Yiɣi chaŋ yɛligu maŋamaŋa puuni

Salima-Kulikpariga mini o shikurubihi

Diyila Dagbani Wikipedia
Kulikpariga
organism
Nahingbaŋbachinamda Mali niŋ
E-Class

Di daa niŋmi ka tɔh' so beni, n-dɔɣi bihi ka kani ka che ba. O mi daa malila ashili ka tiŋa maa zaa ka so bi mi lala ashili maa gbaai yihila o zo Kulikpariga.

Yaɣili din pahiri ayi

[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Bihi ŋɔ ni yiɣisina bɛ ninkura daa kuli yɛriba mi ni bɛ daaʒia be Kulikpariga sani sahakam, yi ba yilikpɛrilana n-daa bala amaa ka ti ninkura ŋɔ so bɛ chaŋ ti bɔhi di yɛla. Tɔha ŋɔ bihi ŋɔ n-daa nyɛ Shia, Tabilanlahi ni Tabilankpia. Bɛ daa niŋ nangbanyini ni bɛ ni chaŋ n-ti bɔhi bɛ ba daaʒia maa zuɣu. Bɛ daa mali bɛ ninkura saawara. Ninkura ŋɔ daa paɣi ba ni bɛ ni yɛn kpuɣi napɔŋ shɛli maa. Saɣisigu din daa beni daa nyɛla ni bɛ miri ka bɛ ti yi taba nyaaŋa ni bɛ ni gbaari saawar' shɛli maa. Bɛ daa saɣiti ninkura maa yɛligu maa ka daa niŋ nangbanyini n-chaŋ Kulikpariga yiŋa. Bɛ ni daa paai Kulikpariga yiŋa bɛ daa puhi o ka yɛli o bɛ ni wum ni bɛ ba daa che aʒia shɛli n-ti o ka bɛ kana ni o ti wuhiba ashili maa ni kuli nyɛ shɛli.

Yaɣili din pahiri ata

[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kukpariga daa yɛli ba ni bɛ Kandina maa viɛla. O daa yɛliba ni bɛ ba daaʒi' shɛli din be o sani maa nyɛla shiri tambu ka o daa yi mi ka mali li kɔhiri n-diri anfaani. M mi ko ka o daa zaŋ di baŋsim ti dama yi puuni so daa na kani. Bɛ daa yɛli o ni bɛ bɔrimi ni o wuhi ba ni niŋbu. Kulikpariga daa yɛli ba ni bɛ ku tooi baŋ di niŋbu naɣila bɛ zaŋla suɣilo. Dama yi yi taba nyaaŋa di ku nani. Bɛ daa laɣim chaŋ Kulikpariga yiŋa n-ti pili shiri tambu karim. Pɔi ka bɛ chaŋ Tabilankpihi daa laɣimmi ʒini n-yɛli taba, Yi nya laɣiŋ' shɛli ti ni chani ŋɔ ti pii kpɛma ŋuni n-nyɛ shia ti mi bi ti shia yɛlmaŋli. Lala zuɣu tinima yɛn chaŋmi n-ti ŋɔhi ti nuhi n-ʒi larigim amaa baŋmiya gbana wuhibu. Yi yi baŋ gbana wuhibu, Naawuni yiko ni kpaam ŋuna tini tooi niŋ kpaam maa'. Lala ka bɛ baŋdiba mini bɛ ninkura yɛli ka fɔhi ʒini ka che ka bihi pahi ka bɛ chaŋ Kulikpariga karinzɔŋni.

Yaɣili din pahiri anahi

[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Bɛ piligu karim dali ka Naawuni niŋ katari ka Kulikpariga wuhiba gbana niŋbu ka bɛ zaa baŋ. Bɛ zaa daa kuliya n-ti yɛli bɛ kpamba, ka Tambilankpihi kpamba yɛli to zaŋmiya yi nuhi n-zaŋ pa, yi yi fɔhi bɛ ni baŋ. Di lahi niŋya zaŋsim ni bɛ ni niŋdi shɛli kam yaha bɛ yi naai ti zaa n-yɛn niŋdi kpaam maa ka fɔhi. Bɛ daa labi Afa Kulikpariga yiŋa ni bɛ tuhi karim shɛli din pahi ayi amaa ka Tambilankpihi ban zaɣisi zaha niŋbu. Tabilanlahi n-daa niŋ zaha m-pahi Shihi zuɣu ka o wuhi ba kpaam doobu. Bɛ ni dooi kpaam naai. Bɛ ni yiɣisi karim din pahiri ayi ŋɔ naai. Tabilanlahi gba yɛlimi ni Shihi yɛn ti fala shiri maa ka che ba. Bɛ daa yɛliya ni bɛ ni baŋ kpaam doobu ŋɔ ŋuna bɛ ni woligi. Ashee Kulikpariga na bi siɣisi ba karim maa ka Tabilanlahi mini Tabilankpihi zaa zo. Amaa bɛ zaa daa kana n-ti zaŋ bɛ nuhi zaŋ pa ka yihi bɛ nina.

Bahigu dali maa Tabilankpihi mini Tabilanlahi zaa daa bi kana ka Shihi ko n-chaŋ. Kulikpariga daa yɛli ba, Yi nya ni wuhiya gbana wuhibu mini kpaam doobu maa, n na bi wuhiya nyaɣisim din be di puuni maa. Tabilankpihi mini Tabilanlahi mi pun zo. Shihi ban daa pahi suɣilo ka o wuhi ba nyaɣisim maa pahi ka daa siɣisi ba dindali ka yɛli ni, Naawuni ni niŋ abarika n-niŋ yi nii, yi ba daaʒia maa ni nyɛ shɛli m-bala maa. Ka bɛ yiɣisi kuli. Daa dali ni daa paai ka Tabilankpihi wɔbina daa ni ni bɛ gban' kuma, n-ti zaya, ŋuni m-bɔri gbana kuma? So yi kuli kana dimbɔŋɔ din ka kpaam ka ŋmaligi. Lala maa zuɣu daa che ka Tabilankpihi kpe taba ni ni zabili n-woli taba. Di zuɣu ka Tabilankpihi bɛ laɣim be luɣishɛli polo maa, haŋli n-nyɛ ban bukaata. Bɛ ka kpaam bɛ daa kɔŋla suɣilo. Tabilankpihi yi nahi ti yɛn laɣim Yɛriŋa n-nahi yɛn laɣim ba sokam yɛn bela o ko. Tabilanlahi gba mali kpaam amaa so yi ŋmaali niŋ o nolini di bela wee! di bi nyaɣisa ka bɛ yɛli ni bambɔŋɔ ban kpaam maa di ka ti bukaata. Tabilanlahi ban daa galim la bɛ maŋa ka yɛli ni bɛ yi lahi tabi bɛ kpaam bɛ ni zaŋ di ka zaŋ dihi bɛ bihi, ka daa ŋmaligi kuli. Sokam daa ŋmaligi dari Shihi kpaam ka pahiri ba hali ni zuŋɔ.