Niokolo-Koba National Park

Diyila Dagbani Wikipedia
Niokolo-Koba National Park
national park of Senegal, biosphere reserve
Di pilli ni1 Silimin gɔli January 1954 Mali niŋ
IUCN protected areas categoryIUCN category II: National Park Mali niŋ
TiŋaSenegal Mali niŋ
Din be shɛli polonaKedougou Region, Tambacounda Region Mali niŋ
Dini be shɛliSenegal Mali niŋ
Tiŋgbaŋ yaɣili calinli12°45′36″N 12°46′12″W Mali niŋ
Nira zaŋtiMan and the Biosphere Programme Mali niŋ
Significant eventlist of World Heritage in Danger Mali niŋ
Heritage designationWorld Heritage Site Mali niŋ
World Heritage soliWorld Heritage selection criterion (x) Mali niŋ
Significant placeTambacounda Mali niŋ
UNESCO Biosphere Reserve URLhttp://www.unesco.org/mabdb/br/brdir/directory/biores.asp?code=SEN+03&mode=all Mali niŋ
Map

E-Class

‘’’Niokolo-Koba National Park’’’ Nyɛla aduniya dunniya nam tiɛri paaki din be Senegal tiŋgbani ni. Di lahi nyɛla nam tiɛri sheli bi ni gu ka taɣi Senegal nudirigu wulinluhili polo din miri Guinea-Bissau tiŋtarigi la.

Tiŋgbani Paaki lebbu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Bi daa kpa li la yuuni 1925.[1] To amaa di daa lebila Senegal tiŋgbani paaki silimiin goli January dahin yini dali yuuni 1954. Bi daa sabili mi m pahi Duniya Siɣili Yaɣili la ni yuuni 1981.[2]

joografi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Paaki ŋɔ dola upland region ka dini ka Gambia Moɣili la zuɣusa zɔra, n kpari Guinea boda din be  northwestern la. Biosphere paaki maŋ-maŋa gbaagi la ka maa 9,130 square kilometres, n be aaki titali din yi Upper Casamance/Kolda Rejin, ka be Guinea-Bissau boda polo kpɛri Tambacounda yaɣ'li zaŋ kilomita kɔbiga sunsuuni n ti Guinea boda din baɣi Senegal southeast kona. Di zuɣusaa dubu yiri la 16m n kuni hali ni 311m.

Adjudant-Chef Nouha Sane suspension bridge

Tihi Ni Mɔri Din Be Ni/LORA[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Paaki ŋɔ pirigili nyɛla woodland savannah mini semi-arid soudanese forest, din su poli kara din nyɛ wooded wetlands mini seasonal wetlands. Paaki ŋɔ gbubila tihi balibu din kalinli yiɣisi tuhili ni nu (1500) mini vaabu pihinii ayi ka (78%) din nyɛ gallery forest m-be Senegal.

Lush vegetation din baɣi kulibɔŋ ŋɔ nangbani kuɣila nyɛla din gili tihi mini tuturi pam. Lala vegetation ŋɔ taɣiya pirimla kuɣi gahinda mini tankpaɣu din beni la. Zolɔna mini luɣishɛŋa din pa zolɔna nyɛla din mali poli kara ka vetiverian mini herbaceous savannah zoora. Tiŋgbani shɛŋa mɔri zoobu ni beni nyɛla din mali paspalum arbiculare mini Echinocholoa. Sudanian species nyɛla din zoora safiya kuma ni. Luɣi shɛŋa lahi beni ka kpara be ni.

Zolɔnani mini belt-shaped forests ni, lala species ŋɔ wuhiri southern Guinea climate ka tropical woody liana nyɛ din be zoobu ni.

Semiaquatic species nyɛla ban be kulibɔŋ noli, ka dii ti niŋ ka kom maa du zuɣusaa, tihi din be sandy foodplains zuɣu nyɛla din zora. Pond,safiya kuma, herbaceous savannah zoosim jɛndila koyɔra, guhigu ni maligim din be pɔhim zuɣu be be tankpaɣu ni kpe taba ni shɛm. Yaha yo timsa din yuli booni Mimosa Pigra deela wetlands sunsuuni.

