Bɛ Ni Kahigi Neei Shɛli Suurili

Bɛ Ni Kahigi Neei Shɛli Suurili

surah

Pahi la	Alikuraan
Siɣili-lana yuli	explanation
Be lɛbigili zuliya nima ni	41. Ha Min, Q31204698
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/41
Nahingbaŋ	Meccan surah
Stack Exchange tag	https://islam.stackexchange.com/tags/surat-fussilat

E-Class

Bɛ Ni Kahigi Neei Shɛli Suurili (Fussilat فُصِّلَت)

Suurili ŋɔ maa wuhirimi ni ninsalinim’ bεhigu kam nyɛla chuuta n-zaŋ ti ba. Di mi tilaa nyɛla Alkur’aani.

Aaya nima

Aaya nima:

• 1. Ha-miim (H. M). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni].
• 2. Di (Alkur’aani) siɣisibu yila Dunia Nambɔnaa, Zaadali Nambɔnaa sani na.
• 3. Di nyɛla litaafi shεli bɛ ni kahigi neei di aayanima, ka nyɛ bɛ ni karindi shεli ni Larbu zilli n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban mi.
• 4. Ka di nyɛla din tiri suhupεlli lahibali (ni Alizanda), ka lahi nyɛ din valsira (ni buɣum daazaaba), ka bɛ (chɛfurinim’) pam lԑbi biri, ka pala ban wumda.
• 5. Yaha! Ka bɛ (Maka chεfurnim’) yεli: “(Yaa nyini Muhammadu)! Ti suhiri bela binwɔri ni n-zaŋ chaŋ a ni boondi ti shɛli zuɣu maa, ka tibsim (tikpirlim) be ti tiba ni, ka saɣili lahi be ti mini a sunsuuni, dinzuɣu tummi (a daadiini soli zuɣu), ti mi gba nyɛla ban yɛn tumdi (ti kali soli zuɣu).
• 6. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima! Achiika! N-nyɛla ninsala yi tatabo, ka bɛ siɣisiri wahayi n-tiri ma na kadama achiika! Yi Duuma nyɛla Duuma yino, dinzuɣu zanimi ya n-tuhi n-zaŋ chaŋ O sani, ka bon ya O chεmpaŋ. Yaha! Azaabakpeeni be ninvuɣa shεba ban laɣim Naawuni ni shɛli jɛmdi maa zuɣu.
• 7. Ninvuɣu shεba ban bi tiri zaka, ka nyɛla ban bi ti Chiyaama yεlimaŋli.
• 8. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunviεla, bɛ mali laara din bi ŋmaara.
• 9. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, yi niŋdila chεfuritali ni Ŋun nam tiŋgbani dabsa ayi puuni, ka yi lahi bɔri nyintahi n-tiri O? Ŋuna n-nyɛ binnamda Duuma.”
• 10. Ka O (Naawuni) zali zoya ka di nyɛ din kpaŋkpa di (tiŋgbani maa) puuni, ka niŋ alibarka niŋ di puuni, ka nam di bindira di puuni dabsa anahi dede, domin ninvuɣu shεba ban bɔhira.
• 11. Din nyaaŋa, kaO ŋmalgi kpa sagbana nambu, ka di daa nyɛla nyɔhi, ka O yεli di (sagbana) mini tiŋgbani: “Kam ya na, yi yi bɔra, bee yi je.” Ka di (sagbana ni tiŋgbani) yεli: “Ti kana ka nyɛla ban doli A zaligu.”
• 12. Ka O (Naawuni) nam li ka di nyɛ sagbana ayɔpoin dabsa ayi puuni, ka zali yɛllikam din yɛn ti niŋ sagbana kam ni. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) dihi tuuli sagbana nachinsi ni furilanima (saŋmarsi), ka di lahi nyɛ gulibu. Dina n-nyɛ Nyɛŋda, Baŋda la nam zaligu.
• 13. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ yi lԑbi biri, tɔ! Nyin yεlima: “Mani saɣisi ya mi ni yi di chɛ ka tahigu ti gbaai ya kamani di ni daa ti gbaai Aadu mini Samudu nim’ (Annabi Hudu mini Annabi Salihu niriba) shɛm la.
• 14. Saha shεli Naawuni tuumba ni daa kaba na bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa (n-ti yεli ba): “Di jεm ya shɛli naɣila Naawuni,” Ka bɛ yεli: “Ti Duuma yi di bɔri, O naan siɣisi Malaaikanim’ na, dinzuɣu achiika! Tinim’ nyɛla ban zaɣisi bɛ ni tim ya na ni shɛli maa.”
