o (Muhammadu) kpiri, ka ninvuɣu shεba mi sɔŋ o.” Achiika! Bɛ (Maka chεfurinim’) tahi zualinsi mini ʒiri na.
  • 5. Ka bɛ naan yεli: “Di (Alkur’aani) nyɛla Kurumbuninim’ salima, ka o (Muhammadu) sabi li, ka bɛ karindi li n-tiri o Asiba mini Zaawuni.”
  • 6. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋun’ mi ashili din sɔɣi sagbana ni tiŋgbani ni n-siɣisi li, achiika! O (Naawuni) nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
  • 7. Ka bɛ (chεfurnim’ maa yεli): “Ka wula ka Naawuni tumo ŋɔ maa diri bindirgu, ka chani gindi dahi puuni, ka bozuɣuka bɛ bi siɣisi Malaaika so na o sani ka o ti leei varsigulana m-pahi o zuɣu?”
  • 8. Bee kabɛ zaŋ arzichi shɛli n-labi o na zuɣusaa, bee ka o mali pu’ shɛli o ni diri di puuni. Yaha! Ka zualindiriba maa yεli: “Yi bi dola naɣila ninvuɣu so shirku ni gbaai?”
  • 9. (Yaa nyini Annabi)! Yulimi bɛ ni zaŋ a n-tiri ŋmahinli shεŋa, dinzuɣubɛ bɔrgi ya, ka ku lahi tooi labi sochibga zuɣu.
  • 10. Duuma so Ŋun yibɔra, ka O ti a alheeri shɛli din gari lala maa nam tibgiya, dina n-nyɛ puri ka kulibɔna zɔri gindi di gbinni ni, ka lahi chɛ ka a mali nam yiya.
  • 11. Chɛli gba! Bɛ labsila Chiyaama yiɣisibu ʒiri, ka Ti (Tinim’ Naawuni) mali Sa’iri buɣum shili n-guli ban labsi Chiyaama ʒiri maa.
  • 12. Di yi tiniŋ ka di (buɣum maa) nya ba katiŋa, bɛ ni wum di ni je suli ka tahira.
  • 13. Yaha! Bɛ yi ti zaŋ ba n-labi luɣushεli polo din mirsi di (buɣum maa) ni, ka bɛ nyɛla bɛ ni ga shɛba ni bandi, nimaa ni ka bɛ yɛn ti kuhiri bɛ daa hallaka.
  • 14. (Ka Malaaikanim’ yεli ba): “Zuŋɔ, miri ya ka yi kuhiri yi hallaka zaɣiyini, ka kuhi ya hallaka zaɣibobgu.”
  • 15. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, dina (buɣum maa) n-nyɛ din gari bee kpaliŋkpaa Daalizanda shεli bɛ ni niŋ wuntizɔriba di daalikauli maa? Di nyɛla sanyoo ni labbu shee n-ti ba.
  • 16. Bɛ (wuntizɔriba maa) yɛn ti malila bɛ ni bɔri shɛli di (Alizanda maa) puuni, ka nyɛlaban yɛn ti kpalim di puuni. Di nyɛla alikauli n-ti a Duuma (Naawuni), ka di nyɛla bɛ ni yɛn ti bɔhi shɛli yɛla.
  • 17. Yaha! Dabsi’ shεli O (Naawuni) ni yɛn ti laɣim ba (chεfurnim’ maa), n-ti pahi binyεr’ shεŋabɛ ni daa jεmdi ka di pa ni Naawuni maa (kamani Malaaikanima, ni Annabi Issa), ka yεli: “Di ni-bɔŋɔ, yinima n-daa birgi N daba ŋɔ maa bee bana n-daa bɔrgi ka chɛ sochibga?”
  • 18. Ka bɛ (chɛfurinim’) yεli: “(Yaa ti Duuma Naawuni)! A nam niŋ kasi! Di bi tu kamaata ni ti gbibi shεba kabɛ nyɛ sɔŋdiba ka pa ni nyini. Amaa! A daa chɛ mi ka bɛ mini bɛ banim’ wum (Dunia) nyɛɣisim hali ka bɛ titam Ayɛla teebu, ka leei ninvuɣu shεba ban niŋ hallaka.”
