Danza del palo volador

Diyila Dagbani Wikipedia
Danza de los Voladores
rite, waa balibu
Yaɣ sheliMexican folk dance, indigenous American dance Mali niŋ
TiŋaGuatemala, Mexico Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaMexico Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00175, https://ich.unesco.org/fr/RL/00175, https://ich.unesco.org/es/RL/00175 Mali niŋ
Flying Men starting their dance, Teotihuacan
Totonacs of Papantla, Veracruz performing the "voladores" ritual
Short video of Voladores ritual dance, Cozumel, MX

Danza de los Voladores (Spanish pronunciation: [ˈdansa ðe los βolaˈðoɾes]; "Dance of the Flyers"), bee Palo Volador (pronounced [ˈpalo βolaˈðoɾ]; "flying pole"), nyɛla Mesoamerican nim waa ka bɛ wari hali ni zuŋɔ amaa ka lee nyɛ bɛn taɣi shɛli bela Mexico. Niriba pam nyɛla ban mali dihitabili ni di nyɛla din piligi ni Nahua, Huastec n-ti pahi Otomi ninvuɣ shɛba ban be central Mexico pɔi ka naayi yɛligi gili Mesoamerica. Lala bin ŋɔ kuli nyɛla waa mini "climbing of a 30-meter (98 ft 5 in) pole" ka niriba anahi niriba anu ŋɔ puuni zaŋ mii lu bɛ maŋ siɣi tiŋgbani ni. Ninvuɣ so ŋun pahiri anu ŋɔ nyɛla ŋun be zuɣusaa ŋmɛri binkumda. Lahabali nyɛla din wuhi ni bɛ niŋdi limi suhiri bɛ naawuna (gods) ni bɛ che ka saa mi ba. Di niŋbu nyɛla din bi piligi Totonac niriba sani amaa di nyɛla din tab'ba bal'lee ban be Papantla yaɣili din be Mexican state zaŋ n-ti Veracruz.[1] UNESCO nim nyɛla ban daa zaŋ li pahi Intangible cultural heritage din yɛn che ka di niŋbu bi naai dunia ŋɔ.[2] Aztecs nyɛla ban mali dihitabili ni Danza de los Voladores n-daa nyɛ bɛ kali shɛhirili.

Taarihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Mexican Indian wedding and voladores, ca. 1690
Voladores ca. 1836, by Carl Nebel

Lahabali din yina Totonac myth kamani yuuni kɔb'sinahi ni pihinu (450)nyaaŋa [when?] wuhiya ni sanzali din mali yaa pam daa nyɛla din zani ka tahi kum na pam. Bɛ naawuna (gods) ŋɔ nyɛla ban daa na gbubi saa maa ka di daliri daa nyɛla niriba daa che ba mi labi. Bɛ daa laɣim niriba ni bɛ niŋ li jam bɛ naawuna (gods) din yɛn che ka saa ŋɔ mi. Lahabali shɛli nyɛla din wuhi ni ninkura nyɛ ban piligiri li amaa ka lee piri dabba niriba anu ban bɛ mi paɣaba ka bɛ niŋdi li. Lahabali shɛli nyɛla din wuhiyi ni niriba anu ŋɔ maŋmaŋ nyɛ ban kpari li. Tia shɛŋa din waɣa waɣa lala yaɣili ŋɔ nyɛla bɛn ŋmɛri shɛli. Bɛ yi niŋ li saa naawuni (rain god Xipe Totec ) mini "gods" kam din pahi suhi nyɛla din yɛn paligi ka saa mi bee ka sanzali ŋɔ ŋmaai.[3][4]

Din jɛndi piligi luɣ'shɛli nyɛla niriba ni bɛ mi shɛli amaa shɛba nyɛla ban yɛli ni di piligi la Huastec, Nahua n-ti pahi Otomi ninvuɣ shɛba ban Sierra de Puebla mini Veracruz.[5][6][7]


Los Voladores Aztecas performing on Réunion island during a visit in 2008


Lihimi m-pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Wilkerson, S. Jeffrey K (1987). El Tajin: A Guide for Visitors. pp. 75–76. ISBN 968-499-293-9.
  2. "'Flying Men' are now Cultural Heritage". McClatchy - Tribune Business News (Washington, D.C.). 2009-10-01.
  3. Voladores de Papantla (es). INAH (2009-10-12).
  4. LEYENDAS DE LOS VOLADORES (es). Municipality of Papantla.[permanent dead link]
  5. Origenses (es). ITESM.
  6. Zavala y Alonso, Manuel. Los Voladores de Papantla, la representación del cosmos en una danza aérea (es). Artes e Historia magazine.
  7. Wilkerson, S. Jeffrey K (1987). El Tajin: A Guide for Visitors. p. 75. ISBN 968-499-293-9.

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]