Danza de tijeras

Diyila Dagbani Wikipedia
Danza de tijeras
waa balibu
Yaɣ shelifolk dance, indigenous American dance, Peruvian dance Mali niŋ
TiŋaPeru Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaPeru Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00391, https://ich.unesco.org/fr/RL/00391, https://ich.unesco.org/es/RL/00391 Mali niŋ
Scissors dancer

Danza de las tijeras (Spanish pronunciation: [ˈdansa ðe tiˈxeɾas]; siliminsili ni: maɣisi waa (scissors dance); Quechua: Supaypa wasin tusuq, yaha Galas, laijas) nyɛla waa zaŋ n-ti Chanka ka di daa piligi Andes din be Peru. Waa ŋɔ nyɛla din mali wa wariba ayi ka di doli bɛ violin mini harp. Waa wariba ŋɔ nyɛla ban wari ka tiri taba, wari nyaŋdi taba kamani napɔŋ yini zaŋ wa waa.

Tiŋ shɛŋa ban zooya ka bɛ tooi wari waa ŋɔ nyɛ: Huancavelica, Ayacucho, Junín, Apurimac n-ti pahi Lima.

UNESCO nim daa zaŋ Danza de las tijeras pahi intangible cultural heritage yuuni 2010.[1]

Maɣisi waa ŋɔ (The scissors dance) ni tooi bɛ koŋkoba ka che taba, ŋmahinli kamani "competition dance" bee "Qolla alva" nyɛla waa shɛli din wari yuŋ; ka zapateos mi wari Christmas chuɣu puhibu ni. "Competition dance" ŋɔ ni, wa wariba ayi (ka bɛ lahi booni ba "danzaq" bee "tusuq") nyɛla ban wari ka deeri taba ka wari nyaŋdi taba ni wa shɛŋa bɛ ni wa, kompatiisa ŋɔ yuli booni "Atipanakuy", "Hapinakuy", "Tupanakuy" ni din kam pahi.[2]

Taarihi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Danzante de tijeras (scissors dancer).

Danzantes de tijeras (scissors dancers) nyɛla din yina "tusuq laykas", prehispanic priests, fortune tellers, healers n-ti pahi shamans nim sani. Lala saha maa bɛ daa booni ba la "supaypa waman" (son of the devil in Quechua) din zuɣu ka daa bɛ dari ba. Saha ni daa chana, bɛ daa ti dari ba ka daa lee che ka bɛ wari waa n-tiri Catholic God mini "saints". Ka di daa che ka bɛ piligi danza de tijeras waa wabu fiestas patronales.

Saha ŋɔ di pa nyɛla kali mini adiini waa zaŋ n-ti pachamama, yacumama, hanaccpacha, ucupacha ni tiŋ shɛŋa din pahi.

Peruvian buku sabira José María Arguedas (1911-1969) nyɛla ŋun sabi danzante de tijeras niŋ o buku nim pam ni hali ka daa lahi sabi li niŋ salima ŋmaa yuli booni La agonía de Rasu Ñiti (1962).[3][4]


Lihimi m-pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Noosi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. The scissors dance. UNESCO Culture Sector.
  2. La danza de las tijeras y la presencia de lo mágico religioso a través del "Wamani" y el "Waniku" [The dance of the scissors and the presence of religious magic through the "Wamani" and "Waniku"] (in Spanish). San Marcos. 1976.
  3. Varios autores, ed. (1998). "Folklore". Gran enciclopedia del Perú. Apurimac. Barcelona: Lexus. ISBN 9972-625-13-3.
  4. La agonía de Rasu Ñiti


External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]