  • 19. (Ka Naawuni yɛli chɛfurinim’ maa) “Achiika! Bɛ (yi buɣa maa) labsi ʒiri niŋ yinolini, ni yini yεri shεli maa, dinzuɣu yi ku tooi ŋmalgi (azaaba ka chɛ yi maŋa), somiku tooisɔŋ ya. Yaha! Ŋun di zualinsi yi puuni, Ti (Tinim’ Naawuni) ni chɛ ka o lam azaaba shεli din bara.
  • 20. (Yaa nyim Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim tuun’ so na poi ni nyini naɣila bɛ nyɛla ban diri bindirigu, ka chani dahi puuni. Yaha! Ti zaŋ la yi shεba leei dahimbu n-ti taba (ni Ti nya). Di ni bɔŋɔ, yi ni niŋ suɣulo? Yaha! A Duuma nyɛla Nyara.
  • 21. Ka ninvuɣu shεba ban ka tamaha ni Ti (Tinim’ Naawuni) laɣimbu maa yεli: “Bozuɣu ka bɛ bi siɣisi Malaaikanim’ n-ti ti na, bee ka ti nya ti Duuma?” Achiika! Bɛ tibgi bɛ maŋ’bɛ yɛltɔɣa ni, ka kpahi yɛɣi, ka di nyɛla kpahi yɛɣi din galsi.
  • 22. Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti nya Malaaikanima, dindali maa suhupiɛlli ti kani ti bibiɛhi, ka bɛ (Malaaikanim’) naan yεra: “Suhupiɛlli nyɛla din chihira n-tin ya.”
  • 23. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daŋsi yuli bɛ (chεfurnim’) ni daa tum tuun’ shɛŋa, kazaŋ li leei taŋkpagbilgu din yaɣili.
  • 24. Alizanda bihi yɛn ti bela ʒishesuŋ’ shee dindali, ka mali wuntaŋgom shee din gahim.
  • 25. Yaha! Dabsi’ shεli zuɣusaa ni yɛn ti tahibɔɣi ni sagbaŋ, ka bɛ chε ka Malaaikanim’ sheei na, ka di nyɛla sheebu ni yɛlimaŋli.
  • 26. Sulinsi (bee nam) ni yɛlimaŋli yɛn ti nyɛla Naawuni ko dini dindalii. Yaha! Di yɛn ti nyɛla dabsikpeeni n-zaŋ ti chεfurnima.
  • 27. Yaha! Dabsi’ shεli zualindira ni yɛn ti dim o nubihi ka yεli: “M­baye, di yi daa kuli niŋ ka n-gbibi sochibga m-pahi tumo ŋɔ maa (Annabi Muhammadu) zuɣu.”
  • 28. “Yaa ni n daashaara! Di yi daa kuli bi niŋ ka m-gbibi zaɣila (shintaŋ) kao nyɛ n yura.”
  • 29. “Achiika! O daa birgi ma ka chɛ Naawuni yɛla teebu saha shεli di ni daa kama na. Yaha! Shintaŋ nyɛla bilkɔŋsilana ni ninsala.”
  • 30. Ka Naawuni tumo yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Achiika! N niriba gbibila Alkur’aani ŋɔ maa ka di nyɛ bɛ ni ŋmalgi bε nyaaŋa biri ka chɛ shɛli.”
  • 31. Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) zali Annabi kam (ka o mali) dim bibɛhi puuni. Yaha! A Duuma (Naawuni) nam saɣi Dolsira, ni Sɔŋda.
  • 32. Ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa yεli: “Di yi di niŋ ka bi siɣisi Alkur’aani n-ti o (Muhammadu) na yim zuɣu?” Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi li na (ka di aayanim’ sheeri na zaɣigaŋ gaŋ), domin Ti zaŋ li n-kpaŋsi a suhi. Ka Ti lahi pe di karimbu ka di nyɛ karimbu ni yɛlimaŋli.
