K. B. Asante

Diyila Dagbani Wikipedia
K. B. Asante
Ankara, Silimin gɔli March 1, 1924
O ya TiŋgbaŋGhana
Kpibu sheeSilimin gɔli January 22, 2018
Paɣa/yidanaDzagbele Matilda Asante (en) Translate
Education
Shikuru shɛli o ni chaŋAchimota School
Bala yɛlibu, sabbu bee buɣisibuSilmiinsili
Tuma
Tumadiplomat (en) Translate

Kwaku Baprui Asante (bɛ daa dɔɣi o la silimin gɔli March biɛɣ'pishi ni ayobu dali yuuni 1924[1] – ka kpi silimin gɔli January biɛɣ'pishi ni ayi dali yuuni 2018) o daa nyɛla Ghanaian diplomat, sabira ni siyaasa nira. O daa nyɛla gban sabira zaŋti Ghanatuuli tiŋgbani zuɣulan Dr Kwame Nkrumah.[2] Asante nyɛla ŋun tum n-ti Heads of States in Ghana, o daa piligi mi ni Nkrumah, ka daa lahi nyɛ Principal Secretary zaŋti African Affairs Secretariat bin din gbaai yuuni 1960 hali ni yuuni 1966.

O daa nyɛla o shikuru baŋsim Achimota School di nyaaŋa ka daa labi na ni n-ti lee laasabu malibu karimba.[3]

Piligu Biɛhigu Mini Shikuru Baŋsim[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Bɛ dɔɣi o la Accra, Gold Coast, silimin gɔli March biɛɣ'pishi ni ayobu dali yuuni 1924, Asante chaŋ la O’Reilly Educational Institute, Tudu, Government Junior Boys' School, Adabraka, n-ti pahi Government Senior Boys’ School, Kinbu, bin din gbaai yuuni 1927 hali ni yuuni 1937.[4] O daa lahi chaŋ la Achimota College Upper Primary mini Secondary School bin din gbaai yuuni 1938 hali ni yuuni 1942, ni ka o daa lahi wuhiyi laasabu malibu(yuuni 1945 hali ni 1948). O daa tuɣi Durham University din be Britain, ni ka o daa nyɛ o BSc Mathematics yuuni 1952.[5]

Tuma[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O nyɛla ŋun daa pahi Institute of Statisticians yuuni 1953, pɔi ka daa labi Achimota College, bin din gbaai yuuni 1953 hali ni 1955 o daa nyɛla laasabu malibu karimba ni.[5]

O daa tum la yuma ayobu n-ti The Flagstaff House, ka daa lahi nyɛ Principal Secretary zaŋti African Affairs Secretariat (1960–66). Bin din gbaai yuuni 1967 hali ni yuuni 1972, o daa nyɛla Ghana's Ambassador to Switzerland, saha shɛŋa ni Australia, bin din gbaai yuuni 1976 hali ni yuuni 1978 o daa nyɛla Ambassador to Belgium, Luxembourg, n-ti pahi European Economic Community.[6]

Provisional National Defence Council government[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Yuuni 1982 mini yuuni 1986 sunsuuni , Asante daa nyɛla gban sabira zaŋti Trade and Tourism , Provisional National Defence Council tiŋgbani zuɣulan Jerry Rawlings saha. Asante daa lahi nyɛla gban sabira zaŋti Education and Culture yuuni 1986 mini yuuni 1990 sunsuuni .[7] Yuuni 1991 mini yuuni 1993 sunsuuni o daa nyɛla High Commissioner n-ti UK mini Ireland.[8]

Asante daa sabi weekly column, "Voice from afar" niŋ o tiŋgbani ŋɔ ni lahabali churi ni, Daily Graphic.[9] Bakoyi kam lahabaya ŋɔ, o daa zaŋ di shɛli wuhi salo ka di yuli daa nyɛ yim ni o column yuuni 2003.[2][10][11]

Maŋmaŋ Biɛhigu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O daa kpaɣi la Dzagbele Matilda Asante ka dɔɣi bihi anu.[4][12] Asante daa nyɛla ŋun jamdi o jama Anglican Church. K. B. Asante gba daa nyɛla Freemason, ka daa yina District Grand Lodge of Ghana,United Grand Lodge of England.[13][14][15][16]

Kpibu Mini Kuli Malibu[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

O daa kpi la silimin gɔli January biɛɣ'pishi ni ayi dali yuuni 2018 ,o yuun pihiwɔyi ni ata saha (93).[17] Bɛ ti o la ceremonial burial, Forecourt of the State House din be Ankara la.[18]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. "Asante, Kwaku Baprui", Who's who in the world, 1978–1979.
  2. 2.0 2.1 Haffar, Anis (19 November 2008). "Voice from Afar: Cheers for K. B. Asante" (en-gb). Modern Ghana. https://www.modernghana.com/news/191220/1/voice-from-afar-cheers-for-k-b-asante.html.
  3. "Power-sharing dangerous for Ghana – K.B. Asante" Archived 4 Silimin gɔli March 2016 at the Wayback Machine, Vibe Ghana, 23 August 2013.
  4. 4.0 4.1 Photos: Ghana's Freemasons 'Take Over' K.B Asante's Funeral To Bid Him Farewell (11 March 2018).
  5. 5.0 5.1 [1] Archived 11 Silimin gɔli April 2016 at the Wayback Machine[2] Archived 7 Silimin gɔli April 2016 at the Wayback MachineTɛmplet:Dodis.
  6. "9 facts you probably didn't know about K.B. Asante" Archived 2 Silimin gɔli August 2018 at the Wayback Machine, GhanaWeb, 23 January 2018.
  7. K.B. Asante, the patriot, diplomat and writer (27 January 2018).
  8. Our Past High Commissioners. Ghana High Commission.
  9. KB Asante: Voice From Afar column (en-gb).
  10. Asante, K. B. (2003). Voice from Afar: a Ghanaian Experience (in English). Ghana: Graphic Publications Ltd. GCGL. ISBN 9789988809737.
  11. Asante, K. B. (2003). Voice from afar: a Ghanaian experience. SearchWorks catalog (in English). Stanford Libraries. ISBN 9789988809737. Retrieved 17 August 2018.
  12. Kwaku (30 September 2020). Dzagbele Matilda Asante – I Was Nursing In The UK Before Windrush And The NHS.
  13. Lamptey, Edwin. "Photos: Freemason members 'storm' funeral of late K.B. Asante to pay their last respect" (en-US). Yen.com.gh - Ghana news.. https://yen.com.gh/107260-top-freemason-members-pay-respect-kb-asante.html#107260.
  14. "Photos: Freemasons 'storm' funeral to bid member K.B Asante farewell" (en-US). MyNewsGh. 11 March 2018. https://mynewsgh.com/photos-freemasons-storm-funeral-to-bid-member-k-b-asante-farewell/.
  15. Tornyi, Emmanuel. "Freemasons attend K.B Asante's funeral" (en-US). https://www.pulse.com.gh/news/local/freemasons-attend-k-b-asantes-funeral-id8101139.html.
  16. Top Grand Lodge members pay their last respect to K.B. Asante (en) (11 March 2018).
  17. K.B. Asante passes on (en).
  18. Late K.B. Asante goes home [Photos] (en-US) (10 March 2018).