The Song of the Sibyl

Diyila Dagbani Wikipedia
The Song of the Sibyl
tradition, musical work/composition, literary work
Di mini ŋaSong of the Sibyl Mali niŋ
Form of creative worksong, play Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaSpain Mali niŋ
Balli tuma bɛi balli yuliCatalan Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00360, https://ich.unesco.org/fr/RL/00360, https://ich.unesco.org/es/RL/00360 Mali niŋ

Sibyl Nima yila (Catalan: El Cant de la Sibil·la [əl ˈkand də lə siˈβilːə]) nyɛla jama (liturgical) diɛma ni Gregorian suhu (chant), di bachinima (lyrics) nyɛla din jɛndi prophecy m-buɣisiri Apocalypse maa, din nyɛ dini mali shɛli yiini dolodolo jɛma duri puuni , Majorca (Balearic Islands, Spain) ni Alghero (Sardinia, Italy), nti pahi dolodolo jɛma duri bini boli ni "Catalan churches” puuni, Catalan language( balli )din be Christmas Eve nyɛla din kuli bi dam tum medieval saha. Di daa nyɛla UNESCO nima ni boli shɛli ni Masterpiece of the Oral and Intangible Heritage of Humanity 2010 yuuni, November biɛɣu bia ni ayɔbu dali .

Di pumpɔŋɔ biɛhigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Jintɔriba gbana kalinli  di ni deei ni Masterpieces kalinli  yuuni kam di ni mooni wuhimi ni UNESCO nima nia din nyɛ ni bɛ che ka niriba baŋ anfaani shɛli din be kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi gu ka taɣi puuni nyɛla bɛ ni tooi shiri nya shɛli biɛhigu puuni . Niriba ban niŋdi member states kalinli pahibu ŋɔ  n-daa chɛ ka bɛ kpuɣi 2003 yuuni Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage maa, din daa pili tuma yuuni  2008.[6][16] standard-setting instrument maa niŋmi ni di kpaŋsi  yuuni  1972 World Heritage Convention  zaŋ kpa di maŋ gubu  di ni nyɛ intangible culture maa.[1] shɛhira shɛli din wuhi kpaŋmaŋa zaŋ jɛndi  World Heritage Convention's World Heritage List program maa ,  UNESCO nyɛla ban kpa  Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity. Ŋɔ maa daa nyɛla din  zani  proclamation program maa zaani di ni daa niŋ ka  convention  maa pili yuuni 2008.[6][17] All the 90 previously proclaimed masterpieces maa din kalinli daa yiɣisi bin'pihiwɔi maa ha,  di ni yɛn boli shɛli ni elements maa  daa nyɛla bɛ ni zaŋ shɛli niŋ tuuli m-be bee List maa ni .[3][4]

Di ni yɛn doli sodol'shɛŋa n-nam element ka list maa doli lala sodolisi kamani proclamation maa.[18] Alikaali tumayili nima tuma ni daa nyɛ shɛli daa nyɛla ninvuɣ' paliba ni daa pa tumdi shɛli ka bɛ boli ba ni  Intergovernmental Committee  ban yɛn ku ka taɣi kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi maa ( Intangible Cultural Heritage).[19]

Din lahi pahi,  UNESCO daa kpala laɣinsi kɔnkɔba ,  din yɛn waligi   elements zaŋ ti  

List of Intangible Cultural Heritage maa din daa kuli bɔri gubu zuɣusaa zuɣusaa, ni di tiri wuhi elements shɛŋa din be muɣisigu ni dimini tin'' kpam'bihi maa kpaŋmaŋa zaŋ chaŋ di gu ka taɣi li maa zaa yɔli , Lala maa zuɣu di ka dihitabili ni di ni niŋ nyevuli di yi bi gu ka taɣi punpɔŋɔ. Di lahi nyɛla din kpa totopɔŋ ni di diri liɣiri niŋdi di ni ka di gu ka taɣi lala elements maa.[20]

Yuuni  2003, UNESCO  daa nyɛla ban sabi Convention maa ni gu ka taɣi  Intangible Cultural Heritage,  din bɔri international framework, source of funding, nti pahi  strategic overview din yɛn che ka niriba baŋ li ka gu ka taɣi lala  masterpieces nti pahi  intangible cultural heritages shɛŋa din pahi. convention  maa daa nyɛla din kpe  force  puuni yuuni  2006, dindali hali ni zuŋɔ ka niriba ban kalinli gari kɔbiga ni pihita saɣi ti li .

