Zabid

Diyila Dagbani Wikipedia
Zabid
tiŋa, city, urban area
Zuliya wuhibuزبيد Mali niŋ
TiŋaYemen Mali niŋ
Din be shɛli polonaAl Hudaydah Governorate Mali niŋ
Wakati luɣiliUTC+03:00 Mali niŋ
Tiŋgbaŋ yaɣili calinli14°12′0″N 43°19′0″E Mali niŋ
Significant eventlist of World Heritage in Danger Mali niŋ
Heritage designationWorld Heritage Site Mali niŋ
World Heritage soliWorld Heritage selection criterion (ii), World Heritage selection criterion (iv), World Heritage selection criterion (vi) Mali niŋ
Map

E-Class

Zabid

Zabid a ni tooi lahi boli li zabeed bee zebid nyɛla tiŋ'shɛli din mali daadam biɛligu kamani tuhupihinu ni ayi ni tusaanu ni pihiwɔi m-be Yemen western coastal plain. Di nyɛla tin'shɛli din nyɛ tiŋ'kurili Yemen puuni ka lahi nyɛ UNESCO Heritage site tum 1993; amaa yuuni 2000, lala tingbani yaɣili ŋɔ daa nyɛla din pahi World Heritage in danger puuni.

Jiŋ' karili shɛli din be Zabid, bɛ ni lahi booni shɛli Alsha-ir Mosque, be daa mɛli la yuuni 628 AD, Abu Musah Ashaari n-daa mɛ li. Anabi Mahammaŋ nyaandɔlibu la ni yino. Tiŋa maa n-daa nyɛ Yemen tiŋzuɣu 13th n ti gbaai 15th yuuni puuni.

Taarihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tiŋ maa nyɛla shɛli dini zaŋ Wadi Zabid yuli tili, wadi din be di nudirigu zuɣu, nyɛla tiŋ kura zaɣyini Yemen tingbani ni. Abu Musa Ashaari, Anabi Mohammaŋ soɔhabe nim yino, ŋun daa yi Zabid na ka daa che ka Great Mosque din be tiŋpuuni daa me yuuni 628 AD, Anabi nyɛvili saha. Di yi doli kali, dini n - nyɛ jiŋli din pahi anu dini me musulinsi taarihi puuni. Sohabe so yaha, Amru bin Ma'adi Yakrib gba nyɛla ŋun daa yi Zabid na ka daa yi House of Zubaid, laribu balli shɛli dini zaŋ tiŋ maa yuli ti. Zabid daa nyɛla Yemen tiŋ zuɣu 13th century hali ni 15th century ka lahi nyɛ laribu ni musulin nima duniya di bahi bahindi di daa mali karinzoŋ karili University of Zabid din nyɛ musilinsi bohimbu shee. Di daa nyɛla Ziyadd dynasty tiŋzuɣu din gbaagi 819 - 1018 ni Najahid dynasty din gbaagi 1022- 1158.[1]

Yuuni 1067 ni, haʒi niŋbu saha, Banu Najah daŋ ban daa be Sa'id Ibn Najah sulinsi ni, ŋun daa nyɛ Zabid nabia, daa liri Ali gorim niriba ni Asma Shibab bia ka daa ku Ali ka gbaabi Asma dansarika.[2] Bi daa zaŋoo niŋ dansarika soɣirili Zabid ni ka o yidaan zuɣu daa nyɛla shɛli dini zaŋ sa doɣu zuɣu ka o ni too nyɛli sarika maa ni. O ni daa be sarika maa yuun gbaliŋ, o daa nyɛla ŋun sabi ti o bidibbila ni o bii paɣa Sa'na ka o bii maa daa ŋme n- nkpe Zabid ti yiho.

