Dr Kwame Nkrumah Maŋsulinsi lahabali

Dr Kwame Nkrumah Maŋsulinsi lahabali silimiin goli March 6, 1957, Accra, Ghana

Punpɔŋɔ yaa, ti tɔbu maa yi pa naaya. Din zuɣu, Ghana, yi tiŋgbaŋ yurigu la yaa, di yi dabitim

bandi ni zuŋɔ kuli mali wɔra.

To amaa yaha, m bɔri ni n zani la kpe ka puhi ka paɣi Ghana mulichi zaaha; nachimba ni

paɣasara, ti pukpariba, ni ti paɣaba ban tuhi ni bilichinsi ka ti di nasara ŋɔ.

Din maan pahi, n lahi puhiri ka paɣiri ti linjima kura ŋɔ ni bi sɔŋsim zaŋ chaŋ ti tiŋgbaŋ ŋɔ tiligibu saamba nuuni ni dabitali ni.

Kamani n ni pun yɛli la zuŋɔ din kuli mali wɔra, di tu ni ti zaa taɣi ti biɛhisi ni ti tɛha. Di tu ni

zaa baŋ ni saha ŋɔ n-kuli mali chana, ti lahi pala ninvuɣ'shɛba ban be dabitali ni amaa ka nyɛla maŋsulinsi nima.

Amaa, din maan pahi, kamani ni pun wuhi shɛm, di bɔri la nimmohi. Ni Africa palli shɛli tin nya ŋɔ maa, ni o ni tooi tuhi o maŋmaŋa tɔbiri din yɛn wuhi ni gbansabinli gba nyɛla ninvuɣ'so ŋun ni tooi lihi o maŋmaŋ yɛla zuɣu.

Ti nyɛla ninvuɣ'shɛba ban yɛn wuhi andunia zaa, ni tiŋgbana din pahi, ni ti nyɛla ninvuɣ'shɛba ban niŋ shili niti zali ti maŋmaŋa kali- ti nim maŋmaŋa gbansabila kaya ni ta'ada. Kamani n ni di pun yɛli Asambuli nim shɛm minti bihi din gari, n pun yɛli ba ti yɛn namla ti nim maŋmaŋa Africa kaya ni ta'ada ni ti biɛhigu. Din kɔŋko n-nyɛ binshɛli ti ni tooi zaŋ wuhi andunia zaa ni yi nyɛla ninvuɣ'shɛba ban niŋ shili ni ti tuhi ti maŋmaŋa tɔbiri.

To amaa zuŋɔ, ni tooi bɔli yi zaa , zuŋɔ dabisili timsili ŋɔ, ni binshɛɣu ku tooi niŋ naɣila di mali la Naa Natitamlan' yɛrida ni O sɔŋsim.Ti nyɛla ban di tɔbu maa nasara, ka lahi nyɛ ninvuɣ'shɛba ban kpaŋsiri ti maŋa.TI MAŊSULINSI ŊƆ MAA KA BUCHI NAƔILA TI TI ZAŊ LI N GƆHI AFRICA ZAA MAŊSULINSI DEEBU.

Dinzuɣu pumpɔŋɔ yaa, n Ghana ninsali taba, ti yi pa bɔmi ya Naawuni nambɔɣu kamani nin' pɔbi ka neei buyi zuɣu, ti salo tuha ni miliyɔna ŋɔ zaa. N bɔrimi ni n-suhi sokam minti yini, ka ti zaŋ li paɣi Kpɛŋlana Naawuni, ni O ni sɔŋ ti ka yi ti miisim ni, ti jariyaari nim kpɛbu ni, ni ti wahala nima dibu ni hali na ni zuŋɔ. Ti fomiya minti yini.Ghana nyɛla din n-nyɛ di maŋa zuŋɔ kuli mali wɔra.Tɔ pumpɔŋɔ, n-nyɛla ninvuɣ'so ŋun yɛn puhi ti guŋgɔŋ ŋmɛriba ŋɔ ka bi ŋme ti Ghana Maŋsulinsi Yila.M bɔri tiŋgbaŋ muni maa zaa sɔŋsim ni ti nanima maa din yɛn che ka n tooi mali tiŋgbaŋ ŋɔ biɛhigu zaa zali viɛnyɛla. Ti niŋ shili ni ti kpuɣi ti tiŋgbani ŋɔ n-lɛbigi li tiŋgbani shɛli tiŋgbana kam zaa ni yɛn tiri shɛli jilima.

Ti zaa ku mi ni ti piligu ŋɔ maa yɛn malila yɛli muɣisira, amaa yaha, n-nyɛla ninvuɣ'so ŋun dumba yi sɔŋsim. N-nyɛla ninvuɣ'so ŋun dumba yi kpaŋmaŋa. N ni kuli nyɛnya shɛm maa, n lihiri mi ni n-nina tariga ka baŋ ni yi shiri yina yiri zaa. Ka n zaani kpe ka kpahiri yi zuɣuri ni, ku zanya ti nyaaŋa sahakam ka ti che ka andunia nim baŋ yaa, ni gbansabinli gba yi nyɛ yiko, o ni tooi wuhi andunia nim ni o gba nyɛla ŋun be biɛhigu puuni.Ti nyɛla ninvuɣ'shɛba ban neei gom ni. Ti pala ban lahi yɛn gbihi yaha. Zuŋɔ kuli mali wɔra, gbansabinli palli yina andunia!

Trans _ Dagbani