Masterpieces pf the or the oral and intangible Heritage of Humanity[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yɛl'tɔɣa din yina zaŋ chaŋ Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity daa nyɛla Director-General of UNESCO ni niŋ shɛli , a daa pili yuuni 2001 ni di che ka salo baŋ kali ni taɣaada shɛli din ku tooi shihi yɛla ka lahi kpaŋsi tin'kpaŋsi bee tin' kpam'bihi ka bɛ gu ka taɣi li nti pahi tin' kpanima shɛba ban mi lala kaya ni taada ŋɔ.[1] Shihiranima wuhiyazaŋ jɛmdi kali ni taada shɛli ti ni ku tooi nya duniya nyaaŋa zuɣu zaa daa nyɛla din saɣi ti ka zaŋ lala yuli din nyɛ Masterpieces ti li, din yɛn che ka niriba baŋ dariza bee anfaani shɛli lala kali yaɣ'shɛli din pa niɛma bee bin'shɛŋa ti ni ku tooi shihi ŋɔ ni mala, nti pahi nimɔhi shɛŋa duniya yaɣa ni mala ni di kpaŋsi ka gu ka taɣi lala Masterpieces maa. [2] Yɛl'tɔɣa shɛŋa din daa lahi yina daa niŋla yuma ayi (biennially).[3] Yuuni 2008, kalinli pihiwɔi 90 maa shɛli bɛ ni daa bɔli Masterpieces nyaaŋa ha daa nyɛla bɛ ni zaŋ shɛli m-pahi Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity zaɣ' palli maa zuɣu ka di leei di tuuli entries.[1]

Taarihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

UNESCO nyɛla ban nyɛli ni noli ni (oral ) mini kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi (intangible heritage) nyɛla " kaya ni taada Yaɣili ni nam bin' shɛɣu kama  zaa ka niriba bee ninvuɣ' yino ban yina kaya ni taada tinsi ni nyɛ ban mali kaya ni taada tumdi tuma ka niriba mi ba zaŋ jɛndi bɛ kaya ni taada maa kamani bɛ ni tɛhiri ni bɛ tinsi maa  chani shɛm , ni bɛ ni mali bɛ kaya ni taada biɛhisi n-lee bɛ tuuta"[2][6]  Balli, litiricha, Yila ni waa, diɛma ni yiɣijam,  duɣibu yɛl'tɔɣa (culinary traditions), baɣayuya malibu ni ( rituals) ni Wum-yɛli (mythologies), baŋsim ni tuun'tumsa (practices) shɛŋa din jɛndi Duniya zaa, Milinsi (know-how) mini nuuni baŋsim zaŋ laɣim taba , nti pahi kaya ni taada yaɣa zaa nyɛla din pahi kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi balibu puuni.[[3][4]Kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi nyɛla din nyɛ luɣ'shɛli kaya ni taada balibu ni gu ka taɣi sɔŋ shɛli [3] ni pahi biɛh'shŋa di ni nam,  nti pahi kpaŋmaŋa zaŋ jɛndi kaya ni taada shɛŋa din na beni.[5]  Di ni niŋ ka di ka yaa zaŋ jɛndi duniya biɛhigu taɣibu, biɛhisi taɣibu, nti pahi di deebu zaɣisibu [6] UNESCO kpaŋsirila tinsi ni bɛ baŋ, ka sabi  n-sɔŋ,  ka gu ka taɣi ,  ka kpaŋsi  ka labi neei lala kaya ni taadanima maa.[6]

Di mini di ni daa kuli kpuɣi Universal Declaration  zaŋ jɛndi kaya balibu yuuni 2001 November  gɔli puuni maa zaa yɔli [8] UNESCO daa nyɛla ban kpaŋsi kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi baŋbu ni di gu ka taɣi kamani di ni gu ka taɣi Naawuni ni nam kaya ni taada shɛli din ni tooi nya ka shihi maa.[9]