• 15. Amaa! Aadunima (Annabi Hudu niriba), bɛ daa tibgi bɛ maŋ’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu ka di pala ni yεlimaŋli shεli zuɣu, kanaan yεli: “Ŋuni n-leei gari ti yaa”? Di ni bɔŋɔ,bɛ bi nya kadama Naawuni so Ŋun nam ba n-nyɛŊun gari ba yaa? Yaha! Bɛ daa shiri nyɛla ban ŋmɛri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima namgbankpeeni.
• 16. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim pɔhim kpeeni din puuni mali maasim na ka di nyɛ zuɣubiεɣu dabsa puuni, domin Ti chɛ ka bɛ lam filiŋ daazaaba Dunia ʒia puuni. Yaha! Achiika! Chiyaama daazaaba filiŋ n-nyɛ din yɛn ti gari lala, bɛ mi pala bɛ ni yɛn ti sɔŋsi shɛba.
• 17. Amaa! Samudunima (Annabi Salihu niriba), ka Ti (Tinim’ Naawuni) dolsi ba, ka bɛ yu zoontali n-gari dolsigu maa, dinzuɣu ka tahigu din nyɛ filiŋ daazaaba gbaai ba, domin bɛ ni daa tumdi tuumbe’ shɛŋa zuɣu.
• 18. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tilgi ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli, ka nyɛ wuntizɔriba.
• 19. Yaha! Dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti laɣim Naawuni dimba (chεfurinima) nzaŋ ti niŋ buɣum ni, ka bɛ nyɛla bɛ ni taɣi shɛba zali.
• 20. Hali ni saha shεli bɛ ni yɛn ti kana di (buɣum maa) shee, ka bɛ wumbu mini bɛ nyabu, n-ti pahi bɛ nimgbiŋgbana di ba shɛhira ni bɛ ni daa tumdi tuun’ shɛŋa.
• 21. Ka bɛ (chɛfurinim’ maa) naan yεli bɛ nimgbiŋgbana: “Bozuɣu ka yi di ti shɛhira? Ka di yεli: “Naawuni so Ŋun chɛ ka binshɛɣu kam yεri yεltɔɣa (zuŋɔ) maa n-chɛ ka ti tɔɣisi yεltɔɣa. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Ŋun daa nam ya pilgu maa. Yaha! O sani ka bɛ labsiri ya na maa.”
• 22. “Yaha! Yi daa pala ban sɔɣiri yi maŋ’ (Dunia puuni) ka chɛ yi wumbu mini yi nyabu, n-ti pahi yi nimgbiŋgbana maa. Amaa! Yi daa tεhimi ni Naawuni bi mi yi ni daa tumdi tuun’ shɛŋa pam.”
• 23. Yaha! Dina n-nyɛ yi tɛhi ni daa nyɛ shεli ni yi Duuma, ka O niŋ ya hallaka, ka dinzuɣu chɛ ka yi leei ninvuɣu shεba ban kɔhilu.
• 24. Dinzuɣu, bɛ (chɛfurinim’) yi niŋ suɣulo, tɔ! Buɣum n-nyɛ bɛ ʒiishee, bɛ miyi lahi bo yεda shεli, bɛ pala bɛ ni yɛn niŋ shɛba yεda.
• 25. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) pɛli zoyoya m-bahi ba, ka bɛ dihi ba din be bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa nachinsi, ka yɛltɔɣali (azaaba) niŋ talahi bɛ zuɣu, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti pahi ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana alizinnim’ mini ninsalinim’ puuni. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shεba ban kɔhi lu.
• 26. Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yεli: “Di wum ya Alkur’aani ŋɔ maa karimbu, ka yon ya vuri (di karimbu shee), di yi pa shɛli, yi ni nyɛla ban yɛn nya nasara.
• 27. Dinzuɣu, achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni chɛ ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa lam azaaba kpeeni. Yaha! Achiika! Ti nyɛla ban yɛn yo ba sam shɛli din be n-gari bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli.
