Sinjska alka

Diyila Dagbani Wikipedia
Sinjska alka
equestrian sport
TiŋaCroatia Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaCroatia Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00357, https://ich.unesco.org/fr/RL/00357, https://ich.unesco.org/es/RL/00357 Mali niŋ

Sinjska alka (hr) nyɛla "equestrian" kompateesa din niŋdi Croatian tiŋ yuli booni Sinj silimin gɔli August alahiri dabisili kam tum yuuni 1715.[1] Di niŋbu nyɛla din daa piligi Croatian–Venetian victory in the Ottoman–Venetian war silimin gɔli August biɛɣ'pinaanahi dali yuuni 1715, din daa niŋ ka dolodolo nim kalinli din yiɣisi kamani 700 Croats ni Venetians ban kalinli daa be galisi daa tooi kpaŋ bɛ maŋ luhi Sinj ban kalinli yiɣisi kamani 60,000 Ottoman din daa niŋ ka sooja Mehmed-paša Ćelić daa gari tooni ka bɛ ŋmɛ lala tɔbu ŋɔ.[2] Din daa niŋ ka bɛ nya nasara naai Venetians nim daa nyɛla ban gbubi Sinj ka daa boli Venetian Dalmatia ka di nyɛla bɛ daa doli la Treaty of Passarowitz zalikpana yuuni 1718.[3][4]

Ninvuɣ shɛba ban bɛ Sinj nyɛla ban mali dihitabili ni Lady of Sinj nyɛla ŋun yɛn gu ka taɣiba. Vuhim dabisili dali zaŋ n-ti Mary (Velika Gospa) silimin gɔli August biɛɣ'pinaanu dali ka bɛ mali paɣari Lady of Sinj.

Alka ŋɔ maŋmaŋ nyɛla "equestrian" kompateesa, din ni ka niriba bari warinima kompateesa ka bɛ nyɛ ban tiri ŋun ni kpaŋmaŋ pini. Yuuni 2010, bɛ daa zaŋ Alka pahi UNESCO Intangible Cultural Heritage Lists.[5]

Objective[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Scoring in alka: bottom segments are worth 1 point, top segment is worth 2 points, and the central ring is worth 3 points.
Alkar Ante Zorica, 4-time winner
Alkar's squire (alkarski momak)

Alka nyɛla yuli zaŋ n-ti ninvuɣ shɛba ban niŋdi kompateesa ŋɔ; di nyɛla din mali "concentric ring" nim ayi ka di zaa laɣim taba "spaced bar" nim ata ni.[6] Kompateesa ŋɔ nyɛla buta niŋbu.

Ninvuɣ shɛba ban niŋdi li[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Dabba shɛba bɛn dɔɣi Cetinska krajina koŋko kpaɣiri kompateesa ŋɔ (luɣ'shɛli din miri "valley of river" Cetina ka be Sinj).[5][7] Bilichini nim koŋko nyɛ ban kpaɣiri kompateesa ŋɔ ka di zuɣu che ka di mali jilima pam zaŋ n-ti ninvuɣ shɛba ban niŋdi li ŋɔ. Alkar kam nyɛla ŋun chani ni squire (alkarski momak) ban yɛri bɛ kali nima mini weapons nima doli ba (yatagan, flintlock musket n-ti pahi rifle, mace, shield).[8][9][10] Alkars nyɛla ban bari warinima Alkars' Stud.

Taarihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Shield bearer (štitonoša) and two mace-bearers (buzdovandžije) in August 1969

Sinjska Alka nyɛla bɛn daa piligi shɛli 18th century piligu ka nyɛ kompateesa din niŋdi Venetian Dalmatia: Zadar, Imotski n-ti pahi Makarska. Sabiri kurili zaŋ n-ti Alka wuhiya ni di nyɛla dibaa ata sonnets mini ode, ŋun daa sabi lala lahabali ŋɔ nyɛ Italian poet Julije Bajamonti yuuni 1784.


Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Sinjska alka. Viteško alkarsko društvo Sinj.
  2. Marković, Ivan (1898). "Giornale del blocco ed assedio della fortezza di Sign". Sinj i njegovo slavlje | god. 1887 | spomen knjiga su 11 slika (in Croatian). Dionička tiskara u Zagrebu.
  3. Markovina, Dragan (2015-08-10). Par važnih napomena o tome za koga su Sinjani ginuli 1715.. telegram.hr.
  4. Alka – Mit koji se obnavlja.
  5. 5.0 5.1 UNESCO - Sinjska Alka, a knights' tournament in Sinj (en).
  6. Alkarsko natjecanje (hr). Viteško alkarsko društvo Sinj.
  7. Statut Viteškog alkarskog društva Sinj (PDF) (in Croatian). Archived from the original (PDF) on 2021-02-15.
  8. Alkarski momak.
  9. Alkars' squires.
  10. Alka dress and weapons.

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tɛmplet:Intangible heritage of Croatia Tɛmplet:Equestrian Sports