Amaa UNESCO daa nyɛla din mali laɣingu  (din na kuli tumda tum  1972 yuuni) ni bɛ gu ka taɣi Naawuni nama din jɛndi kaya ni taada, dini mi shɛli ni  World Heritage List maa, niriba mimi ni lala “List"  maa daa nyɛla din daa tooi yirina ni di guri ka zaani bin' shɛŋa din ni tooi shihi zaani, bin' shɛŋa din mali dariza (monumental elements ) ka nyɛ nadaa ha kali ni Naawuni nama biɛhigu binyɛra. [5][10]  Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity ŋɔ, nyɛla UNESCO's  ni saɣi ti bɔli shɛli din yɛn che ka ninsalisili yɛligi di tiɛha shɛli di ni mali zaŋ  cultural heritage maa, dini n-nyɛ di ni zaŋ kali yaɣ'shɛŋa din ku tooi shihi n-kpɛhi na maa.[10]

                                                                        Nia shɛli di ni mali zaŋ jɛndi lala laɣim'gbaai tuma ŋɔ daa nyɛla din yina nin'vuɣ' shɛba ban yina  Morocco's Jeema' el Fna Square din be Marrakesh ka mali zaɣa ni tiŋa maa.[5] Square maa nyɛla salinsalindiba  (storytellers), yil'yiiniba (musicians) nti pahi diɛm' diɛmdiba shɛba ban pahi mili mi ka di nyɛ kaya ni taada bin'yɛra, amaa di daa nyɛla din nya varisigu economic development pressures nima sani. [5]  kaya ni taada gu ka taɣi zabbu zuɣu,  tiŋa maa ni nima daa nyɛla ban duhi bɛ yee m-bɔli tinduya ni bɛ baŋ ni di tu ni lala yaɣa shɛŋa din ni bɔli  cultural spaces maa nyɛ gubu—nti pahi luɣ'shɛŋa niriba ni mi nti pahi kali yaɣ' shɛŋa wuhiri kaya ni taada zaŋ tum tuma .[5] The UNESCO label of Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity  nyɛla din nia nyɛ ni di che ka niriba baŋ afaani shɛli din be noli ni mini kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi puuni, din nyɛ yaɣ'shɛli din mali bukaata zaŋ jɛndi kaya ni taada balibu polo.[5][6]

Molo Molibu ( Proclamation)

Yuuni 2001 piligu, laɣingu palli ŋɔ daa nyɛla din pili baŋdi kali ni taada shɛli din ku tooi shihi maa balibu Dunia nyaaŋa zuɣu zaa ni di  gu ka taɣi n-doli molo maa.[1]  Lala niŋsim ŋɔ maa ni, tingbani gomnanti nima ban daa saɣi ti UNESCO nima Zaligu  din yuli boli ni  member states,  nyɛla bɛ ni daa ti shɛba soli ka bɛ zaa zaŋ bɛ toondaan' gaŋ'gaŋa na, n-zaŋ pahi tingbani maa pii pii  kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi shɛŋa din niŋda bɛ yaɣa maa.[5]Bɛ ni pii kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi maa ni tooi lu yaɣ'ayi zuɣu kamani laɣingu maa ni zalli shɛm maa :[15]

•Kaya ni taada tumtumsa balibu sokam ni mi ; bee

• Kaya ni taada yaɣa, shɛhira; luɣ'shɛŋa Kaya ni taada ni tumtumsa shɛŋa sokam ni tooi be bee n-niŋda sahakam (dahi ni,  churi ni ,  nti pahi din pahi pahi.)

Lala piibu maa nyɛla ninvuɣ' shɛba ban mi kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi n-zahimdi li, nti pahi zan'gama yili tuma yili nima Non-governmental  Organization  ( NGOs), ka Alikaali tuma yili nima mi bahi malimali li, ka  Alikaali tuma yili nima ŋɔ  niriba pia ni anii nyɛ UNESCO nima zuɣulana (Director-General)  n-daa pum pii ba.[1][15] so'chibisi daa nyɛla din nam ni di sɔŋsi ka bɛ tooi yuuni bɛ ni pii shɛba maa. Kaya ni taada wabu ni yaɣa daa nyɛla bɛ ni zahim shɛli ni di be ka molo la ( proclamation:[15]

