Yaw Osafo-Maafo

Diyila Dagbani Wikipedia
Yaw Osafo-Maafo
Tuma

Yaw Osafo-Maafo nyɛla Ghana nim siyaasa nira, ŋun ka be daa piigi silimin gɔli April ni o lee senior presidential advisor zaŋti Akufo-Addo Administration 2021.O daa nyɛla Senior Minista zaŋti Republic of Ghana Akufo-Addo tiŋgbani zuɣulan tali saha bin din gbaai yuuni 2017 hali ni yuuni 2021. Ŋun daa nyɛ jintɔra zaŋti Akim Oda bin din gbaai yuuni 1997 hali ni yuuni 2009, ka daa lahi nyɛ Finance Minista n-ti pahi cabinet tun'shɛŋa tiŋgbani zuɣulan Kufuor gomnanti tali saha yuuni 2001 mini yuuni 2009 sunsuuni.[1]

Piligu Biɛhigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yaw Osafo-Maafo nyɛla bɛn dɔɣi so tiŋ yuli booni Akyem Awisa yuuni 1936. O chaŋ la Akyem Awisa Presbyterian shikuru ni Achimota School.[2] O daa lahi chaŋ n-ti bɔhim Mechanical Engineering shikuru yuli booni  Kwame Nkrumah University of Science and Technology (KNUST) dundɔŋ ni, Ghana. O ni daa be KNUST ŋun daa nyɛ zuɣulan paa zaŋti National Union of Ghana Students (NUGS).

O daa pahi Volta Aluminium Company (VALCO) nim zuɣu ka daa nyɛla engineer ka daa doli di soya maa hali n-ti lee CEO.[3]

Osafo-Maafo daa piligi la o banki mini o laɣiri yaɣili tuma ka kpaŋmaŋ o maŋ lee kpɛma ka zaŋ Ghana nim banki kara dibaa ayi labisi na,Bank for Housing and Construction, n-ti pahi  National Investment Bank yuuni 1979 mini yuuni 1992 sunsuuni. O na min nyɛ Consultant zaŋti  World Bank,  African Development Bank n-ti pahi United Nations Development Programme. Ŋun daa nyɛ zuɣulan paa zaŋti executive committee of the West African Bankers' Association, ka daa lahi nyɛ Deputy Chairman zaŋti  Ghana Stock Exchange.

O na min nyɛ chairman ka lahi be corporation nim ni pam kamani Nestle Ghana Limited, National Trust Holding Company, Merchant Bank Ghana Limited, National Development Planning Commission, Divestiture Implementation Committee and Donewell Insurance. O daa nyɛla ŋun yina n-ti yɛli ni o bi lahi yɛn zani din daa niŋ ka o lee jintɔra zaŋti Akim Oda yaɣili din be Eastern tuduu yaɣili Ghana, buta zuɣu nyaaŋa. O nyɛla ŋun be Ghana Institution of Engineers ka lahi be Ghana Institute of Architects.

Positions in government[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Jintɔra[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O nyɛla jintɔri kuro zaŋti  Akim Oda, Ghana.

Minister zaŋ n-ti Finance and Economic Planning[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Bɛ daa piigi o mi Minister of Finance silimin gɔli February yuuni 2001 di nyaaŋa ka bɛ taɣi li Minister of Finance and Economic Planning tiŋgbani zuɣulan Kufuor gomnanti tali saha.[4] O daa gbubi la lala kpɛn tali ŋɔ hali ni silimin gɔli January yuuni 2005. O ni daa nyɛ Ministry of Finance o daa pun nyɛ laɣa zuɣu ŋɔ nyaaŋa labu.[5] Silimin gɔli November yuuni 2001, bɛ daa piigi o Finance Minister of the year ni o Canadian zooi Paul Martin ka di nyɛla  World Economic Forum ni Finance Minister of the year 2001, Africa, Banker Magazine, a Financial Times publication nim daa piigi o maa.

Minister zaŋti shikuru baŋsim bɔbu mini diɛma ni yiɣ'jam[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 2005 mini yuuni 2006 sunsuuni o daa nyɛla Minista zaŋti shikuru baŋsim bɔbu mini diɛma ni yiɣ'jam, lala saha maa ka o daa chɛ ka bɛ taɣi shikuru baŋsim bɔbu yaɣilli bin'shɛŋa ka di nia daa nyɛla din tahi baŋsim bɔbu viɛnyɛla na basic, secondary n-ti pahi tertiary shikuru baŋsim bɔbu yaɣa. Ŋun daa lahi chɛ ka basic shikuru baŋsim bɔbu pa nyɛ yoli.

Diɛma ni yiɣ'jam yaɣili mi, o kpaŋmaŋ zaŋ chaŋ yaɣili ŋɔ n-daa chɛ ka Ghana boliŋmɛriba ŋmɛ kpɛ yuuni 2006 World Cup. Taarihi puuni din daa nyɛ Ghana nim tuuli ŋmɛ kpɛ..

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Demuyakor, John (2021-06-01). "An Analysis of Speech Acts in the Inaugural Address of Nana Addo Dankwa Akufo-Addo as the President of the Republic of Ghana on January 7, 2021". Shanlax International Journal of English 9 (3): 1–12. DOI:10.34293/english.v9i3.3978. ISSN 2320-2645.
  2. Agyare, Christian; Osafo, Newman; Duah Boakye, Yaw (2019-05-10), "Biomarkers of Wound Healing", Wound Healing - Current Perspectives, IntechOpen, retrieved 2023-11-20
  3. (2021) "RAND Review: January-February 2021". DOI:10.7249/cpa682-3.
  4. Duarte, Helen Cristina Ferreira (2007-02-10). "Análise financeira de empresas da construção civil por comparação com índices-padrão". Enfoque: Reflexão Contábil 26 (2). DOI:10.4025/enfoque.v26i2.4786. ISSN 1984-882X.
  5. Handley, Antoinette (2007-01). "Business, Government, and the Privatisation of the Ashanti Goldfields Company in Ghana" (in en). Canadian Journal of African Studies / Revue canadienne des études africaines 41 (1): 1–37. DOI:10.1080/00083968.2007.10751350. ISSN 0008-3968.