Elmina Castle

Diyila Dagbani Wikipedia

Elmina Castle nyɛla yili shɛli shiliminsi ban daa yi Portugal n-kana Ghana yuuni 1482 la n-daa me li zali Elmina tiŋgbani ni. Silimin'so ŋun daa gari tooni ka Castle maa me yuli n-daa booni " Sao Jorge da Mina".

Lala shiliminga maa yuli ka bɛ zaŋ ti Castle maa. Elmina Castle ŋɔ n-nyɛ tuuli daabilim yili din me "Gold coast " punpɔŋɔ Ghana tiŋgbani Africa zaa. Din lahi nyɛ daabilim yili siliminsi ni me ka di yuui gari daabilim yili kam din be Africa Yaɣili ŋɔ. Nia shɛli siliminsi maa ni daa mali ka me lala Castle maa nyɛla dahi dibu zuɣu, ka Castle maa ti leegi luɣ'shɛli bini kɔhiri ka lahi dari daba chani shilimintiŋa. Yuuni 1637 ka Holland shiliminsi daa tuhi deegi Castle maa Portugal shiliminsi maa sani dini daa niŋ ka bɛ buɣisi li deebu yuuni 1596, ka daa bi nyɛ nasara la, ka daa labina n ti fa Gold Coast ka chɛ Portuguese shiliminsi yuuni 1642. Daba daabilim maa daa diri mi hali ni yuuni 1814 ka di nyɛla Holland shiliminsi maa n-daa su li. Yuuni 1872 ka Britain shiliminsi daa kana ti ŋme n-kari Holland shiliminsi maa ka fa Castle maa n-ti pahi Gold Coast zaa daa leela Britain shiliminsi maa dini.