1. Ka wuhi bɛ daanfaani ni nyɛ shɛli kamani  masterpiece of the human creative genius la;

2. Ka ti  n-kahigi shɛhira zaŋ kpa bɛ pilli din be bɛ kaya ni taada puuni bee tiŋa maa ni mali zaɣa ni kali maa lahabali shɛli puuni;

3. Leemi dariga din kpaŋsiri kaya maa tuuta zaŋ jɛndi kaya tinsi ban mali zaɣa ni bɛ kali;

4. Bɔmi shɛhira din kpaŋmaŋa galisi n-kpehi a ni yɛn zaŋ baŋsim shɛli mini milinsi nahingbana shɛli tum tuma maa.

5. Zaŋmi bɛ daanfaani n-leei di shɛhira gahindili din nyɛ kaya ni taada shɛli din na beni.

6. Be muɣisigu ni di yi niŋ ka nyaaŋa labbu bee barigibu yi yen niŋ.

Din lahi pahi, bɛ ni pii shɛba maa tu ni bɛ mini  UNESCO nima mali nia yinsi,  kɔnko , nti pahi  the Universal Declaration of Human Rights nima maa .[15] Lala piibu piibu sodolisi maa gba nyɛla din mali shɛhira zaŋ jɛndi bɛ nu'timbu mini bɛ ni saɣi ti tin' kpam'bihi maa ka lahi zaŋ action plan pahi, din yɛn gu ka taɣi bee n-kpaŋsi lala kaya ni taada yaɣa maa bee di tumtumsa, din  di naan tooi kahigi ka di mini kaya ni taada yɛlmuɣisira kperi taba ni .[15]

Piibu maa saha puuni,  member states  maa nyɛla bɛ ni kpaŋsi shɛba ni bɛ laɣim bin' shɛŋa bɛ ni bɔli ni bɛ kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi (intangible Heritage)maa , Di yi Che Ka niriba baŋ di yɛla ka gu lala aʒiya ŋɔ maa. Di saha, proclaimed Masterpieces maa ni nya bɛ kpaŋmaŋa  UNESCO  nima sani zaŋ kpa laɣidibo sodoligu  ka bɛ ni tooi gu li mi.[1][2]

Yuuni   2001 Molo molibu (Proclamation) ni, 2003 mini 2005, daa nyɛla ban mali kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi kalinli din yiɣisi bin' pihiwɔi Duniya yaaŋa zuɣu zaa ka nyɛ Masterpieces.

Proclamations[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 2001 piligu, laɣingu palli ŋɔ daa nyɛla din pili baŋdi kali ni taada shɛli din ku tooi shihi maa balibu Dunia nyaaŋa zuɣu zaa ni di gu ka taɣi n-doli molo maa.[1] Lala niŋsim ŋɔ maa ni, tingbani gomnanti nima ban daa saɣi ti UNESCO nima Zaligu din yuli boli ni member states, nyɛla bɛ ni daa ti shɛba soli ka bɛ zaa zaŋ bɛ toondaan' gaŋ'gaŋa na, n-zaŋ pahi tingbani maa pii pii kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi shɛŋa din niŋda bɛ yaɣa maa.[5]Bɛ ni pii kaya ni taada shɛli din ku tooi shihi maa ni tooi lu yaɣ'ayi zuɣu kamani laɣingu maa ni zalli shɛm maa :[15]mpɔɔ

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Di yaɣa[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

version nima pam nyɛla din sabbu mini yila  waligi nyɛla din beni.

•Latin Sibyl, din piligi  10th-11th century ha, din mali waliginsim m-be incorporates The City of God (XVIII, 23) zaŋ ti St. Augustine

•Provençal Sibyl, din pili   13th century maa, tiɛha zaŋ jɛndi  troubadour poetry

•Catalan Sibyl ni mali nu' timbu shɛm.  The latest and most ornamented version.

Incorporates popular traditions of Balearic Islands. Refrain of this version is sometimes written for three or four voices

ORIGINS

Ŋun su Song of the Sibyl maa so bi  mi o.   prophecy maa daa nyɛla bishop Eusebius of Caesarea ni daa daŋ yaai shɛli ka di nyɛ  acrostic poem  ka Saint Augustine in The City of God daa ti naan yi lɛbigi li  Latin  puuni . Di daa ti  lahi yimina  10th century puuni yaɣa bushɛm zuɣu n-gili in Catalonia, Italy, Castile, mini  France  sermon Contra judeos puuni, Ka Di daa ti zaŋ kpehi  sixth lesson of the second nocturn of matins puuni ka daa zaŋ li tum tuma ka di nyɛ  integral part of the liturgy.

