Joseph Godson Amamoo

Diyila Dagbani Wikipedia
Joseph Godson Amamoo
ninsala
Paɣa bee dooDoo Mali niŋ
O ya TiŋgbaŋGhana Mali niŋ
YumaŋliJoseph, Godson Mali niŋ
Doɣam dabsili29 Silimin gɔli August 1931 Mali niŋ
A ya balliFante Mali niŋ
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili Mali niŋ
TumaSariya dira, lahabali sabira, politician Mali niŋ
Zaa sheeMember of the 1st Parliament of the 2nd Republic of Ghana Mali niŋ
Shikuru shɛli o ni chaŋUniversity of Ghana, Achimota School, Middle Temple, Agona Swedru Methodist School Mali niŋ
O ni be paati shɛli niProgress Party Mali niŋ
AdiiniChristian Mali niŋ

E-Class

Joseph Godson Amamoo (bini dɔɣa so 29 August 1933) nyɛla Ghana lahabali sabiri kuru, karimba, tiŋ duya tum tumda, ni siyaasa nira. O nyɛla ŋun na min nyɛ lahabali maliniŋ lana n-ti Ghanaian Times, karimba, Ghana zuɣulana n-ti Hungary ni minisita paa n-ti alaafeei yaɣali,[1] nyaanga ka lahi leei minisita paa n-ti tiŋgbani mini di nam tɛri yaɣali, Second Republic.

O pili ni o shikuru baŋsim[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Joseph nyɛla bini daa dɔɣa so silimin goli August bɛiɣu pihita yini ka dali yuuni 1931 Swedru. O nyɛla ŋun chɛŋ o bilim shikuru Bekwai ni Agona Swedru Methodist Schools ka naai yuuni 1944.

O nyɛla ŋun daa niŋ katari n-nyɛ scholarship n tuɣi o bohimbu Achimota School bin din gbaai yuuni 1945 hali ni 1950. O lahi daa niŋ katari n nyɛ scholarship  n-daa tuɣi o bohimbu karim zɔŋ titali din nyɛ University of Ghana yuuni 1952 ka daa deei o bohimbu shɛhirili gbaŋ din nyɛ degree yuuni 1956.

O daa bohim alikaale tali Middle Temple, London ka be daa boli o kpɛhi alikaale tuma ni yuuni 1965.[2][3][4][5][6][7]

Tuma[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Poi ka o daa naa yi kpɛ University of Ghana o daa nyɛla ŋun nyɛ chicha tali tuma Prempeh College, Kumasi. Ŋuni n daa nyɛ gbaŋ maliniŋ paa n-ti Gɔmnanti dakulo karimbu yuuni 1956. Lala yuuni maa yaɣa, o daa nyɛla ŋun pahi karimbanima ban be Adisadel College, Cape Coast ka wuhi dini hali ni yuuni 1957. Yuuni 1958 o daa zaŋ o buku wuhi salo London, buku din yuli nyɛ: The New Ghana.[8] O daa mali niya ni o ti leei doɣatɛ amaa dini daa niŋ ka o buku ŋɔ zaŋ wuhi salo ni di kohibu niŋ tabata ka chɛŋ vɛn-yɛlinga o daa taɣa o niya n pa bori ni o leei lahabali sabiri. Lala yuuni maa yaɣa ŋuni n daa leei London kukoli zaŋ ti Ghanaian Times hali ni yuuni 1960. Yuuni 1961 o daa kpɛ Ghana tiŋ duya tuma yaɣali n-ti leei yeei ti Ghana High Commission in London. Be daa piigi o n leei Ghana tuuli ambassador n-ti Hungary ni International Atomic Energy Agency din be Vienna, Austria yuuni 1962 ka o daa pahi bipɔla ban nyɛ ambasadanima duniya zaa.[9] Yuuni 1965 o daa leei sabisara ni karimba. O daa leei maliniŋ karachi n-ti Ghanaian Times yuuni 1967.[10][11][12][13][14]