Mausoleum Muhammad Ezzuddin, Zabeed, Yemen

Laribu nira ŋun yulu booni ibn Mahdi al-Himyari, ŋun nyɛ yemen tiŋbiya, daa nyɛla ŋun nya Mahdid dynasty Tihama ni. Ibn Mahdi mini o nyaan doliba daa dabi tiŋsi pam din be Zabid nuzaazuɣu. O daa poya ni o ni labi gbahi Abyssinians daba ka daa yɛli o niribi maa ni bi kum sokam, hali nandaambi gba.[3][4] Dabiɛm zuɣu, Zabid niribi daa nyɛla ban suhi soŋsim Zaydi limam Ahmed Sulayman bia sani ni bi guba ka che al-Himyari. Zaydi limam daa puhiya ni bi ku Fatiq III dama o daa tum taali din nyɛ doo ni doo laɣimbu. Fatiq III daa nyɛla Imam, Mahdids bee o sojanima ni daa kuso. Daba gbahibu daa nyɛla din che ka Mahids nima daa dee Zabid yuuni 1158 ni.

Ayyubid nabia n ti Turan Shah niribi daa nyɛla ban deegi Yemen yaɣa pam ka daa deegi Zabid 13 May 1174.

Hadim Suleiman Pasha daa waɣiligi Othoman's yaa ka Zabid daa pahi di zuɣu yuuni1539.[5][6] Zabid daa leegi Yemen Eyalet administrative headquaters.[7][8]

Mausoleum Muhammad Ezzudin, Zabeed, Yemen Dawoodi Bohra dai Syedna Mohammad Ezzudin daa nyɛla ban gba daa gbe Zabeed ka bi niya nyɛ ni bi niŋ haʒi amaa Zaidi daa nyɛla ŋun saɣim bi konyurim ŋarim maa ni ka di daa d Syedna Ezzuddin. O ni daa baŋ lala o daa daŋ labi Zabid ka da koŋ o nyɛvuli dabisa bihi sunsuni.O gballi gba nyɛla din be Zabid.

Zuŋo, zabid nyɛla naŋsim ni daabilim tiŋ Yemen ni.[9]

Joografi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Zabid nyɛla din mali foŋ niribi kamani 52, 590 Yemen wulinluhili coastal plain.[10]

Duniya nɛma tiɛri[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Zabid nyɛla luɣi shɛli dini UNESCO ni boli World Heritage Site tum yuuni 1993. Zabid Jiŋ karili maa nyɛla din nyɛ asanzali dini tiŋ maa ni. Di karindukarili maa gba nyɛla luɣi shɛli niri ni too chaŋ ti nya.

Yuuni 2000 ni, Zabid daa nyɛla dini zaŋ shɛli pahi Duniya Siɣili yaɣ'shɛŋa ŋannyɛ chuuta; lala bolibu maa nyala Yemen gomnanti ni che ka di niŋ shɛli di bahi bahindi di daa bi gbibili viɛnyɛla. UNESCO nim vihigu wuhiya ni tiŋ maa yiya kamani kobigu puuni vaabu pihinahi nyɛla dini taɣi shɛli concrete duri, ka yi shɛŋa mii nyɛ din za dabari.[11]Tiŋ maa yi daa bi pili di kali ni ta- aada gbibbu yuma ayi dini daa zaŋli pahi UNESCO World Heritage Site, di daa naan nyɛ samili, dama yuli maa nyɛla UNESCO nim ni di yɛn kpihim shɛli bi kumdunima ni.[12]

Daabiligu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 1920, Zabid daa nyɛla tiŋ yini tiŋsi ayi Laribaawa nimani ni ban zooori indigo. Zabid lahi zoori gumdi.[13][14][15] Gbampiɛlla bala zaba daa nyɛla din che ka Zabid daabiligu siɣi 20th century piligu.[16][17][18]