Lala suhu yila ŋɔ daa nyɛla din yili This Latin ni ka di yuli daa nyɛ  Judicii Signum, amaa zaŋ gbaai but 13th na zaŋ chana,  versions in Catalan nyɛla din nya shɛli.

Lala  early Catalan versions of the Judici Signum maa daa dii bi lɛbigi  Latin balli puuni.  Di zaa daa naɣi kpuɣi la  Provençal ni daa niŋ shɛm maa, dini n-wuhiri niriba pam  ni daa naan tooi mi di yɛla shɛm nyaaŋa ha.

Catalan texts  maa puuni , din nyɛ din yina  common root ŋɔ puuni,  14th-century Codex nyɛla di ni zaŋ shɛli niŋ  Archives of the Majorcan Diocese puuni, di ni daa baŋ  shɛli yɛla  yuuni  1908 puuni. Nolini yɛltɔɣa nti pahi  yɛltɔɣa sabi sɔŋ kalinsi nyɛla din mali chuuta zaŋ ti   old texts nima ni di di wahala zaŋ chaŋ vernacular  mali niŋ polo saha waɣila puuni, dini n-nyɛ din tahi diversity of versions maa.

Song of the Sibyl maa daa nyɛla bɛ ni kuli che shɛɔi bahi zaa Silimiin'tinsi ni Council of Trent (held in 25 sessions from 1545 to 1563) ni daa yɛli ni lala niŋsim ŋɔ daa nyɛla din chihira . Amaa di zaa yɔli di daa nyɛla din gu n-niŋ Mallorca puuni ,  as soon  1575 yuuni saha zaa.

Di pilli[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Ŋun su Song of the Sibyl maa so bi  mi o.   prophecy maa daa nyɛla bishop Eusebius of Caesarea ni daa daŋ yaai shɛli ka di nyɛ  acrostic poem  ka Saint Augustine in The City of God daa ti naan yi lɛbigi li  Latin  puuni . Di daa ti  lahi yimina  10th century puuni yaɣa bushɛm zuɣu n-gili in Catalonia, Italy, Castile, mini  France  sermon Contra judeos puuni, Ka Di daa ti zaŋ kpehi  sixth lesson of the second nocturn of matins puuni ka daa zaŋ li tum tuma ka di nyɛ  integral part of the liturgy.

Lala suhu yila ŋɔ daa nyɛla din yili This Latin ni ka di yuli daa nyɛ  Judicii Signum, amaa zaŋ gbaai but 13th na zaŋ chana,  versions in Catalan nyɛla din nya shɛli.

Lala  early Catalan versions of the Judici Signum maa daa dii bi lɛbigi  Latin balli puuni.  Di zaa daa naɣi kpuɣi la  Provençal ni daa niŋ shɛm maa, dini n-wuhiri niriba pam  ni daa naan tooi mi di yɛla shɛm nyaaŋa ha.

Catalan texts  maa puuni , din nyɛ din yina  common root ŋɔ puuni,  14th-century Codex nyɛla di ni zaŋ shɛli niŋ  Archives of the Majorcan Diocese puuni, di ni daa baŋ  shɛli yɛla  yuuni  1908 puuni. Nolini yɛltɔɣa nti pahi  yɛltɔɣa sabi sɔŋ kalinsi nyɛla din mali chuuta zaŋ ti   old texts nima ni di di wahala zaŋ chaŋ vernacular  mali niŋ polo saha waɣila puuni, dini n-nyɛ din tahi diversity of versions maa.

Song of the Sibyl maa daa nyɛla bɛ ni kuli che shɛɔi bahi zaa Silimiin'tinsi ni Council of Trent (held in 25 sessions from 1545 to 1563) ni daa yɛli ni lala niŋsim ŋɔ daa nyɛla din chihira . Amaa di zaa yɔli di daa nyɛla din gu n-niŋ Mallorca puuni ,  as soon  1575 yuuni saha zaa.