  • 33. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɛ (chɛfurinim’) na ʒin tahi a ŋmahinli shɛli na, naɣila Ti (Tinim’ Naawuni) tahi a la di yεlimaŋli na, ni fasara din gahim.
  • 34. Ninvuɣu shεba bɛ ni yɛn ti laɣim n-ti kpεhi ʒahannama buɣum ni, ka bɛ nina ba tiŋgbani ni, tɔ! Bannim’ maa labbu shee shiri niŋ din be, ka lahi nyɛ din birgi ka chɛ sochibga.
  • 35. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa litaafi (Attaura bee Old Testament), ka zaŋ o mabia Haruna m-pahi o zuɣu ni o nyɛŋun sɔŋdi o.
  • 36. KaTi yεli: “Yi niriba ayi maa cham ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa sani,” ka Ti wurim ba wurimbu ni yɛlimaŋli.
  • 37. Ni Annabi Nuhu niriba, saha shεli bɛ ni daa labsi Naawuni tuumba ʒirinima, ka Ti chɛ kakom diba, kachɛ ka bɛ leei kpahimbu n-ti ninsalnima. Ka Ti lahi mali azaabakpeeni shili n-guli zualindiriba.
  • 38. Ni Aadu mini Samuudunima (Annabi Hudu mini Annabi Sɔlihu niriba), n-ti pahi Rassinima, ni tiŋgbana pam din be di sunsuuni.
  • 39. Yaha! Bɛ zaɣiyino kam, Ti (Tinim’ Naawuni) ti o la ŋmahinli, ka Ti lahi niŋ bɛ zaɣiyino kam hallaka, ka di nyɛla hallaka ni yɛlimaŋli.
  • 40. Yaha! Achiika! Bɛ (Maka chεfurinim’ maa) go n-gari tiŋgbani shɛli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa mi sakurli daazaaba m-bahi bɛ zuɣu. Di ni bɔŋɔ,bɛ pala ban nyari li? Chɛli gba! Bɛ pala ban tεhiri Chiyaama yiɣisibu.
  • 41. Yaha! (Yaa nyin Annabi)! Bɛ (Maka chεfurinim’ maa) yi nya a, bɛ bi gbibi a ni shεli naɣila ni ansarsi, (ka naan yεra): “Di ni bɔŋɔ, ŋumbɔŋɔ ka Naawuni tim na ka o ti nyɛ tumo?”
  • 42. “Achiika! O di chɛ biɛla nio birgi ti ka chɛ ti duumanima, di yi di pala ti ni niŋ suɣulo zuɣu.” Yaha! Ni baalim, bɛ ni tibaŋ saha shɛli bɛ ni yɛn ti nya azaaba kadama ŋun n-leei bɔrgi ka chɛ sochibga.”
  • 43. (Yaa nyini Anaabi)! Di ni bɔŋɔ, a nya ninvuɣu so ŋun zaŋ o suhuyurlim leegi o duuma? Di ni bɔŋɔ, nyini n-yɛn leei bɛ ni zaŋ bɛ yɛla n-dalim so?
  • 44. Beeatεhirimi ni bɛ (chεfurinim’) pam wumdi mi bee bɛ niŋdila haŋkali? Bɛ pa shɛli naɣila kamani biŋkobri. Chɛli gba! Bana n-nyɛ ban bɔrgi ka chɛ sochibga n-gari biŋkobri maa.
  • 45. Di ni bɔŋɔ, a bi nya a Duuma ni teei shilinshiya m-bahi shεm? Yaha! O yi di bɔra, O naan chɛ ka di ʒe luɣuyini. Din nyaaŋa ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi zaŋ wuntaŋ’ ka di nyɛ daliri shεli n-zaŋ ti li.
  • 46. Di nyaaŋa, ka Ti gbaai li gbaari shεli din nyɛ soochi.