Siyaasa[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Joseph daa kpɛla Progress Party silimin goli June dahin yini dali yuuni 1969 dini daa ka o pun leei sabu maliniŋ lana n-ti Ghanaian Times yuma ayi.[15] Dini daa niŋ ka republic din pahiri ayi pili, be daa piigi o ni o zani Swedru-Nyakrom-Nkum piibu piibu yaɣali n-ti Progress Party ka be piigi o ka o kpɛ jintɔriba duu.[16] O mini William Yaw Eduful ŋun daa zani n-ti National Alliance of Liberals, Alhaji Seidu Ben Alhassan ŋun mi daa zani n-ti People's Action Party, John Alex-Hamah ŋun daa zani n-ti United Nationalist Party ni Edward Kobina Ferguson ŋun mi gba daa zani All People's Republican Party n daa kpaɣari bo lala yaɣali ŋɔ kuɣu maa.[17][18] Lala yuuni maa be daa piigi o lee minisita paa n-ti alaafeei yaɣali. O mini Adam Amandi n daa be lala yaɣali ŋɔ hali ni yuuni 1971.[19] Yuuni 1971 be daa piigi o lee minisita paa n-ti tiŋgbani mini di nam tɛri yaɣali.[20][21] O daa nyɛla ŋun be lala zaasheei maa hali ni yuuni 1972 dini daa niŋ ka Supreme Military Council (be ni daa nyɛ National Redemption Council) ŋmɛn paai Busia gɔmanati. Lala soja gɔmnanti ŋɔ daa gbaai o mini kpamba shɛba ka kpariba. Be daa yoogi o yuuni 1973.[22][23][24]

O bahigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Poi ka o chɛ tuma, Joseph daa nyɛla ŋun tum ti borough of Hackney yuun pini yini ka nyɛ Race Equality Officer. O daa lahi wuhi Kennedy-King College, Chicago yuma anu. O tuma tum n-ti gɔmnanti daa nyɛla din naai yuuni 2009 dini daa niŋ ka o leei chaamani n-ti Ghana salima gbibu yaɣali tum yuuni 2001. O nyɛla ŋun pahi Royal Society of Arts, London tum yuuni 1964. O lahi nyɛla kpɛm kuru n-ti Royal African Society, London. O nyɛla karim zɔŋ kara din be United Kingdom ni kuli booni so ka o ti leri karimbihi baŋsim zaŋ jendi Africa.[25][26]

O ni yihi buku shɛŋa na[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Joseph zaɣasim nyɛla din be yala din jɛndi Africa. O nyɛla ŋun niŋ tɔɣanimo nim pam zaŋ yi Africa mini British sabunima ni, ka lahi sabi bukunima din zaɣasim jɛndi Ghana mini Africa yala. O sabunima shɛŋa n-nyɛ;

  • The New Ghana: the birth of a nation, (Pan Books Ltd, London, 1958);[27]
  • Constitutional Proposals for Post-Coup Africa, (Black and Company, London, 1967);[28]
  • The Ghanaian Revolution, (Jafint Company, 1988);[29]
  • The ambassador: a novel, (JAFINT, 2001);[30]
  • The Queen's Men, (Xlibris Corporation, 7 March 2001);[31]
  • The African princess: a novel, (Published by JAFINT, 2003);[32]
  • Ghana: 50 Year of Independence, (Xlibris Corporation LLC, 2011);[33]
  • God's Hand at Work, (Xlibris Corporation, 2013);[34]
  • My African Journey, (Xlibris Corporation LLC, 2014);[35]
  • Africa: Rich But Poor, (Xlibris, 30 December 2015);[36]
  • Racism: a Global Problem, (AuthorHouse UK, 30 Apr 2016).[37]

O daŋ bee o zuliya[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O daa nyɛla ŋun niŋ Irish paɣa amiliya; ŋuni n-nyɛ Breid Mary Amamoo (née McArdle)[38] o lahi ka o nyɛvuli ka be daa leeigi o naa Joseph ya Swedru.[39] Be ban dɔɣi bipuɣinsi ayi ban tuma nyɛ alikaale tali ka mali yaansi anu. O zaɣasim nyɛla din be karimbu ni, chɛndi, yili suma, mɛhi, taarihi sheei, dɛima din nyɛ tabi ŋmɛbu, amiliya ni suhudoo.[40][41]