Yila[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Di yibu na shee,  Song of the Sibyl  nyɛla din daa yili ni Gregorian melody,  kamani codex ni pun yɛlli di ni nyɛ shɛm maa,  musical accompaniment  shɛli din daa ŋme Majorca puuni maa, gbaai yihi waliginsim shɛŋa din daa lahi sabi sɔŋ luɣ'shɛŋa n-gili  Iberian Peninsula maa. Zuɣu, di ku tooi baŋ sahashɛli Song of the Sibyl maa ni daa yili ni  Gregorian melody maa, amaa din tooi niŋ ka di nyɛla  16th bee  17th century maa saha. Yila maa Nolini wuligibu n-daa tahili, kamani di ni niŋ shɛm di sabbu ni maa, variattions mini models balibu baŋbu maa. Nyaɣisim shɛli lala suhugu maa ni nam zaŋ jɛndi  Musicologists  mini Folklorists  19th century puuni maa n-daa tahili ka  transcription niŋ zaŋ jɛndi  versions of the song balibu. versions maa na nyɛla din ŋmera, kpuɣi mi  transcriptions  ka di niŋ model.

Renaissance maa puuni ,  Gregorian melody of the Song daa nyɛla din zani ti  polyphonic music  ka di yina yil' sabiriba pam sani na, kali din daa niŋ bayaana lala saha maa . Lala tumanima ayi ŋɔ,  di zaa nyɛla ban su kukoya anahi anahi, ka ani tooi nya li Cancionero de la Colombina,  Spanish manuscript shɛli ,  din yina 15th century pirigili din pahiri ayi puuni. Lala sabbu  din be di puuni nyɛla sabiriŋmehi zaŋ ti  version of the Song,  din be  Castilian language puuni maa.

Present-Day Performance

Yila maa daa nyɛla din tuui yina Presbyter sani ŋuna n-daa yilli, amaa yuli ŋɔ daa ti taɣi mi lee bidib' bila. Hali di zami ni yila maa paɣa ŋun nyɛ sibyl ( prophetess) n-tu ni o yilli, sahashŋa din gari maa bɛ bi che ka paɣaba yiini yila dolodolo asɔri duri puuni.

Zuŋɔ, buɣ'shɛŋa puuni yila ŋɔ gbunni ni yiri polo, bidib'bila n-na ku nyɛ ŋun yiini li, hali luɣ'shɛŋa beni bi'puɣimbila bee paɣa n-nyɛ ŋun yiini li. Di yilibu ni, bidibisi ayi be n-gari nyɛla ban yɛn biɛli ŋun yiini maa chaŋ buɣili maa gbuni ka gbubi chandirinima. Bɛ yi paai nimaani, yil'yiini maa yɛn puhila ŋun gbubi dapaa (crucifxi)maa , ka lɛbigi o nyaaŋa, ka pili yila maa.  Yila maa yɛn yili mi ni  cappella mini  solo kukɔli.  Dolodolo asɔri du' shɛŋa puuni, Organ music bee  modern choral nyɛla din ti yɛn kpemina  verse maa mini din yɛn pahi na sunsuni.

Neen' shɛŋa bɛ ni mali yiini yila maa nyɛla din ni tooi ŋmani taba dolodolo asɔri duri kam puuni  (Majorca yaɣa zaa) n-nyɛ luɣ' shɛŋa di ni niŋda. Di nyɛla din mali kɔ' piɛlli bee liiga bɔɣ'bihi, saha shɛŋa bɛ dihiri la liiga nima maa naɣ'achiinsi di nyingɔya mini di hem nima ni, ka di tooi lahi mali cape (dina n-tooi zaani bɔɣ'ŋmahi din pahiri ayi zaani).Di zuɣu maa nyɛla dini pɔbi shɛli cap din nyɛ kɔ'yinsi. Yil'yiina maa nyɛla ŋun gbubi sua o nuhi ni, din gbubi zuɣusaa hali ka yila maa ti yili naai. Yila maa yi kuli yili naai, yil'yiini maa yɛn zaŋla sua maa m-bom cross pɔhim zuɣu ka lahi lɛbigi o nyaaŋa n lahi chaŋ crucifxi maa sani yaha, ka kurum, di nyaaŋa ka bidibisi maa biɛli o yihi  altar maa gbuni.