  • 47. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun zaŋ yuŋ ka di nyɛ sitira n-zaŋ tin ya, ka gom mi nyɛ vuhim, ka o (Naawuni) zaŋ wuntaŋ’ ka di nyɛ yi gom ni yiɣisibu saha.
  • 48. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-tim pɔhim na, ka di nyɛla suhupiεlli lahibali din daŋdi O nambɔzɔbo (sakom) na. Yaha! Ka Ti siɣisi kom din niŋ kasi zuɣusaa na.
  • 49. Domin Ti zaŋ li neei tiŋgbani shɛli din kpi, ka mali li nyuhiri biŋkobri mini ninvuɣu shɛba Ti ni nam puuni pam.
  • 50. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) wolgi li (Alkur’aani) mi bɛ wa’azulana tiŋgbani kam nim’ sani.
  • 51. Yaha! Ti (Tinim' Naawuni) yi di bɔra, Ti naam tim wa'azulana tiŋgbani kam nim' sani.
  • 52. Dinzuɣu (yaa nyini Annabi)! Miri ka a doli chɛfurinima, ka zaŋ li (Alkur'aani) n- tuhi ba tuhibu zaɣititali.
  • 53. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun gabi kulkara ayi kom, ka ŋɔ maa nyɛ ko’nyεɣisili din paai targa, ka ŋɔ maa gba mi nyɛ yεlimkom din chibgi. Yaha! Ka O (Naawuni) zaŋ gooni niŋ di sunsuuni, ni saɣili din nyɛ saɣilini yɛlimaŋli.
  • 54. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun nam ninsala ka o yi kom puuni na, ka zaŋ o zali daŋ ni deeni. Yaha! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Toora.
  • 55. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) jεmdi binyεr’ shεŋa din pa Naawuni, ka mi ku tooi niŋ ba anfaani bee chuuta shεli. Yaha! Chεfura nyɛla ŋun sɔŋdi (shintaŋ) o Duuma zuɣu.
  • 56. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) bi tim a na naɣila a ti nyɛla ŋun tiri suhupiεlli lahibali (ni Alizanda), ka nyɛ valsira (ni buɣum daazaaba).
  • 57. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Mani bi bɔhiri ya sanyoo shεli, naɣila ninvuɣu so ŋun bɔra ni o gbibi sovɛlli n-zaŋ chaŋ o Duuma (Naawuni) sani.
  • 58. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Dalimmi (Duuma so) Ŋun kuli ne ka bi kpiri zuɣu, ka niŋ kasi ni O paɣibu. Yaha! O (Naawuni) nam saɣiya niO mi din sɔɣi O daba taya puuni.
  • 59. Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun nam sagbana mini tiŋgbani ni din be di sunsuuni dabsa ayɔbu puuni, din nyaaŋa, ka O du m-ba Al’arshi (O nam kuɣu), Ŋuna n-nyɛ Dunia Nambɔnaa, dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Bɔhimi (Duuma so) Ŋun mi din sɔɣidi yɛla.
  • 60. Yaha! Bɛ yiti yεli ba (chεfurinim’ maa): “Niŋmi ya suzuuda ti Dunia Nambɔnaa (Naawuni), ka bɛ yεli: “Ŋuna n-leei nyɛ Dunia Nambɔnaa? Di ni bɔŋɔ, ti yɛn niŋla suzuuda n-ti a ni puhiri ti shɛli ŋɔ maa? Ka di pahi ba zobu (ka chɛ yɛlimaŋli).
  • 61. Duuma so Ŋun zaŋ saŋmar’ kara niŋ sagbana ni, ka zaŋ furila (wuntaŋa) niŋ di puuni, n-ti pahi goli din neeri pam.
  • 62. Yaha! Ŋuna n-zali yuŋ ni wuntaŋa ka di nyɛ din taɣiri taba, domin ninvuɣu so ŋun bɔri ni o teei Naawuni yɛla, bee ŋun bɔri nio paɣi (Naawuni) zuɣu.
