Cassiel Ato Forson

Diyila Dagbani Wikipedia
Cassiel Ato Forson
Member of the 5th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2009 - Silimin gɔli January 6, 2013
Piibupiibu yaɣili: Ajumako-Enyan-Esiam Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2008 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 6th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2013 - Silimin gɔli January 6, 2017
Piibupiibu yaɣili: Ajumako-Enyan-Esiam Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2012 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 7th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2017 - Silimin gɔli January 6, 2021
Piibupiibu yaɣili: Ajumako-Enyan-Esiam Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2016 Ghanaian general election (en) Translate
Member of the 8th Parliament of the 4th Republic of Ghana (en) Translate

Silimin gɔli January 7, 2021 -
Piibupiibu yaɣili: Ajumako-Enyan-Esiam Constituency (en) Translate
N piigo niŋ: 2020 Ghanaian general election
Ajumako, Silimin gɔli August 5, 1978 (run 45)
O ya TiŋgbaŋGhana
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋLondon South Bank University (en) Translate Bachelor of Science (en) Translate : accounting (en) Translate
Kwame Nkrumah University of Science and Technology
University of Oxford (en) Translate
Shɛhira gbaŋBachelor of Science (en) Translate
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Fante (en) Translate
Tuma
Tumapolitician (en) Translate, accountant (en) Translate ni manager (en) Translate
Tuma sheeUnited Kingdom
AdiiniKristatali
O ni be paati shɛli niNational Democratic Congress

Cassiel Baah Ato Forson nyɛla Ghana bilichina ŋun nya siyaasa nira ka nya ŋun be Seventh Parliament of the Fourth Republic of Ghana mini Eighth Parliament of the Fourth Republic of Ghana, ka nya jintɔri zaŋ n-ti Ajumako-Enyan-Esiam Constituency din be Central Region la. O nyɛla ŋun bɛ National Democratic Congress (NDC).[1][2] Yuuni 2013 ŋuni n daa nya minisita paa zaŋ n-ti Ministry of Finance.[3][4]

Ŋuni n na nya kpɛm zaŋ n-ti jintɔri yaɣali din be galisi jina duu.[5]

O piligu mini shikuru baŋsim bɔhimbu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

. Dr. Forson nyɛla be ni dɔɣi silimin goli August 5, 1978 ka o yina tiŋ yuli booni Ajumako Bisease ka bɛ Central Region,Ghana.[1] O deei la o shɛhirili gbaŋ din nya PhD in Business and Management (finance option) isilimin goli September 2020 Kwame Nkrumah University of Science and Technology (KNUST), Ghana.[6] Pɔi ka o daa deei lala shɛhirili gbaŋ ŋɔ, o daa pun mali shɛhira gbana diba ayi din nya Master’s degree: A master of Science in Taxation , University of Oxford, UK mini Master of Science degree din jɛndi daa biligu, KNUST. O daa deei o tuuli shɛhirili gbaŋ din jɛndi laasabu malibu la South Bank University, London

Dr. Forson nyɛla ŋun bɛ Institute of Chartered Accountants, Ghana ka lahi nya ŋun doli Chartered Institute of Taxation.[7][8]

Tuma[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Dr. Forson nyɛla Ghana Jintɔri a, Fiscal Economist, Chartered Accountant, Tax practitioner ni daa biligu karachi ŋun mali daabilim baŋsim ka mani yuun pishi zuɣu n jɛndi zan kama mini gɔmnanti tuma yaɣa zaa.[9] Ŋuni n daa kpɛm zaŋ n-ti Forson Contracts Limited din be United Kingdom. Ka o daa lahi lebi kpɛm zaŋ n-ti Omega Africa Holding Limited.

Siyaasa[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Dr. Forson nyɛla ŋun bɛ National Democratic Congress (NDC). Ŋuni nya NDC nim jintɔri bora zaŋ n-ti Ajumako-Enyan-Esiam constituency tum yuuni 2009. Ŋuni n na ŋun kukoli zaŋ n-ti jintɔriba ban bi galisi jina duu di yi kana la'ari polo.[10][11]

2008 piibu piibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 2008, o daa nyɛla ŋun yina bo Ghana piibu piibu ka di. O daa piibu kalli paa 18,593 din yiɣisi vaabu 51.66% kobigi puuni, ka daa wuhi ni o di ban gba daa pahi kpaɣiri n bo nam ŋɔ ka mani William Kow Arthur-Baiden, Alex Arthur, Rexford Mensah n ti pahi Evans Addo-Nkum.[12]

