Mion-Lana Kaleem

Diyila Dagbani Wikipedia

Mion-Lana Kaleem daa nyɛla Naa Abdulai I Zuu. Mion Lana Kaleem (Dagbamba yԑlligu nyԑla buwoi woi  bibori ni so n-yԑlli),Waanbɔŋ Sumani bia,Suligi zaŋ ŋun ka noo ma ŋun nyԑ noo ŋuni zomi sɔɣi. Pilla nam dibu n-nyɛ Tijo-Naa (kparigu Yili). N-yini chaŋ ti di Miɛŋ. Mion Lana Kaleem daa kpimi n-nyɛ Miɛŋ-Lana ka  Kɔri Naa Bukali "Sandara Awaabu bia, Bԑ kum bukali bi kuri bukali, Bԑ chԑli bukali bi chԑri bukali, Zɔnŋ ka tԑɣu Ku balim wula, Yԑjԑsu Naa nyɛ o zuu . Kɔr Naa Bukali  ka bɛ daa booni Dagbaŋ  "Nanjaa". "Nanjaa" nyɛla zuu bee na so ŋun bayili mini mayilinim yi nam dundoya ni. Kɔr Naa Bukali "Zookpԑma Naa" zuu n-daa nyɛ Dimoŋ Naa Mahama Bla"Mma Sanatu bia". Saliŋ shɛli zali yuli ka di nyɛ o salima, dini nyɛ ;"Bi bolimala tiŋmara, tiŋmara, tiŋmara

Tinsi ala ka n-ŋma?".

Salima ŋɔ daa niŋ talahi saha shɛli Dimɔŋ Naa Mahamaŋ Bla ŋun daa nyɛ Aburu-Yili nira ni chaŋ Naa Andani kuli malibu. Ninvuɣu kahinda shɛba ban daa nyɛ Aburu-Yilinima daa zuri la o nyaaŋa din niŋ ka o kana Naa Andani kuli malibu. Nyaan zuriba ŋɔ daa bori ni bɛ wuhi ni Dimɔŋ Naa Mahamaŋ Bla nyɛla tiŋmara ka o mi zaɣisi ka bohi ba ni tinsi ala ka o ŋma dama ni lala Naa Andani maa n-zaŋ Dimɔŋ ti o ni o gbubi di salo. Dimɔŋ Naa Mahamaŋ Bla  tizo ŋun yuli booni  Dimɔŋ Naa Alhassan "Mma Abibata bia,bia ŋun banŋ zinli ŋuni kpԑri Yandaamba,Nankpana Tinŋ Lana" gba daa di Dimɔŋ. Taarihi wuhiya, ni Dimonŋ Naa Alhassan gba tizo n-daa nyɛ Dimonŋ Naa Andani(Baɣa yuli zaɣisi nobila nobil mi zuɣu kulan tam).

O bihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O paɣiba[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]