Zuɣu ŋun yiini li nyɛla bidib' bila bee bi'puɣimbila, ka Catalan-speaking world luɣ'shɛŋa tooi zooi ka bɛ lahi kpuɣi lala kali maa yaha, kamani  yuuni 2010 puuni, di nyɛla din bi yɛn yili  Mallorca  mini  L'Alguer (Sardinia) tin'gbani yaɣili kɔnko amaa di yɛn niŋla  Catalonia mini Valencian  tingbani ni  gba : Barcelona (dolodolo asɔri duri ata n-niŋdi li), Gandia, Lleida, Ontinyent, Sueca, Vic nti pahi din kam pahi.

Di bachinima[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yila maa piligirimi ni satari tuuli, di kumsi nyɛla din waligi ka yila maa zaa. Di yilibu luɣ'shɛŋa, yila maa naarimi ni satari tuuli kumsi yaha.

Di bachinima n-doli ni  Majorcan version of the song kpe maa. Zaŋ jɛndi  Alguer version of the song maa, nyami Cant de la Sibil·la (L'Alguer) din be Wikisource puuni. Di sabbu maa ka yaa, amaa  Medieval Catalan din daa bahindi nyaaŋa m-mala.  verses shɛŋa nyɛla din sabi jɛndiare 14th-century Mallorcan sa'sabiri maa.  Anselm Turmeda, ŋun daa nyɛ ŋun lɛbigi li  Catalan the Judicii Signum (Book of the Final Judgement) puuni, din ni n-nyɛ sabbu maa ni be.[2]

Bachinima maa ni mali tumdi tuma Mallorca puuni n-nyɛ din dɔ gbinni ŋɔ:

Original Catalan Dagbani Lɛbigibu

Al jorn del judici parrà qui avrà fet servici. Chiyaama dali , ŋun tum tuma taali ni che m-paŋ o .

Jesucrist, Rei universal, home i ver Déu eternal, del cel vindrà per a jutjar i a cada u lo just darà. Jesus Christ, King of the  Duniya, ninsala mini yɛlimaŋli Naawuni,  from Heaven will come to judge and to everyone will give what is fair.

Gran foc del cel davallarà; mars, fonts i rius, tot cremarà. Daran los peixos horribles crits perdent los seus naturals delits. Great fire from the heaven will come down; seas, fountains and rivers, all will burn. Fish will scream loudly and in horror losing their natural delights.

Ans del Judici l'Anticrist vindrà i a tot lo món turment darà, i se farà com Déu servir,

i qui no el crega farà morir.

Pɔi ka chiyaama naan paai chafuri nyɛla ŋun yɛn kana nti ti sokam wahala, ka che ka bɛ jam o ka Naawuni la, ka ŋun bi jam o nyɛla ŋun yɛn kɔŋ o nyɛvili .

Lo seu regnat serà molt breu; en aquell temps sots poder seu moriran màrtirs tots a un lloc

aquells dos sants, Elíes i Enoc.

O saha nyɛla din bi yɛn waɣa; in these times under his power will die martyrs, all at once

those two saints, Elijah and Enoch.

Lo sol perdrà sa claredat mostrant-se fosc i entelat, la lluna no darà claror i tot lo món serà tristor. The sun will lose its light showing itself dark and veiled, the moon will give no light and the whole world will be sorrow.

Als mals dirà molt agrament: —Anau, maleits, en el turment! Anau-vos-ne en el foc etern amb vòstron príncep de l'infern! To the evil ones he will say very sourly: —Go, damned, into the torment! Go into the eternal fire with your prince of Hell!

Als bons dirà: —Fills meus, veniu! Benaventurats posseïu el regne que us he aparellat des que lo món va esser creat! To the good he will say: —My children, come! Lucky ones, you possess the kingdom I have kept for you ever since the world was created!

Oh humil Verge! Vós qui heu parit Jesús Infant aquesta nit, a vòstron Fill vullau pregar que de l'infern vulla'ns lliurar! Oh humble Virgin! May you who have given birth to Child Jesus on this night, pray to your son so he will want to keep us from

ORIGINAL LATIN

Judicii signum tellus sudore madescet.

Et celo rex adveniet per secla futurus Scilicet in carne presens ut judicet orbem.

Judicii signum tellus sudore madescet.

Reicient simulacra viri cunctam quoque gazam Exuret terras ignis pontumque polumque.

