Viɣu
Yaɣ sheli | nooŋa ![]() |
---|---|
Nangban yiŋga Yuya | Strigiformes ![]() |
Yaɣili Kpamli | order ![]() |
Lamba Zuliya | Afroaves ![]() |
Taxon common name | ugler ![]() |
Pilibu saha | 60 million years BCE ![]() |
Di bukaata | owl ![]() |
Bindirigu ni yiri shɛli na | European Rabbit ![]() |
Kumsi malibu | Q47261571 ![]() |
CITES Appendix | Appendix II of CITES ![]() |
Taxon range | Brazil ![]() |
Viɣu[1] nyɛla noonsi puuni yino. Viɣu mali la biɛhi ayi ni kpunkpama ayi. Viɣu nyɛla noogi ŋun mali ninkara, hali ka o ni tooi lihi chirigi ninsali nini polo ka dabiɛm gbaagi a. Ka viɣu lee lan nyɛ noogi ŋun gbihiri pam. Binniɛŋ ŋɔ mali saha gba ka o tam tia zuɣu ka a ni tɔ taaya bee n labi o kuɣa bu shɛm ka o ku yiɣi.
O balibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]
Viɣu balibu zooya,
- Vi'ʒee zaɣi chichariga
- Vi'pupuɣu
- Vi'piɛlli zaɣi chichariga.[2]
O zuliya nambu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]
Viɣu wɔɣiri mi. Pɔi ka o ti yɛn wɔɣi shee ka o nyɛ gala. Viɣu nyɛrila o gala niŋdi tia yɔɣu ni. O tooi nyɛri gali yini zaŋ hali ni gali pia ni ata (1-13 eggs). Amaa viri pam lee zoomi ka bɛ nyɛri gala ayi zaŋ chaŋ di baa anu. Viɣu mi yi kuli pili la hali gali li nyɛbu tɔ o mi lan pili li la ŋunibu maa. Di niŋ tɔm pam ka viɣu nyɛ gali li ka lan yiri yiriŋ yiriŋ ka cheri li. Lala ka o yɛn pɔli gala ŋɔ hali kadi ti waɣi.
O dibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]
Viɣu nyɛla binɣirigu ŋun bidirigu nyɛ nimdi. Viɣu mi dibu zaa doli la yuŋ, da yuŋ ka o tooi gɔra. Viɣu diri la binniɛma kamani, saba, jangbarisi,sakɔri, ni binniɛn baligu ban pahi. Viɣu ni mali balibu la zuɣu, bɛ shɛba tooi nyɛla ban diri zahama. Ka bɛ shɛba gba lan tooi gbahiri bɛ binyiɣiri taba dira.[3] Din bo ŋɔ wuhiya ni pɔi ka viɣu ti yɛn tiligi kum sheei o kula o binniɛn kpee.
Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]
- ↑ Naden, Tony. 2020. Pictures and words, Dagbani Dictionary.
- ↑ Lowe, Joe (2020-01-21). Owls of the United States: A List of all Species (en).
- ↑ Staff, AZ Animals (2021-10-25). What Do Owls Eat? (en-US).