Haenyeo

Diyila Dagbani Wikipedia
Haenyeo
tradition
McCune-Reischauer labi sabi Roman niHaenyŏ Mali niŋ
Sabbu din labi sabi Roman sabbu niHaenyeo Mali niŋ
TiŋaSouth Korea Mali niŋ
Din be shɛli polonaJeju Island Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaSouth Korea Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, National Intangible Cultural Heritage in South Korea Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/01068, https://ich.unesco.org/fr/RL/01068, https://ich.unesco.org/es/RL/01068, https://english.cha.go.kr/chaen/search/selectGeneralSearchDetail.do?mn=EN_02_02&sCcebKdcd=17&ccebAsno=01320000&sCcebCtcd=ZZ&pageIndex=1&ccebKdcd=17&ccebCtcd=, https://www.heritage.go.kr/heri/cul/culSelectDetail.do?ccbaCpno=127ZZ01320000 Mali niŋ

Tɛmplet:Needs more references

Haenyeo
A group of haenyeo women in wetsuits, with nets and flotation devices (2012)
Korean name
Hangul
해녀
Hanja
海女
Revised RomanizationHaenyeo
McCune–ReischauerHaenyŏ

Haenyeo[lower-alpha 1] (Korean해녀; lit. sea women) nyɛla paɣaba ban be South Korea tiŋgbani yaɣili Jeju, ka bɛ bɔmma ni nyamma yaa zaa doli "mollusks", "seaweed", n ti pahi mɔɣili ni binyɛr'shɛŋa. Bɛ nyɛla ban mali kpaŋmaŋa m bɔri bɛ dimma bɛ toli, haenyeo nyɛla ban zani n ti Jeju zuliya yaɣ'shɛli.[1]Tɛmplet:Rp[2][3]

Tuma nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kali ni, bipuɣinsi n daa pili haenyeo bɛ ni daa nyɛ yuun pia ni yini. Bɛ daa piini la ko'shɛŋa din bi zipim ni, ban na bɔhindi nyɛla ban mɔri siɣiri kom ŋɔ ni bɛ yiko tariga. Bɛ yi le ba baŋsim kamani yuma ayopɔin nyaaŋa, lala bipuɣinga yi pa ni tooi niŋ haenyeo zaɣi maŋli.[4] Zuŋɔ, haenyeo ŋun kurigi pam yaɣi yuun pihinii, ka tum tuma ŋɔ yaɣi yuun pihiyɔbu ni ayɔbu.[5]Tɛmplet:Non-primary source needed

The traditional outfit and tools for haenyeo displayed at a museum in Jeju

Di zaa yi laɣim taba, haenyeo tuma nɛma n nyɛ "wetsuit, diving mask, fins,[6]Tɛmplet:Non-primary source needed gloves, chest weights (to assist diving)" din biɛhigu ŋmani L (L-shaped) kuli din kora, ni laŋ din zaŋ gɔhi binshɛli din puhiri paani kom zuɣu.[5] haenyeo laɣisiri la bɛ ni nya binshɛŋa n niŋdi laŋ ŋɔ ni hali ka tuma dabisili ti naai.[5]

Haenyeo ni yuuri kom ni shɛm doli la saha. Pɔi ka "wetsuits" naan yi kana bɛ ni yari shɛli n-nyɛ gumdi "swimsuits", hawa yini ko ka haenyeo ni tooi niŋ kom ni kikaa saha. Hawa yini nyaaŋa, bɛ yirila kom maa ni n-chaŋ ti ʒini miri buɣim hawa 3–4 ka bɛ ni kuui. Lala vuhim ŋɔ nyaaŋa, bɛ ni tooi lahi labi lu kom maa ni hawa yini. Waligu saha, amaa, bɛ tooi yuuri kom maa ni m paari hawa dibaa ata pɔi ka naan yi chaŋ vuhim. "Wetsuits" ni yina, haenyeo pa nyɛla ban ni tooi niŋ hawa dibaa anu zaŋ chaŋ hawa dibaa ayɔbu kom ni hali di yi nyɛ maasim saha.[7]Tɛmplet:Non-primary source needed

Siɣibu yim ni, haenyeo ni tooi fim paai 30 metres (98 ft) ziliŋ ka ni tooi gbaai bɛ vuhim bee n liɣi gari miniti dibaa ata.[7][5]Tɛmplet:Non-primary source needed. Bɛ ni gbahiri binyɛr'shɛŋa shɛba n-nyɛ abalone, conch, octopus, sea urchins, sea squirt, brown alga, top shell, binyɛra balibu kamanisargassum, oysters hali ti tabili sea slugs, etc.[4][7][8][9][10][5] Bɛ tooi nyari barina nima kamani jellyfish, tulim bee maasim din bi lu n zahim mini "sharks".[5][11]