• 28. Dina n-nyɛ Naawuni dimba sanyoo, buɣum, bɛ mali kpaliŋkpaa yili di puuni, ka di nyɛ sanyoo n-ti ba, domin bɛ ni daa ŋmɛri namgbankpeeni ni Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ maa zuɣu.
• 29. Ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa yεli: “Yaa ti Duuma! Wuhimi ti ban daa birgi ti (Dunia) alizinnim’ mini ninsalinim’ puuni, ka ti zaŋ ba niŋ ti napɔna lɔŋ ni, domin bɛ leei ninvuɣu shɛba ban filiŋ.”
• 30. Achiika! Ninvuɣu shεba banyεli: “Ti Duuma n-nyɛ Naawuni, din nyaaŋa kabɛ zani n-tuhi, Malaaikanim’ nyɛlaban yɛn sheeri bɛ zuɣu na (bɛ yi tiyɛn yi Dunia): “Di zon ya dabiεm (ni hali shɛli din be Chiyaama), yi mi miri ka yi niŋ suhusaɣiŋgu(ni yi ni chɛ shɛli yi nyaaŋa). Yaha! Deemi ya suhupiεlli lahibali ni Alizanda shεli bɛ ni daa gbaari ya di daalikauli la.”
• 31. “Ti (Malaaikanim’) n-nyɛ ban sɔŋdi ya yi Dunia ʒia puuni, lala n­lahi nyɛ Chiyaama. Yaha! Yi ni nya yi suhiri ni kuli bɔri shɛli di (Alizanda maa) puuni. Yaha! Yi ni nya yi ni bɔhi shɛli yεla.
• 32. Di nyɛla saani din yi Chεmpaŋlana, Nambɔzobonaa (Naawuni) sani na.
• 33. Yaha! Ŋuni yɛltɔɣa n-leei lahi viεla n-gari ninvuɣu so ŋun boli (ninsalinim’) n-zaŋ chaŋ Naawuni polo, ka tum tuunviεlli, ka yεli: “Achiika! Mani nyɛla ŋun be ban zaŋ bɛ maŋ’ n-ti Naawuni (Muslinnima) puuni.
• 34. Yaha! Tuumbiεɣu mini tuunviεlli ku tooi niŋ yim, zaŋmi din viεla n-taɣi din be, a ni nya ka ninvuɣu so dimli ni daa be a mini o so sunsuuni leei kamani zosim ŋun kuli taba la.”
• 35. Yaha! Bɛ bi zaŋdi li n-tiri so, naɣila ninvuɣu shεba ban niŋ suɣulo. Yaha! Bɛ bi tiri li so, naɣila ŋun mali tarli din galsi.
• 36. Yaha! Di yi ti niŋ ka shintaŋ yɛn zaŋ yɛltɔɣa biɛɣu niŋ a suhi ni, tɔ! Nyin bɔm taɣibu ni Naawuni, achiika! O (Naawuni) nyɛla Wumda, Baŋda.
• 37. Yaha! O (Naawuni) nam yɛlikpahinda puuni n-nyɛ yuŋ mini dabsili, n-ti pahi wuntaŋ’ mini goli. Dinzuɣu miri ya ka yi niŋ suzuuda n-ti wuntaŋ’ bee goli, ka niŋ ya suzuuda n-ti Naawuni so Ŋun nam li, di yi shiri nyɛla Ŋunaka yijεmda.
• 38. Dinzuɣubɛ yi tibgi bɛ maŋa, tɔ! Malaaikanim’ ban be a Duuma sani simsiri O la yuŋ mini wuntaŋ ni, bɛ mi pala ban nyee nyɔnda.
• 39. Yaha! O nam yɛlikpahinda puuni ka a nya tiŋgbani ka di nyɛla zaɣikuŋ, amaa! Ti (Tinim’ Naaawuni) yi ti siɣsikomna di zuɣu, ka di damdam ka piri, (ka yihi bindirigu na). Tɔ! Achiika! Duuma so Ŋun neei li maa nyɛla Ŋun yɛn tooi neei kpiimba. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
• 40. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ŋmalgiri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ puuni maa ku tooi sɔɣi ka chɛ Ti. Di nibɔŋɔ, ninvuɣu so bɛ ni yɛn ti zaŋ n-labi buɣum ni n-nyɛŋun gari ŋun yɛn ti kana Zaadali ka nyɛla ŋun mali suhudoo? Niŋmi yayi ni yu shεli. Achiika! O nyɛla Ŋun nyari yi tuuntumsa.
• 41. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chɛfuritali ni teebu (Alkur’aani) saha shεli di ni kaba na. Achiika! Di mi nyɛla litaafi shεli din nyεŋdi yɛllikam (din nyɛʒiri).
• 42. Ʒiri bi kani di (Alkur’aani) tooni bee di nyaaŋa na, di nyɛla bɛ ni siɣisi shɛli ka di yiYεmgoliŋgalana, Duuma paɣirigu sani na.