Anfooni nima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. "Najahid Dynasty." Encyclopædia Britannica Online, 14 April 2006
  2. Mernissi, Fatima; Mary Jo Lakeland (2003). The Forgotten Queens of Islam. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-579868-5
  3. Henry Cassels Kay (1999). Yaman its early medieval history. Adegi Graphics LLC. p. 127. ISBN 1421264641.
  4. Muḥammad ibn Aḥmad Nahrawālī (2002). Lightning Over Yemen: A History of the Ottoman Campaign in Yemen, 1569–71 [البرق اليماني في الفتح العثماني] (in Arabic). OI.B.Tauris. p. 88. ISBN 1860648363.
  5. Muḥammad ibn Aḥmad Nahrawālī (2002). Lightning Over Yemen: A History of the Ottoman Campaign in Yemen, 1569–71 [البرق اليماني في الفتح العثماني] (in Arabic). OI.B.Tauris. p. 88. ISBN 1860648363.
  6. Eickelman, Dale F. "The Middle East and Central Asia." (Prentice Hall, Upper Saddle River: 2002)
  7. Population of Zabid
  8. "Decision : CONF 002 XI Inscription: Historic Town of Zabid (Yemen)" unesco.org. 1993.
  9. UNESCO World Heritage Site in Danger 2000: Historic Town of Zabid
  10. Ahmad al-Aghbari and Mohammad al-Ulofi (February 15, 2009). "Is Yemen Able to Keep Zabid Listed in World Heritage?" Saba News.
  11. Prothero, G.W. (1920). Arabia London: H.M. Stationery Office. p. 85.
  12. Prothero, G.W. (1920). Arabia London: H.M. Stationery Office. p. 103.
  1. Britannica Academic.
  2. Afshar, Haleh (1995-10). "The Forgotten Queens of Islam. Fatima Mernissi , Mary Jo LakelandA World of Difference: Islam and Gender Hierarchy in Turkey. Julie Marcus". Signs: Journal of Women in Culture and Society 21 (1): 205–208. DOI:10.1086/495057. ISSN 0097-9740.
  3. "X", Index, Routledge, pp. 127–127, 2004-01-14, retrieved 2022-12-16
  4. Jean-Marie., Bissen, P. ((1927)). Des Idées Exemplaires en Dieu d'après Saint Bonaventure. Thèse Théol. Fribourg (Suisse). (Extrait.) 127 p. 8. Soc. et Libr. Saint-François. OCLC 458550319. Check date values in: |date= (help)
  5. Spaulding, Jonathan (2011-01-01). "SPOTLIGHT". California History 88 (4): 88–88. DOI:10.2307/23052290. ISSN 0162-2897.
  6. Andy., Oakley, ([©1987]). 88. [P.O. Pub. Co.] ISBN 0-944146-00-7. OCLC 18441728. Check date values in: |date= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  7. Spaulding, Jonathan (2011-01-01). "SPOTLIGHT". California History 88 (4): 88–88. DOI:10.2307/23052290. ISSN 0162-2897.
  8. Andy., Oakley, ([©1987]). 88. [P.O. Pub. Co.] ISBN 0-944146-00-7. OCLC 18441728. Check date values in: |date= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  9. Eickelman, Dale F. "The Middle East and Central Asia." (Prentice Hall, Upper Saddle River: 2002)
  10. http://www.geonames.org/maps/google_14.195_43.315.html
  11. https://whc.unesco.org/en/list/611/threats/
  12. http://www.sabanews.net/en/news176233.htm
  13. Arabia..
  14. Hajek, Peter (2022-05). "Electronic cigarettes versus nicotine patches for smoking cessation in pregnancy: a randomized controlled trial". Nature Medicine 28 (5): 958–964. DOI:10.1038/s41591-022-01808-0. ISSN 1078-8956.
  15. 1947-, Kotter, John P., (1996). Leading change. Harvard Business School Press. ISBN 978-0-87584-747-4. OCLC 34658795.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  16. http://www.wdl.org/en/item/11767/view/1/103/
  17. (1910-08-06) "Correspondence". Scientific American 103 (6): 103–103. DOI:10.1038/scientificamerican08061910-103. ISSN 0036-8733.
  18. 1833-1897., Brahms, Johannes, (2009). Zigeunerlieder : für eine Singstimme und Klavier, Opus 103 = Gypsy songs : for solo voice and piano. C.F. Peters. OCLC 476714515.CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)