Peter Lanchene Toobu

Diyila Dagbani Wikipedia
Peter Lanchene Toobu
ninsala
Paɣa bee dooDoo Mali niŋ
YumaŋliPeter Mali niŋ
Tumapolice officer, politician Mali niŋ
Ŋun kpuɣi o tumaGhana Police Service Mali niŋ
Zaa sheeMember of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana Mali niŋ
Shɛhira gbaŋMaster of Arts Mali niŋ
ResidenceJirapa Municipal District Mali niŋ

E-Class

Peter Lanchene Toobu (bɛ dɔɣi o la silimiin goli 8 June 1968) ka o nyɛ Ghana pirin kurili ka lahi nyɛ jintɔra n-ti National Democratic Congress.[1][2] O nyɛla jintɔra n-ti Wa West Constituency din be Upper West region.[3][4] O nyɛla Ghana pirin kpɛma ŋun lahi ka pirin tuma ni.[5]

O piligu mini shikuru baŋsim bɔhimbu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Toobu nyɛla bɛ ni daa dɔɣi so silimiin goli 8 June 1968. Ka o zooi Jirapa din be Upper West Region,Ghana.[6] O chaŋ la o "secondary school education" Lawra Secondary School din be Lawra,Upper West Region,Ghana.Bɛ daa lɛ o mi pirin tali baŋsim Ghana Police Academy. O mali la "Master of Arts degree in Leadership", o daa deei li mi Kofi Annan International Peacekeeping Training Centre nima sani.[6]

Tuma[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Toobu daa tum ti "Ghana Police Service" ka daa nyɛ kpamli chaŋ ti leei Superintendent of Police pɔi ka naan yi chaŋ vuhim.[5][7][8] O daa niŋ la "Executive Secretary" n-ti Inspector General of Police (IGP) David Asante Apeatu kuro bini din gbaai yuuni 2017 hali ka ti wuɣi o nuu ka chaŋ vuhim pirin tuma puuni n-ti kpe siyaasa tuma ni yuuni2019.[9][2][10][11]

Siyaasa[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Jintɔri tali bɔbu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Toobu daa di nasara ni o zani n-ti National Democratic Congress Wa West Constituency pɔi ni yuuni 2020 piibu piibu silimiin goli August 2019 o ni daa nya vooti kalinli kɔbisiyopɔin ni pisopɔin ni anu zaani ka daa di nasara ka chɛ ŋun da pun gbubi lala kuɣu ŋɔ, Minisita kuro zaŋ ti "Local Government",Joseph Yieleh Chireh ŋun daa nya vooti kalinli kɔbisita ni pia ni ayopɔin,ŋuni n-daa nyɛ jintɔra tum yuuni 2004.[12][7]

Pɔi ni yuuni 2020 piibu piibu bɛ daa piigi o National Democratic Congress’ (NDC) ŋun yari jɛndiri guligu ka o daa chaŋ radiyo nima mini TV siteesa nima pam ti yɛli jɛndi paati maa ni mali niya shɛŋa zaŋ chaŋ gulibu polo.[13][2][14]

Silimiin goli December 2020, Toobu daa di Wa West Constituency jintɔri kuɣu ŋɔ ni piibu piibu. O daa di mi ni vooti kalinli tuhi pishi ni ayopɔin,ni kɔbisinu ni pihinu (27,550 votes) ,ka ŋun daa nya vooti n-miri o, Dari Daniel Kuusongno mi nya vooti kalinli tuhi pia ni ata,ni kɔbigu ni pihinahi ni ata (13,143 votes) vootibu kalinli din daa yiɣisi tuhi pihinahi,ni kɔbisinii ni pishi ni awɔi puuni (40,829 total votes cast).[3][8]

Jintɔri tali[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Silimiin goli 7 January 2021, Toobu daa pɔ pɔri niŋ jintɔra n-ti Wa West Constituency 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana saha. O be la "Members Holding Offices of Profit Committee" n-ti pahi "Defence and Interior Committee" jintɔri duu.

Silimiin goli 6 April 2021, O daa sabi wɔshiika ti "Speaker of Parliament", Alban Bagbin ni o va gɔmnanti haŋkali kani tiŋgbani gulibu polo ka mali tiŋgbani gulibu nyaa lab'bɔ zali dɛdɛ Ghana.[15] O daa yɛli jɛndi ŋmɛ ka fa din be o yaɣili polo, Wa West ni luɣishɛŋa din baɣi Sissala East zaŋ chaŋ Bawku West.[15]

O biɛhigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Toobu nyɛla Dolodolo nira.[6]


Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Agency, Ghana News (2020-12-05). NDC's Lanchene-Tuubo to help improve education in Wa West (en-US).
  2. 2.0 2.1 2.2 'NDC govt will restore integrity of Nat. Security, Police, Military' – Lanchene Toobu (en) (2020-09-09).
  3. 3.0 3.1 OKumi, bed Afari (8 December 2020). 2020 polls: Ex-IGP's Executive Secretary Peter Toobu wins Wa West seat for NDC.
  4. Online, Peace FM. Ato Forson's Court Case: An Attempt To Cow Minority Via Machiavellian Tactics – MP.
  5. 5.0 5.1 Be wary of deceitful politicians- Supt. Lanchene Toobu tells constituents in Wa West (en-US) (2020-03-05).
  6. 6.0 6.1 6.2 Official Profile of Toobu, Lanchene Peter (en-US).
  7. 7.0 7.1 "I spent Ghc20,000 on my primaries" – Supt. Peter Lanchene Toobu (rtd) admits | Politics GhanaToday (en-US) (2019-09-03).
  8. 8.0 8.1 Agency, Ghana News (2020-12-08). Retired Police Officer wins Wa West Constituency Parliamentary seat (en-US).
  9. MyNewsGH (2020-04-26). Politics never existed between Asante-Apeatu and I – Superintendent Peter Toobu (en-US).
  10. Frontline politicians should retire at age 70 – Lanchene Toobu (en).
  11. Politics never existed between Asante-Apeatu and I – Superintendent Peter Toobu (en-US) (26 April 2020).
  12. NDC Polls: Yieleh Chireh floored by ex-cop Tuubo (en-gb) (24 August 2019).
  13. Agency, Ghana News (2020-09-07). NDC announces sectoral spokespersons for 2020 manifesto (en-US).
  14. Election 2020: Peter Toobu advocates for public filming of police actions at polls (en) (2020-11-05).
  15. 15.0 15.1 Asiedu, Abednego Asante (8 April 2021). MP petitions Speaker to draw President’s attention to address growing insecurity – MyJoyOnline.com (en-US).

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]