Limi m-pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. People (in English). International Planned Parenthood Federation. 1981.
  2. Amamoo, Joseph Godson (1967). Constitutional Proposals for Post-coup Africa (in English). Black.
  3. Amamoo, Joseph (2001-03-07). The Queen's Men (in English). Xlibris Corporation. ISBN 978-1-4628-3631-4.
  4. Amamoo, Joseph Godson (2016-04-30). Racism: a Global Problem (in English). AuthorHouse. ISBN 978-1-5049-9533-7.
  5. Africa Who's who (in English). Africa Journal Limited. 1991. ISBN 978-0-903274-17-3.
  6. Dictionary of International Biography (in English). International Biographical Centre. 1973.
  7. The Author's & Writer's Who's who (in English). Burke's Peerage, Limited. 1963.
  8. Amamoo, J. Godson (1958). The New Ghana: The Birth of a Nation (in English). Pan Books.
  9. The Author's & Writer's Who's who (in English). Burke's Peerage, Limited. 1963.
  10. Amamoo, Joseph Godson (1967). Constitutional Proposals for Post-coup Africa (in English). Black.
  11. Amamoo, Joseph (2001-03-07). The Queen's Men (in English). Xlibris Corporation. ISBN 978-1-4628-3631-4.
  12. Amamoo, Joseph Godson (2016-04-30). Racism: a Global Problem (in English). AuthorHouse. ISBN 978-1-5049-9533-7.
  13. Africa Who's who (in English). Africa Journal Limited. 1991. ISBN 978-0-903274-17-3.
  14. Dictionary of International Biography (in English). International Biographical Centre. 1973.
  15. Ofori, Henry (1969-06-03). Daily Graphic: Issue 5,807 June 3 1969 (in English). Graphic Communications Group.
  16. Ghana Year Book (in English). Graphic Corporation. 1971.
  17. Danquah, Moses (1969). The Birth of the Second Republic (in English). Editorial and Publishing Services.
  18. The Legon Observer (in English). Legon Society on National Affairs. 1969.
  19. Assembly, Ghana National (1970). Parliamentary Debates: Official Report (in English). Ghana Publishing Corporation.
  20. The Parliamentarian (in English). General Council of the Commonwealth Parliamentary Association. 1971.
  21. Dictionary of International Biography (in English). International Biographical Centre. 1973.
  22. Amamoo, Joseph (2001-03-07). The Queen's Men (in English). Xlibris Corporation. ISBN 978-1-4628-3631-4.
  23. Amamoo, Joseph Godson (2016-04-30). Racism: a Global Problem (in English). AuthorHouse. ISBN 978-1-5049-9533-7.
  24. Africa Who's who (in English). Africa Journal Limited. 1991. ISBN 978-0-903274-17-3.
  25. Amamoo, Joseph Godson (2016-04-30). Racism: a Global Problem (in English). AuthorHouse. ISBN 978-1-5049-9533-7.
  26. Africa Who's who (in English). Africa Journal Limited. 1991. ISBN 978-0-903274-17-3.
  27. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named GODSON
  28. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named AMAMOO
  29. Amamoo, J.G. (1988). The Ghanaian Revolution.
  30. Amamoo, J. G. (2001). The ambassador: a novel. ISBN 9789988818036.
  31. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named GODSON AMAMOO
  32. Amamoo, J. G. (2003). The African pricess: a novel.
  33. Amamoo, J. G. (2011). Ghana: 50 Year of Independence. ISBN 9781450087605.
  34. Amamoo, J. G. (2013). God's Hand at Work. ISBN 9781479769094.
  35. Amamoo, J. G. (2014). My African Journey. ISBN 9781450087704.
  36. Amamoo, J. G. (2015). Africa: Rich But Poor. ISBN 9781514410318.
  37. A chirim ya: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named J. G. AMAMOO
  38. West Africa (in English). West Africa Publishing Company Limited. 1983.
  39. Ghana's white queen Breid Mary Amamoo has passed away | The Voice Online.
  40. Amamoo, Joseph Godson (2016-04-30). Racism: a Global Problem (in English). AuthorHouse. ISBN 978-1-5049-9533-7.
  41. Africa Who's who (in English). Africa Journal Limited. 1991. ISBN 978-0-903274-17-3.