2012 piibu piibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O daa lahi zani n ti National Democratic Congress, ka yina n lahi bo 2012 Ghana piibu jintɔri tali ka lahi di ni piibu kalli 24,752 din yiɣisi vaabu 52.67% kobigi puuni.[13]

2016 piibu piibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 2016, o daa lahi yina n ti bo 2016 Ghana piibu piibu jintɔri tali ka di ka di daa lahi ti o soli ni o zani n ya nim jina duu ka di pahi buta. Lala 2016 yuuni piibu piibu ŋɔ ni, o daa kpaɣiri la Ransford Emmanuel Kwesi Nyarko, Jerry Henry Quansah, Sarah Mensah ni Monica Daapong. O daa di be zaa di ni daa niŋ ka o nya piibu kalli 25,601 din yiɣisi vaabu 53.55% kobigi puuni.[14]

2020 piibu piibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 2020 Ghana piibu piibu ni, o daa lahi di o jintɔri tali kuɣu ŋɔ ni piibu kalli 39,229 din yiɣisi vaabu 58.1% kobigi puuni ka NPP jintɔri bori a yaɣali ŋɔ, Etuaful Rashid Kwesi mi daa nya piibu kalli 28,229 din yiɣisi vaabu 41.8% kobigi puuni, NDP jintɔri bori a Samuel Akombisa gba nya 117 piibu din yiɣisi vaabu 0.2% kobigi puuni.[15][16]

Deputy Minister for Finance[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yunni 2009 o daa leei jintɔri n kpɛ jina duu ka bɛ daa piigi o n leei minisita paa zaŋ n-ti Ministry of Finance yuuni 2013.[17] Pirim la o ni daa nya minisita paa zuɣu, o daa nyɛla ŋun be Ghana Economic Management Team. O daa lahi tooi tum n ti yaɣa pam ka mani Bank of Ghana mini Ghana Cocoa Board. Ŋuni n daa nya gɔmnanti zaŋ n-ti International Monetary Fund (IMF) mini World Bank. O baŋsim parigi daa lahi polo di ni daa niŋ ka o ŋuni n nya chaamani zaŋ komitii ban daa kpa Ghana Integrated Financial Management Information System Reforms (GIFMIS).

Komitii-nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Forson nyɛla ŋun be Finance Komitii; ni ŋun bɛ House Komitii, Foreign Affairs Komitii ka lahi bɛ Selection Komitii.[1]

O biɛhigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Forson nyɛla choochi nira. O niŋ amiliya ka dɔɣi bihi ayi.[8]

Nangbankpɛɛini[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Silisiɣu daa yina ni Forson daa cha Ghana ariʒichi kpɛ yɔɣu o ni daa yan da ashibiti loori nima yuuni 2014 mini 2016 sunsuuni.[18][19]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. 1.0 1.1 1.2 Parliament of Ghana.
  2. Online, Peace FM. Ato Forson's Court Case: An Attempt To Cow Minority Via Machiavellian Tactics - MP.
  3. Archive copy.
  4. Ghana, News. Meet Cassiel Ato Forson: The Deputy Finance Minister Designate | News Ghana (en-US).
  5. Ato Forson replaces Haruna Iddrisu as Minority Leader (en-US) (2023-01-24).
  6. Ato Forson gets PhD from KNUST (en-US) (2020-09-19).
  7. Ghana, News. Meet Cassiel Ato Forson: The Deputy Finance Minister Designate | News Ghana (en-US).
  8. 8.0 8.1 MPs (en-US).
  9. 10 things you didn’t know about new Minority Leader, Dr. Ato Forson (en-US) (2023-01-25).
  10. BusinessGhana.
  11. Your ‘Mickey Mouse’ debt restructuring will hurt Ghana – Ato Forson to gov’t (en-US) (2022-10-27).
  12. FM, Peace. Ghana Election 2008 Results - Ajumako / Enyan / Essiam Constituency.
  13. FM, Peace. Ajumako / Enyan / Essiam Constituency Results - Election 2012.
  14. FM, Peace. Ajumako / Enyan / Essiam Constituency Results - Election 2016.
  15. FM, Peace. 2020 Election - Ajumako / Enyan / Essiam Constituency Results.
  16. Ajumako Enyan Esiam – Election Data Center – The Ghana Report (en-US).
  17. MPs (en-US).
  18. admin (2022-01-18). Dr Ato Forson to appear in court today over allegations of causing financial loss to the state (en).
  19. https://www.graphic.com.gh/news/general-news/ato-forson-s-trial-health-minister-counsel-clash-over-ambulance-deal.html