Kpini Chuɣu

Kpini Chuɣu

festival

Dunia yaɣili	Africa
Tiŋa	Ghana
Din be shɛli polona	Tudu yaɣili
Dini be shɛli	Dagbaŋ, Mampurigu Mɔɣiduli District, Tudu yaɣili

D-Class

Kpini Chuɣu (Guinea fowl Festival) nyɛla chuɣu bila n-zaŋ ti Dagbamba, Nanumba n'ti pahi Mampurisi yaɣa polo zaa..kpini chuɣu puhirila kpini Goli biɛɣu pishi ni ayɔpoi (27) dali.

Di Piligu

Chuɣu ŋɔ piligu ni daa nyɛla Dagbamba zaŋ li mi dalim kpaŋ ni daa niŋ ti daanabi Muhammad biɛm shɛm. Ni dahinshɛli ka Anabi mini o sɔhibe nima chani luɣishɛli ka konyuri ti wumba hali ka bɛ bi mi bɛ ni lahi gbaari shɛm. Ka bɛ zaa ti gbarigi ka kuli bi zaɣisi ka bɛ kuli nya ko' bɔrili zaɣi gaŋ gaŋ gba n-lee gali bɛ nyɔri. Bɛ daa kuli bela lala wahala ŋɔ puuni ka kpaŋ ti yiɣina ti gari bɛ zuɣusaa ka ko'yɔra lu bɛ zuɣu na. Bɛ daa bɔli kpaŋna n-ti balim o balimbu kam ni o wuhiba kom ni be luɣishɛli ka bɛ chaŋ ti nyu. Kpaŋ daa bi garigi ba ka yiɣi chaŋ ka che ba. Bɛ daa kuli ʒimi walisira bɛ ni yɛn niŋ shɛm nya kom shɛli nyu. Dee daa yila mori ni na n-ti zaŋ Anabi mini o niriba maa ndaa gari tooni zaŋba chaŋ komni be shɛli ka bɛ ti nyu. Anabi daa mɔŋ la o niriba maa ni bɛ miri ka bɛ ti ŋuni dee nimdi ka lee wuhi kpaŋ ŋɔ maa mi bɛ ni yɛn niŋdi o shɛm yuuni kam.

Di ni puhiri shɛm

Kpini chuɣu n-nyɛ chu' shɛli so kam ni puhiri  bɛ yinsi. Di puhirila goli biɛɣu pishi ni ayopɔin (27) dali. Din ni ka ti fiɛbiri kpaŋ. Doo vari n-tumdi tuma kpini chuɣu ni. Doo vari ka bɛ mali fiɛbiri kpini maa.