Manovo-Gounda St. Floris National Park

Diyila Dagbani Wikipedia
Manovo-Gounda St. Floris National Paaki
national park
Pahi laNortheast Central African Republic Mali niŋ
Di pilli ni17 Silimin gɔli May 1979 Mali niŋ
Zuliya wuhibuManovo-Gounda St. Floris National Park Mali niŋ
IUCN protected areas categoryIUCN category II: National Park Mali niŋ
TiŋaCentral African Republic Mali niŋ
Din be shɛli polonaBamingui-Bangoran Prefecture Mali niŋ
Tiŋgbaŋ yaɣili calinli8°30′0″N 21°30′0″E Mali niŋ
Significant eventlist of World Heritage in Danger Mali niŋ
Heritage designationWorld Heritage Site Mali niŋ
World Heritage soliWorld Heritage selection criterion (ix), World Heritage selection criterion (x) Mali niŋ
Map

‘’’Manovo-Gounda St. Floris Tingbani Paaki’’’ Nyɛla tiŋgbani paaki ka lahi pahi UNESCO World Heritage Site ka ŋa be Central African Republic tiŋ yuli booni Bamingui Bangoran m-miri Chad boda [1]. Be daa zaŋli mi pahi List World Heritage site nima ni yuuni 1988 pirimi la binniɛma balibu ban be din ni la zuɣu.

Binniɛma balibu ban be din ni n-nye, binnɛma bannaŋ bayana viɛnyɛlings innnyɛ ŋam sabila ,wɔbiri, Sudan cheetahs, jangbina, red-fronted gazelles, zɔba ʒiɛhi,giraffes, lions; kuli nohi lahi nyɛla ban be di tiŋgbani din doya pasi ka baɣi bɛ kulibɔŋ la ni.

Yaɣili maa nyɛla din nyevuli ŋmɛri salim dama mɔɣini binkɔbiri nyɛla ban kpira ka binniɛmbihi kpa kuli nyahiri yira. Wulunhili polo ŋam sabila ŋan nyɛ Gbansabila Tingbani niriba maa ni bɔri shɛli dahalali daa nyɛla ŋun yiɣi ka furi yuuni 2011 puli ni. Lala yaɣili ŋɔ lahi nyɛla din pahi world Heritage site din ni tooi niŋ gamo di ni daa niŋ ka lahibali yina zaŋ jɛndi ninvuɣ'shɛba ban be doli so'chibi viɛli ka bo takɔb'nɛma n-kuri binkɔbiri kamani vaabu kɔbiga puuni vaabu pihinii (80%) ban be paaki maa puuni. Be ni daa ŋmɛ paaki maa ni fukumsinima niriba anahi yuuni 1997 pali palim ka fukumsinima ban su tourism yɛltɔɣa daa na che[2].

Central African Republic Tingbani Zuɣ'lana daa gbaai mi ni o zaŋ yaɣili maa fukumsi n-niŋ laɣingu shɛli din ka Gomnanti kparibɔɣu ni.

Di shili malibu daɣiri ni ka shɛli zaŋ kpa tingbani maa yɛltɔɣa puuni lahabali ni di maligu nia, World Heritage site nima n-daa nyɛ ban piili be laɣingu puunni yuuni 1998. Niriba nyɛla ban tumda ka bɔhimdi baŋsim din ni tooi lahi che ka bin'kɔbiri nabigi yaha.



Biɛhigu shee[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Paaki maa nyɛla din be tiŋa din yuli boli Bamimgui-Bagaron nuzaa naabu polo tiŋa maa ni wulinpuhili polo. Paaki maa wulinpuhili yaɣili nyɛla tiŋ' tarisi din kperi tiŋ'duya ni di mini tiŋ'shɛli be ni boli Chad la sunsuuni ka di be Aouk (Bahr) mini kameur mɔɣa shee. Tiŋ'tariga din be nuzaa polo n-nyɛ Vakaga River, tiŋ'tariga din be nudirigu polo mi n-nyɛ Manovo River din nyɛ kilomita pihinahi zaŋ kpa tiŋ'shɛli din yuli booni N'Dele nuzaa polo ka tiŋ'tariga din be nu'dirigu yaɣili n-nyɛ ridge of the Massif des bongo. Tiŋa shɛli din yuli booni N'Dele-Birao soli timdi la paaki sunsuuni.