Anfooni nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

In popular culture[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  • My Mother, the Mermaid – 2004 film din tɔɣisi paɣa (ŋun na min' nyɛ haenyeo) mini o bipuɣinga.
  • Tamra, the Island – 2009 telivisa sinii din jɛndi 17th century,ka di yɛltɔɣa ni jɛndi so nyɛ haenyeo.
  • Swallow the Sun – 2009 sinii shɛli ni "protagonist" ma ni nyɛ haenyeo.
  • Haenyeo: Women of the Sea – 2013filim ŋmaa din yɛltɔɣa jɛndi Chewar Park, haenyeo ŋun paai yuun pihinii ni ayi. Ka di buɣisiri o ʒemani yɛltɔɣa mini din pun gari Park nyɛla ŋun kahigi lala kali di taɣi ŋɔ tum 19th century.[12][13][14]
  • My Neighbor, Charles – 2015, episodes 24, 25, and 26 ( TV lahabali din sabi sɔŋ); Japanese yaakoro so bɛ ni le baŋsim ka o leei haenyeo
  • Canola – 2016 filim shɛli ni Youn Yuh-jung ni be ka nyɛ sanggun haenyo kurili (kuliga ni paɣaba kpɛma).[15]
  • Our Blues – 2022 Korea din wuhiri haenyeos ban yuma wali taba.
  • South Korea: Earth's Hidden Wilderness Episode 1, BBC 2018.
  • White Chrysanthemum – yuuni 2018 Korean-American sasabira Mary Lynn Bracht ni sabi.
  • The Island of Sea Women – 2019 American sasabira Lisa See ni sabi
  • Soft Sounds from Another Planet – 2017 Japanese Breakfast filim nima din laɣim taba ka Jeju haenyeo shɛhira nima be din ni."[16]
  • Endlings - yuuni 2018/2019 kpɛrigu din nyɛ Celine Song dini, din tɔɣisiri jɛndiri haenyeo nima niriba ata yɛltɔɣa ni mabiligu yɛltɔɣa, yaakoro tali ni tiyaata. Kpɛrigu maa daa tuumi n-kpe Boston's American Repertory Theater Anashaara goli February 2019,[17] ka "off-Broadway New York Theatre Workshop" yina Anashaara goli February 2020.[18]
  • Three Moons of Biyangdo – 2022 sabbu din jɛndi bipuɣinsi ata ban nyɛ mabihi (Kyung-Mi, Geum-Mi, ni Jeong-Mi), ban be Biyangdo island, off Jeju's island ka laɣindi niŋdi haenyeos yuun pishi ni anu din gari la. Tɛmplet:Cn

Lihi pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Noosi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. (January 2003) "Woman Power Deep Below the Sea". Business Korea.
  2. Families of the World: Korea (1975).
  3. Documentary on 12 Year Old Korean Haenyeo Diver 1975.
  4. 4.0 4.1 A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named RRR32792
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 Hutchens, Jeff (March 25, 2013). The Diving Women of Jeju (Part 1) (Video). Imagine Your Korea.
  6. Haenyeo, Sea Women of Korea's Jeju Island Part I
  7. 7.0 7.1 7.2 Episode 5: Haenyeo Female Divers (Video). Travel Tours Korea LA18.
  8. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named nyt-201403292
  9. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :22
  10. (July 9, 2011) "Tourists and traditional divers in a common fishing ground". Ecological Economics 70 (12): 2350–2360. DOI:10.1016/j.ecolecon.2011.07.013.
  11. Haenyeo, Female Divers. Chejudo Tourist Association (1997).
  12. HaenyeoFilm.com Archived 2013-12-03 at the Wayback Machine
  13. HaenyeoDocumentary.com Archived 2013-12-02 at the Wayback Machine
  14. IMDb Page
  15. Chung, Joo-won (April 19, 2016). Family film ready to pull at heartstrings of Korea, China (en).
  16. Siemsen, Thora (May 22, 2017). A Diving Woman: In Conversation with Japanese Breakfast (en). Pride Publishing, Inc..
  17. Endlings at A.R.T. Starts February 26.
  18. NYTW / Endlings.

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tɛmplet:Underwater diving


A chirim ya: &It;ref> tuma maa yi laɣingu din yuli nyɛ "lower-alpha", ka lee bi saɣiritiri $It;references group ="lower-alpha"/> tuka maa bon nya