Tindaantali

Tindaantali

Tindaantali nyɛla ashili bee wuna vihigu. Tindaantali pala baŋsim din bɔhinda amaa di gbaarimi.

Vihiguihigu wuhiya ni Tindaantali pilila Kpuɣinimbu saha Damba hali ni zuŋɔ. Taarihi wuhiya, Kpuɣinimbu ba Tɔhaʒee ni daa kpi ka che o, o daa kpuɣila o ba napɔŋ la m-be tɔhigu ni. O daa go tɔhigu hali tiŋ daa be Zamfara ka di yulibu Biuŋ. Lala Biuŋ ŋɔ, Tindana n-daa suli. Taarihi lahi wuhi, ni Kpuɣinimbu daa kula Biuŋ Tindana ŋɔ ka daa deei nam maa di. Kpuɣinimbu daa kpuɣila paɣaba ayi n-dɔɣi bihi. O ni daa ti kani Ʒipupɔra n-daa di o fali maa. Dimbɔŋɔ daa bi niŋ o beyanima nyaɣisim ka bi zo ka che o ka o diri o nam Biuŋ. Lala n-nyɛli, o ni daa ti kani Naa Gbewaa n-daa di nam maa fali. Yaha, Naa Gbewaa gba ni daa ti kani Ʒirili n-daa di nam maa fali , hali ŋun daa kula o tuzo di zuɣu. Ʒirili ni daa ti kani, Shitobu gba n-daa di nam maa fali. Shitobu daa dɔɣila bidibiga ŋun yuli daa booni Nyaɣisi. Naa Nyaɣisi gba daa tuhi tɔbiri pam kamani o banima maa ni daa tuhi shɛm maa amaa ŋun daa yi ku tin' shɛli Tindana o yɛn zaŋla o bapira bee o beyanima n-ʒili dini.

Tindana Tuma.

Tindana m-maani tingbana tiŋa ni.

Tindana m-baŋdi tingbana ni bɔri shɛli tiŋa ni.

Tidana ka tiŋ' bihi paara ka o vihiri ka maani bɛ yɛla tiri ba.

Pɔi ka nam ti naanyi pili Dagbaŋ, Tindaanima n-daa nyɛ nanima.

Bɛ tuuni n-nyɛli bɛ che ka tingbani maa ni bɔm ka yaɣiri la.

Tindana Tuma Nɛma,.

Tuun' shɛŋa ŋan zaa doya ŋɔ nyɛla Tindaan' palo tuma nɛma, ŋanima n-nyɛ:

Baɣakɔligu

Baɣadaangbee

Baɣaŋmani

Baɣayiligu

Bu' zuli.

Neeshɛŋa ŋan be baɣakɔligu ni n-nyɛ;

Yari, laɣikpahira, kuɣa, kpahi, kote wɔri, kawaanbiɛlim, kɔba, malifa kuɣa,pɛma, nintuhi, kur' bihi ni ŋan kam pahi zaa. Dagbamba yɛliya ni bapikɔligu puuni, ni binshɛlikam din be andunia yaaŋga zuɣu bela dini.