Lihimi ŋɔ gba[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tɛmplet:National Parks of Central African Republic

Karim pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  • Barber, K., Buchanan, S. & Galbreath, P. (1980). An Ecological Survey of the St Floris National Park, Central African Republic. IPAD, US National Park Service, Washington D.C.
  • Buchanan, S. & Schacht, W. (1979). Ecological investigations in the Manovo-Gounda-St Floris National Park ISBN B0007AWI2G. Ministre des Eaux, Forêts, Chasses et Pêches, Bangui. CAR
  • CAR (1987). Nomination of the Parc National du Manovo-Gounda-St Floris for Inscription on the World Heritage List. Ministre du Tourisme, des Eaux, Forêts, Chasses et Pêches, Bangui. Central African Republic.
  • CAR (1992). Sauvegarde de Manovo-Gounda St Floris. Patrimoine Mondial. Report of the Haut Commissaire de la Zone Franche Ecologique to UNESCO.
  • Douglas-Hamilton, I., Froment, J., & Doungoubé, G. (1985). Aerial survey of wildlife in the North of the Central African Republic. Report to CNPAF, WWF, IUCN, UNDP and FAO.
  • IUCN, (1988). World Heritage Nomination - Technical Evaluation. Report to WWF.
  • IUCN/WWF Project 3019. Elephant Research and Management, Central African Republic. Various reports.
  • IUCN (1997) State of Conservation of Natural World Heritage Properties. Report prepared for the World Heritage Bureau, 21st session, UNESCO, Paris. 7pp.
  • Loevinsohn, M. (1977). Analyse des Résultats de Survol Aérien 1969/70. CAF/72/010 Document de Travail No.7. FAO, Rome.
  • Loevinsohn, M.,Spinage, C. & Ndouté, J. (1978). Analyse des Résultats de Survol Aérien 1978. CAF/72/010 Document de Travail No.10. FAO, Rome.
  • Pfeffer, P. (1983). Un merveilleux sanctuaire de faune Centrafricain: le parc national Gounda-Manovo-St. Floris. Balafon, 58. Puteaux, France.
  • Spinage, C. (1976). Etudes Préliminaires du Parc National de Saint-Floris. CAF/72/010. FAO Rome.
  • Spinage, C.(1981). Résumé des Aires de Faune Protégées et Proposées pour être Protégées. CAF/78/006 Document de terrain No.2. FAO, Rome.
  • Spinage, C. (1981). Some faunal isolates of the Central African Republic. African Journal of Ecology 19(1-2): 125-132.
  • Temporal, J-L. (1985). Rapport Final d'Activités dans le Parc National Manovo-Gounda-St Floris. Rapport du projet. Fonds d'Aide et Coopération.
  • UNESCO World Heritage Committee (1997). Report on the 20th Session of the World Heritage Committee, Paris.
  • UNESCO World Heritage Committee (1998). Report on the 21st Session of the World Heritage Committee, Paris.
  • UNESCO World Heritage Committee (2001). Report on the 24th Session of the World Heritage Committee, Paris.
  • UNESCO World Heritage Committee (2002). Report on the 25th Session of the World Heritage Committee,

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Centre, UNESCO World Heritage. Manovo-Gounda St Floris National Park (en).
  2. Rössler, Mechtild (2022), "Responding to Challenges in the Reconstruction and Recovery of World Heritage Sites", Heritage Reconstruction and People: Integrated Recovery After Trauma, Arab Regional Centre for World Heritage, pp. 337–348, retrieved 2022-12-06