Warthog

Binkɔbiri ban be paaki ŋɔ ni chɛ mi ka di yuli du. Senegal gɔmnanti biɣisiya ni binniɛma ban ni tooi be kom ni mini koduli ni tooi paai balibu pishi (20) be paaki ŋɔ ni (binkɔbishɛŋa bambe kɔmni kalahi be dulizuɣu), zahima balibu pihiyɔbu 60,kpakpiya balibu pihita ni anii 38 .Ka naan yi chɛ binkɔbiri balibu pihinii (80) (binkɔbishɛba bandɔɣ'ri bizaɣ'bihi taba) .Kamani yuuni ( 2005) bɛ daa buɣisila yoniɣi kalinli kamani zɔbahi), ŋama 6000 (ŋamilinima 400 western giant eland, wɔbiri 50 (wɔbiri),gbuɣima 120 (gbuɣ'ma), kpara 150 (chimpanzees) Bɛ biɛla yo shɛli ni bɛ ni chɛ m bahi paaki ŋɔ ni (Lower Rim) mini Mount Assirik, 3000 waterbuck (Kobus ellipsiprymnus), 2000 common duiker (Sylvicapra grimmia), red colobus (Colobus badius rufomitratus) shɛba ban kalinli na bi mi Gbansabila leopards bela n ti pahi Gbansabila wulunluhili pɔlo zɔbahi (Lycaon pictus manguensis), amaa vihigu wuhiya ni be daa yihila ban zaa tiŋgbani ŋɔ ni.[3]

Binkobiri ban pahi n-nyɛ roan antelope, Guinea baboon, green monkey, patas monkey, warthog.

Noonsi balibu 330 ka be nya ka be be paaki ŋɔ ni, Bani n nyɛ Arabian bustard, black crowned crane, Abyssinian ground hornbill (Bucorvus abyssinicus), martial eagle, bateleur (Terathopius ecaudatus), and white-faced duck (Dendrocygna viduata).

Di lahi mali nyabisk balbu dibaa ata, ni kpakpuya balbu dibaa anahi.

Binkɔbiri[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Binkɔbiri ban be paaki ŋɔ ni chɛ mi ka di yuli du. Senegal gɔmnanti biɣisiya ni binniɛma ban ni tooi be kom ni mini koduli ni tooi paai balibu pishi (20) be paaki ŋɔ ni (amphibians), zahima balibu pihiyɔbu 60,kpakpiya balibu pihita ni anii 38 .Ka naan yi chɛ binkɔbiri balibu pihinii (80) (mammal) .Kamani yuuni ( 2005) bɛ daa buɣisila yoniɣi kalinli 11000 (buffaloes), ŋama 6000 (hippopotomii), 400 western giant eland, wɔbiri 50 (elephants),gbuɣima 120 (lions), kpara 150 (chimpanzees) Bɛ biɛla yo shɛli ni bɛ ni chɛ m bahi paaki ŋɔ ni (Lower Rim) mini Mount Assirik, 3000 waterbuck (Kobus ellipsiprymnus), 2000 common duiker (Sylvicapra grimmia), red colobus (Colobus badius rufomitratus) shɛba ban kalinli na bi mi African leopards bela n ti pahi West African wild dogs (Lycaon pictus manguensis), amaa vihigu wuhiya ni be daa yihila ban zaa tiŋgbani ŋɔ ni.

Binkobiri ban pahi n-nyɛ roan antelope, Guinea baboon, green monkey, patas monkey, warthog.

Noonsi balibu 330 ka be nya ka be be paaki ŋɔ ni, Bani n nyɛ Arabian bustard, black crowned crane, Abyssinian ground hornbill (Bucorvus abyssinicus), martial eagle, bateleur (Terathopius ecaudatus), and white-faced duck (Dendrocygna viduata).

Di lahi mali nyabisk balbu dibaa ata, ni kpakpuya balbu dibaa anahi.

See also[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. J. E. Madsen, D. Dione, A. S. Traoré, B. Sambou, "Flora and vegetation of Niokolo-Koba National Park, Senegal", p.214, in L. J. G. Van der Maesen, X. M. van der Burgt, J. M. van Medenbach de Rooy (eds.), The Biodiversity of African Plants. Springer, 1996, ISBN 978-0792340-95-9
  2. ^ Niokolo-Koba Tingbani Paaki UNESCO Site. 1981
  3. ^
  4. ^ C. Michael Hogan. 2009
  • C. Michael Hogan. 2009. Painted Hunting Dog: Lycaon pictus, GlobalTwitcher.com, ed. N. Stromberg
  • World Database on Protected Areas / UNEP-World Conservation Monitoring Centre (UNEP-WCMC), 2008.[permanent dead link]
  • Ministère de l’Environnement, de la Protection de la nature, des Bassins de rétention et des Lacs artificiels: Parcs et réserves, 13 October 2005.
  1. "Niokolo-Koba National Park", Wikipedia (in English), 2022-09-10, retrieved 2022-12-07
  2. "Niokolo-Koba National Park", Wikipedia (in English), 2022-09-10, retrieved 2022-12-07
  3. C. Michael Hogan. 2009