  • 63. Yaha! Dunia Nambɔzobonaa (Naawuni) daba n-nyɛ ninvuɣu shεba ban chana tiŋgbani yaaŋa zuɣu ni maŋ filimbu. Yaha! Di yi ti niŋ ka ban ʒiyεli ba (yεltɔɣa yoya), ka bɛ labsi ba yɛltɔɣa ni suhudoo.
  • 64. Ni ninvuɣu shεba ban gaandi goma ka nyɛla ban niŋdi suzuuda, ka puhiri jiŋli domin bɛ Duuma (Naawuni) zuɣu.
  • 65. Ni ninvuɣu shεba ban yεra: “Yaa ti Duuma Naawuni! Ŋmalgim ʒahannama buɣum daazaaba ka chɛ ti. Achiika! Di daazaaba nyɛla din kuli beni sahakam.”
  • 66. Achiika! Di shiri be pam ni di nyɛ (ninsala) tablibu shee ni bɛhigu shee.
  • 67. Ni ninvuɣu shεba ban yi ti yɛn dihi ni bɛ daarzichi, ka bi niŋdi barina, bɛ mi bi lahi niŋdi bɛ maŋ’ fukumsi, ka nyɛla banbedi sunsuuni.
  • 68. Ni ninvuɣu shεba ban bijεmdi duuma so m-pahi Naawuni zuɣu, bɛ mi bi kuri nyɛvuli shεli Naawuni (ni mɔŋ di kubu) naɣila ni di soli, bɛ mibi niŋdi zina. Dinzuɣu, ŋun ti niŋ lala ŋɔ maa, to o ni laɣim ni tibli dargibu.
  • 69. Bɛ yɛn ti nabgila azaaba n-ti o Zaadali, ka o kpalim di (azaaba maa) puuni ka nyɛla ŋun filiŋ.
  • 70. Naɣila ninvuɣu so ŋun niŋ tuuba, ka ti Naawuni yεlimaŋli, ka lahi tum tuunviεlli, tɔ! Bannim’ maa, Naawuni yɛn ti taɣila bɛ taya din nyε zaɣibihi, ka di leei tuunsuma. Yaha! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Dunia Nambɔzobonaa.
  • 71. Yaha! Ninvuɣu so ŋun niŋ tuuba, ka tum tuunvεlli, tɔ! Achiika! O shiri niŋ tuuba zaɣimaŋli n-labi Naawuni sani.
  • 72. Ni ninvuɣu shεba ban bi diri ʒiri shɛhira, bɛ mi yi ti gari luɣushεli bɛ ni yεri yεltɔɣa yoya, ka bɛ gari nimaa ni, ka nyɛla ban mali jilma.
  • 73. Ni ninvuɣu shεba bɛ yititeeibani bɛ Duuma (Naawuni) aayanima, bɛ bi lebri biriti li ka nyɛla tikpiranim’ mini zoomba.
  • 74. Ni ninvuɣu shεba ban yεra: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Tim ti suhudoo ti paɣaba mini ti zuliyanim’ puuni, ka chɛ ka ti nyɛla toondannima n-zaŋ ti wuntizɔriba.”
  • 75. Bannim’ maa, bɛ ni yo ba samli ni yilitamdili (Alizanda puuni), domin suɣulo shεli bɛ ni niŋ maa zuɣu. Yaha! Ka bɛ tuhi ba soli (Alizanda maa puuni), ni puhigu mini suhudoo.
  • 76. Ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di (Alizanda maa) puuni. Di tablibu shee mini biɛhigu shee maa nyɛla din niŋ viεnyɛlaŋga.
  • 77. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di yi di pala yi suhigu zuɣu, tɔ! N Duuma (Naawuni) gba baɣa di ka yi ni. Achiika! Yi labsila (Alkur’aani) ʒiri, tɔ! Ni baalim, di (Azaaba maa) ti yɛn bemi ni yinim’ ka bi ŋmaara.
  1. ↑ Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
  2. ↑ Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.
Di yila "https://dag.wikipedia.org/w/index.php?title=Din_Wolgiri_Yɛlimaŋli_Mini_Ʒiri_Suurili&oldid=59299"