Judicii signum tellus sudore madescet.

Inquirens tetri portas esfringet averni Sanctorum sed enim cuncte lux libera carni.

Judicii signum tellus sudore madescet.

Eripitur solis jubar et choris interit astris Solvetur celum lunaris splendor obibit.

Judicii signum tellus sudore madescet.

Et coram hic domino reges sistentur ad unum Decidet et celo ignis et sulphuris amnis.

DiYaabu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

An excerpt of the Latin version daa nyɛla din daa yaai shɛli yuuni  1974 puuni,  The Boston Camerata n-daa nyɛ ŋun yaai li, Joel Cohen n-daa nyɛ ŋun wuhi di ni tu ni di niŋ shɛm, bɛ  album maa puuni  "A Medieval Christmas" (Nonesuch), nti lahi pahi bɛ  1990 album puuni "New Britain: The Roots of American Folksong" (Erato/Warner Classics), di mini  American Judgement Day hymn n-nyɛ bɛ ni mali shɛli ŋmahindiri taba.

Yuuni 1994 puuni, sabbu din nyɛ latin nti pahi choral  daa nyɛla Brigitte Lesne mini o nangbani yini laɣingu din yuli boli ni Discantus on the CD "Campus Stellae" (Opus 111) n-daa ŋmaai li.

medieval variant in Galician-Portuguese din be Cantigas of Alfonso del Sabio (Madre de Deus) daa nyɛla The Boston Camerata ni yaai shɛli yuuni 1987,  Joel Cohen n-daa wuhi di ni tu ni di niŋ shɛm bɛ  album maa puuni,  "The Sacred Bridge" (Erato), nti lahi pahi yuuni 2006 puuni, bɛ laɣingu shɛli din yuli bɔli ni   "A Mediterranean Christmas."

sixteenth-century French  yilli,  "Oiez, seigneurs,"  din sabbu ŋmani  (amaa ka yila maa wali)  ni tooi nya  "Noël Noël puuni : French Christmas Music" The Boston Camerata n-daa aayi li,  ka Joel Cohen (Erato/Warner Classics) mi wuhi di ni tu ni di niŋ shɛm.

Catalan version  maa daa nyɛla was Maria del Mar Bonet ni yaai shɛli yuuni  1979 puuni, o album din yuli bɔli ni Saba de terrer maa puuni, nti pahi  the vocal ensemble Obsidienne  yuuni 1995 puuni. The Song of the Sibyl (in all versions) daa nyɛla din yaai yuuni 1988 puuni, Jordi Savall mini  Montserrat Figueras n-daa yaai li. Di yaɣ'shɛli nyɛla Dead Can Dance ni yiini shɛli bɛ album Aion (1990) mini  live album Toward the Within (1994) maa puuni.

A traditional Majorca version daa nyɛla din yaai  yuuni 2014 puuni,   Cappela an a cappella group of singers from Barcelona, Spain, din be bɛ album Cappela Per Nadal.[4] n-daa yaai li.

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Books[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  • Francesc Vicens: El cant de la Sibil·la a Mallorca Archived 2005-12-12 at the Wayback Machine
  • Maricarmen Gómez Muntané: El Canto de la Sibila I. León y Castilla II. Cataluña y Baleares. Alpuerto. Madrid. 1996-1997 (ISBN 84-381-0256-5) (ISBN 84-381-0300-6)
  • La Sibila. Sonido. Imagen. Liturgia. Escena. Maricarmen Gómez & Eduardo Carrero. Alpuerto. Madrid. 2015 (ISBN 978-84-381-0489-7)
  • Sadurní Martí: "El viaje textual de la Sibila, entre Occitania y Cataluña", en El Juicio Final: Sonido. Imagen. Liturgia. Escena, ed. Maricarmen Gómez Muntané. Madrid: Alpuerto, 2017, p. 217-249. (ISBN 978-84-381-0500-9).

Webs[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Video[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Audio[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tɛmplet:UNESCO Oral and Intangible music Tɛmplet:Intangible Heritage Spain

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. UNESCO - Intangible Heritage Home (en).
  2. "Masterpieces of the Oral and Intangible Heritage of Humanity", Wikipedia (in English), 2023-10-11, retrieved 2023-12-05
  3. Request Rejected.
  4. Request Rejected.