Ghana Bindira

Ghana Bindira

national cuisine

Yaɣ sheli	African cuisine
Kali	culture of Ghana
Tiŋa	Ghana

Ghana bindira nyɛla ban be Ghana ni diri bindiri shɛŋa. Ghana bindira pam tooi yirimina bindiri shɛŋa din dabisi puuni, ka bɛ tooi diri li ni kpam bee ʒɛri ni binyɛra din tiri alaafee. Bɛ ni tooi mali binshɛŋa niŋdi kpam mini ʒɛri n-nyɛ kamantoonsi, naazua, ni alibaasa. Ghana ʒɛri mini kpama pam tooi nyɛla zaɣ'ʒɛhi bee leemu nahingbaŋ ka di daliri nyɛla binyɛri shɛŋa bɛ ni mali niŋdi li maa.

Bindiri shɛŋa bɛ ni diri saha kam

Ghanaian-style banku

Ghana "South" polo nima tooi diri la banchi mini borade. Tudu yaɣili polo, bɛ ni tooi diri bindiri shɛŋa zooi la za mini kaʒeɣu. Nyuli, mini tuya n tooi zooi Ghana nima ni diri bindiri shɛŋa saha kam ni.Wulijo mini bankani gba lahi nyɛla din niŋ talahi Ghana bindira ni. Di ni niŋ ka ʒaamani taɣi maa, binbiɛlim kamani shinkaafa ni chikaba nyɛla din pahi Ghana bindira ni. Ŋan doli ŋɔ na nyɛla bindiri shɛŋa Ghana nima ni mali lala bindira ŋɔ maana.

Bindira ŋan yina kariwana ni

• Akple, di nyɛla Ewe kali bindirigu, kariwana zim ka bɛ zaŋ mali li ka di ni tooi di ni naanzuwa, kpam, bee ʒeri kam. Bɛ tooi diri li mi ni mana ʒeri (fetridetsi) bee kpam (abɔbitadi). Akple mini bonku malibu na ʒin nyɛ yim. Waliginsim din be di sunsuuni nyɛla kawana mini banchi dalige din mii nyɛla din be banku malibu ni, ka di zim maa gari taba, ka duɣi baligi, ka che ka di nyɔɣi taba ni banchi, aflata, amaa lala binyɛra ŋɔ ʒin be Akple binbɔra ni. Akple balishɛli, ka bɛ booni li dzekple, nyɛla bɛ ni duɣiri shɛli ni kpam mini nimdi, akoto bee zahim.

• Bonku nyɛla Ga Dangme (bee Ga) balli ban be Greater Accra Region ni ʒi shɛli na, ka di malibu be di ko bela ka che Ga-dakunu, ka di niŋdi ni aflata mini banchi zim zaŋ gari taba, amaa kamani Ga-Dakunu, kariwana vari ka din ni. GaDangme (bee Ga) ka bɛ dihitabili ni bani n-nyɛ ban yina ni bonku malibu, amaa nangbankpeeni ni tooi be lala bala balibu sunsuni. saha shɛŋa kariwana zim ko ka bɛ mali niŋda, amaa di tooi zooi la kariwana mini banchi zim zaŋ garita taba ka chɛ ka di miigi.
• Fanti dakunu pɔbirimi ni borade vari din yɛŋ chɛ ka di mali nahingbaŋ din mali waliginsim. bɛ duɣiri lli mi ni saha waɣinli ka kpulisi li.
• Bonku din moni ni kariwana mini bachi nyɛla bɛ ni booni shɛli agbelimorkple, Ewe nima bolibu, ka banchi ni ka shɛli ni mi nyɛ Kutornu-kple (Cotonou banku)
• Mmore duɣirimi ni kariwana dalige din zani mi, ka Akan nima duɣiri li ka bionku la.
• Kenkey/komi/dokonu nyɛ kariwana dali di pɔbiri ni kariwana, ka di pili Ga nima sani ka bɛ booni li komi bee Ga dakunu. Shɛli gba yina Fante nima sani ka bɛ booni li Fante dokono, bee Fanti dakunu, ka bɛ pɔbiri li ni borade vari ka di tiri li nahingbaŋ, ʒɛɣu din viɛla, ni ningbugbaŋ kom din yi di ko ka che Ga dakunu. di zaa duɣirila saha waɣila ka kpulisiri a.
• Tuo zaafi (saɣim) nyɛla kaʒɛɣu, za bee kariwana bindirigu din pili Tudu yaɣili Ghana.
• Fonfom nyɛla kariwana bindirigu din pili "south-western" polo Ghana.
• Abolo, nyɛla kariwana mini shikiri bindirigu din duɣiri ni gulisigu ka Ewe nima duɣiri li. bɛ diri li mi ni ʒeri.
• Yoroyoro nyɛla Dagbaŋ nima ni tooi diri bindiri shɛli ni Ghana Tudu yaɣa pam. Kariwana ka bɛ kuli yɛn duɣi hali ka di ti baligi. Di diri mi ni naanzuwa mini alibaasa.
• Nkyekyeraa nyɛla Ghana bindiri shɛli bɛ ni duɣiri ni kariwaankuma mini mini sima bela ka tooi be Bono, Bono East ni Ahafo yaɣa polo. Kariwaan vari ka bɛ tooi mali pɔbiri li bee va'maha ka duɣili hali ka di ti baligi ka di ŋubbu niŋ alaha.