• 43. (Yaa nyini Annabi)! Shɛli n-kani ka bɛ (chεfurinima) yɛn yεli a, naɣila bɛ daa pun yεli la tuun’ shεba ban daa kana pɔi ni nyini maa. Achiika! A Duuma nyɛla Chεmpaŋlana, Azaaba kpeeni lana.
• 44. Yaha! Hali Ti (Tinim’ Naawuni) yi di zali li (Alkur’aani) ka di nyɛla bɛ ni karindi shɛli bali shεli ni (ka di pa Larbu zilli zuɣu), bɛ (Larbunim’) naan yεli: “Bozuɣu ka bɛ bi kahigi di aayanima n-ti ti?” Dini bɔŋɔ, litaafi ni tooi nyɛ bali shɛli ka Annabi mi nyɛ Larbu? (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di nyɛla dolsigu mini alaafee n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli. Amaa! Ninvuɣu shεba ban bi ti Naawuni yεlimaŋli maa, tibsim (tikpirlim) bela bɛ tiba ni, ka di lahi nyɛ zoontali n-ti ba. Bannim’ maa nyɛla ninvuɣu shεba bɛ ni boondi ka bɛ be luɣushɛli polo din niŋ katiŋa (ka chɛ wumbu ni).
• 45. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa ti Annabi Musa litaafi, ka bɛ niŋ namgbankpeeni di puuni, dinzuɣu di yi di pala yεltɔɣali din pun daŋsi a Duuma sani zuɣu, tɔ!Bɛ naan siɣisi azaaba n-ti ba na. Achiika! Bɛ shiri be zilsigu puuni ni dina (Alkur’aani).
• 46. Ninvuɣu so ŋun tum tuunviεlli, tɔ! O maŋ’ zuɣu ka o tum, ŋun mi tum tuumbεɣu, tɔ! O maŋ’ zuɣu ka o lahi tum. Yaha! A Duuma (Naawuni) pala Ŋun diri daba zualinsi.
• 47. O (Naawuni) sani ka bɛ labsiri Chiyaama dali baŋsim. Yaha! Binwola bi yiri di wɔri ni na, bee paɣa bi kpiɣiripua,o mi bi dɔɣira naɣilani O baŋsim. Yaha! Dabsi’ shεli O (Naawuni) ni yɛn ti boli ba (chεfurinima, ka yεli): “Ya ka N (Mani Naawuni) nyintahi la be? Ka bɛ yεli: “Ti baŋsiri A kadama so n-ka ti puuni n-yɛn tooi di shɛhira.”
• 48. Ka bɛ ni daa jεmdi binyεr’ shεŋa (Dunia puuni) maa bɔrigi ka chɛ ba, ka bɛ dihitabli kadama bɛ ka sɔɣibu shee.
• 49. Ninsala nyee bi nyɔndi ni viɛnyɛla suhibu, amaa! Din be yi paagi o, ka o nyɛla ŋun yihi tamaha, ka wuhiri o chɔɣinsi.
• 50. Yaha! Achiika! Ti yi ti chɛ ka o lam nambɔzɔbo din yi Ti sani biɛrim shɛli din mini paagi o nyaaŋa, tɔ! Oyεrimi: “Ŋɔ maa nyɛlan kpaŋmaŋ’ puuni. M mi bi tεhi ni Chiyaama ni yiɣisi. Di mi yi niŋ ka bɛ labsi ma n Duuma sani, tɔ! N-lahi mali biɛrisuŋ O sani. Achiika! Ti nyɛla ban yɛn ti chεfurinim’ lahibali ni bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli Yaha! Achiika! Ti nyɛla ban yɛn ti chɛ ka bɛ lam azaaba timsili (Zaadali).
• 51.Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi ti niŋ ninsala ni’ima, ka o lԑbi biri, ka tibgi O maŋa, Amaa! Din be yi paagi o, ka o leei ŋun zooi (Naawuni) suhigu.
• 52. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Di nibɔŋɔ, yi bi nya kadama di (Alkur’aani) yi shiri nyɛla din yi Naawuni sani na, ka yi niŋ chɛfuritali ni dina, ka ŋuni n-leei bɔrgi n-ti lahi paai ninvuɣu so ŋun be namgbankpeeni din niŋ katiŋ’ ka chɛ dolsigu ni?
• 53. Ni baalim, Ti (Tinim’ Naawuni) ni wuhi ba Ti nam yɛlikpahinda binnamda puuni, n-ti pahi bɛ maŋsi ni, hali ka di ti kahigi neei ba kadama di (Alkur’aani) shiri nyɛla yεlimaŋli. (Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, a Duuma (Naawuni) bi saɣi ni O leei Shɛhiradira binshɛɣu kam zuɣu?
• 54. Wumma! Bɛ (chεfurinim’) shiri be zilsigu puuni ni bɛ Duuma (Naawuni) laɣimbu. Wumma! Achiika! O nyɛla Ŋun gili binshɛɣu kam (ni baŋsim).