Ramman

Diyila Dagbani Wikipedia
Ramman
religious and cultural festive day
Tingbani shɛli din yinaIndia Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, National List for Intangible Cultural Heritage (ICH) Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00281, https://ich.unesco.org/fr/RL/00281, https://ich.unesco.org/es/RL/00281 Mali niŋ

Ramman performance

Ramman nyɛla adiini chuɣu (religious festival) mini "ritual theatre" zaŋ n-ti Garhwal region din be India. Di nyɛla chuɣu zaŋ n-ti Garhwali People ban be Saloor Dungra tiŋkpaŋ zaŋ n-ti Painkhanda Valley din be Chamoli district (Uttarakhand), India.

Chuɣu ŋɔ nyɛla chuɣu shɛli bɛn puhiri mali paɣiri Bhumiyal Devta. Ramman nyɛla chuɣu gahindili zaŋ n-ti lala tiŋkpaŋ ŋɔ ka di ka ŋmali luɣ'shɛli bee ka shɛba bɛ puhiri lala chuɣu ŋɔ yaha Himalayan legion.[1][2]

Deity[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Saloor Dungra nyɛla Bhumichetrapal, din lahi booni Bhumiyal Devta. Chuɣu ŋɔ nyɛla bɛn puhiri shɛli yuuni kam bɛ yi ti puhi Baisakhi, harvest chuɣu nyaaŋa ka di gba wuhiri Hindu Solar New Year piligu. Dabisili shɛli bɛn puhi Baisakhi chuɣu ŋɔ ka tiŋ maa "priest" yɛn yɛli dabisili shɛli bɛn yɛn puhi Ramman chuɣu mi ka di tooi luri dabaa awɔi bee biɛɣ'pinyini dali Baisakhi chuɣu puhibu nyaaŋa.[3] Bhumiyal Devta nyɛla ŋun chani Baisakhi chuɣu puhibu ni. Dabisili shɛli din pahiri ayi maa, niriba nyɛla ban tiri hariyali nima ka bɛ nia nyɛla o sɔŋ ba ka bɛ nya bindira pam lala yuuni maa. Dabisili kam chuɣu ŋɔ puhibu ni, bɛ ʒiri la Devta gindi tiŋ maa. Chuɣu ŋɔ nyɛla din puhiri biɛɣ'pia ka bɛ yiinda local epic of Rama yila din ni ka wari waa Bhumiyal Devta's temple[4]

Churi mini wahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Ramman chuɣu ŋɔ nyɛla din piligiri ni Ganesha, ŋun yihiri niriba bɛ yala ni ka naayi wa Ganesha mini Parvati waa. Bɛ yi wali naai ka bɛ naayi wa the Sun God, din wuhiri biɛhigu piligu zaŋ n-ti Brahma mini Ganesha dɔɣim. Wahi shɛŋa bɛn lahi wari nyɛ Bur Deva, Gopi Chand (Krishna) , Radhika, Mwar-Mwarin waa n-ti pahi Baniya-Baniyain Nritya (waa zaŋ n-ti trader-couple) din wuhiri niriba ni diri wahala shɛli.[5] Di yi niŋ ka bɛ wa wahi ŋɔ naai bɛ yɛn piligi la Ramkatha. Din lahi niŋ talahi chuɣu ŋɔ puhibu ni nyɛ Jagar yila yilibu.[5]

Wa shɛŋa lahi nyɛla din be ni kamani Maal Nritya, Koorjogi mini Narsingh Pattar Nritya ka bɛ wari doli Ramkatha.[5]

Threatened and unique tradition[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Ramman chuɣu ŋɔ nyɛla din laɣim tima yɛltɔɣa mini biɛhi suŋ kpaŋsibu. Di nyɛla yuuni yuuni chuɣu ka bihi lihiri di ni niŋdi shɛm ka bɔhindi di niŋbu. Di waa wabu, yila yilibu n-ti pahi binkumda ŋmɛbu baŋsim nyɛla bɛn mali shɛli wuhiri bihi bɛ noli ni.[6]

Yuuni 2009, UNESCO nim daa zaŋ Ramman chuɣu pahi Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity.[7]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Tribune, Bombay (2022-02-14). Ramman Dance : An endangered cultural heritage of India (en-US).
  2. Ramman: Religious Festival and Ritual Theatre of the Garhwal Himalayas (en).
  3. UNESCO - Ramman, religious festival and ritual theatre of the Garhwal Himalayas, India.
  4. Ramman: Religious Festival and Ritual Theatre of the Garhwal Himalayas.
  5. 5.0 5.1 5.2 Nomination No. 00281 for inscription on the Representative List in 2009. UNESCO Intergovernmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage , Abu Dhabi 2009.
  6. Parampara Project | Ramman.
  7. Srivathsan, A. (1 October 2009). Garhwal ritual theatre in UNESCO's intangible heritage list.