Testing

Testing

type of test

Yaɣ sheli	work
Di bukaata	educational assessment
Di malila tuma	test score
Nahingbaŋ	test validity

C-Class

Dahimbu bee Zahimbu nyɛla baŋsim bɔbu vihigu din niya nyɛ ni di tooi kpahim n baŋ bɛ-ni zahindi so baŋsim, o baŋsim pariga, o toosim zaŋ chaŋ tuun-shɛŋa tumbu ni, o niŋgbuna ni kpɛŋ din yi polo bee m baŋ bɔŋ-shɛlini o ni bɛ biɛhigu yaɣa yaɣa puuni (kotomsi, ti ni niŋ biɛhi shɛŋa mini bɛn-yara shɛŋa yarida ti biɛhigu puuni). Zahimbu ni tooi zahim noli-ni, takara zuɣu, komputa zuɣu, bee kadi niŋ kpahimbu bɛ-ni zahindi so zuɣu n zaŋ-kpa o baŋsim parigu polo bee ka di puhi-o ka o tum tuun’ shɛli dinni wuhi ni o shiri mali baŋsim parigu.

Zahimbu mali waliginsim ni taba zaŋ jɛndi di sitaayi, di pkɛŋ n-ti pahi di yɛli bɔra. Gbaabu shɛli kani din nyɛ gbaari yini n zaŋ jɛndi di ni tu ni zahimbu doli so-chibi shɛli n-ti pahi di pkɛŋ ni tu ni di nyɛ shɛm. Di zooya ka zahimbu so-chibiga ni di kpɛŋ tooi doli-la karimba niya ni baŋsim yaɣishɛli o ni wuhira, baŋsim bɔhimbu yaɣili, karim-zoŋ galisim, baŋsim bɔbu karim zɔŋ nia ni nyɛ shɛli n-ti pahi baŋsim bɔbu fukumsi nima ni bɔri shɛli

nyɛla baŋsim bɔbu vihigu din miya nyɛ ni di tooi kpahim n baŋ bɛ-ni zahindi so baŋsim, o baŋsim pariga, o toosim zaŋ chaŋ tuun-shɛŋa tumbu ni, o niŋgbuna ni kpɛm din yi polo bee m baŋ bɔŋ-shɛlini o ni bɛ biɛhigu yaɣa yaɣa puuni (kotomsi, ti niŋ biɛhi shɛŋa yarida ti biɛhigu puuni). Zahimbu ni tooi zahim noli-ni, takara zuɣu, komputa zuɣu, bee kadi niŋ kpahimbu bɛ-ni zahindi so zuɣu n zaŋ-kpa o baŋsim parigu polo bee ka di puhi o ka o tum tuun’ shɛli dinni wuhi ni o shiri mali baŋsim parigu.

Zahimbu mali waliginsim ni taba zaŋ jɛndi di sitaayi, di pkɛŋ n-ti pahi di yɛli bɔra. Gbaabu shɛli kani din nyɛ gbaari yini n zaŋ jɛndi di ni tu ni zahimbu doli so-chibi shɛli n-ti pahi di pkɛŋ ni tu ni di nyɛ shɛm. Di zooya ka zahimbu so-chibiga ni di kpɛŋ tooi doli-la karimba niya ni baŋsim yaɣishɛli o ni wuhira, baŋsim bɔhimbu yaɣili, karim-zoŋ galisim, baŋsim bɔbu karim zɔŋ nia ni nyɛ shɛli n-ti pahi baŋsim bɔbu fukumsi nima ni bɔri shɛli.

Dahimbu ni tooi nyɛ karim-zɔŋ ni dini bee din-pa karim-zoŋ ni dini. Din-pa karim-zoŋ ni dahimbu kotomsi n nyɛ kamani bia lana yi dahim o bia zaŋ chaŋ o karimbu polo. Din mi nyɛ karim-zoŋ ni dahimbu n nyɛ kamani kpalinkpaa dahimbu dahimbu din niŋ karim-duu puuni bee alaafee tumtumda ŋun mali zuɣu'puri bee haŋkali baŋsim yi dahim so ni o nya o zuɣupuri tuma ashibiti puuni. Dahimbu din yirina karim-zoŋ ni tooi chɛnimi ni shɛhira gbaŋ bee darija tibu. Dahimbu ni tooi niŋ ka di daliri nyɛmi ni di zaŋ bɛ-ni zahindi shɛba baŋsim m-maɣisi taba bee kadi daliri nyɛmi ni di baŋ bɛ-ni zahindi so gbaabu zaŋ chaŋ bɛ-ni wuhi o binshɛɣu, bee ka dahimbu niŋ ni di nyɛ yɛla diba'ayi maa zaa.

Karimba, alaafee tumtumda, fukumsi tuma nima bee ŋun-su zahimbu tuma ni tooi nam ka niŋ zahimbu. Saha shɛŋa, ŋun namidi zahimbu ni tooi-pa ŋun lahi yɛn niŋ zahimbu maa o maŋmaŋa. Kotomsi, karim baŋsim zahimbu tuma yili nima, ban-su zahimbu mini karim bɔhimbu vihigu laɣingu shɛli ban bɛ-bɔri nyɔri bɛ-tuma ni nyɛla ban-tooi namdi zahimbu din-tam kalinli zuɣu a maa ka lee pa ban-yɛn tim nuu zahimbu maa n.

Taarihi

Kurinbunni ha Chaana n-daa nyɛ tiŋgbani shɛli anduniya tiŋgbana zaa puuni ban-tuui niŋ zahimbu bɛ tiŋgbani yaɣa zaa ka daa pii yuli n-bolili ni imperial examination. Lala zahimbu ŋɔ daliri daa nyɛmi ni-bi yuli n gahim ninvuɣ'shɛba n-ti ba zaa shɛhi bɛ-gomnanti ni. Lala imperial examination ŋɔ daa nyɛla Sui dynasty ni zali shɛli yuuni 605 AD ka Qing dynasty daa lee wurimli yuun-tuhili ni Kɔbishi-ta nyaaŋa yuuni 1905 puuni. England nima daa kpuɣi lala dahimbu so-doligu maa yuuni 1806 ni-bɛ gahim niriba n zaliba zaa shɛhi din-pa siyaasa zaa shɛhi. Lala zahimbu so-chibiga ŋɔ daa ti lee bɛ-ni zaŋ shɛli n niŋ bɛ karim bɔhimbu ni kadi dii tee wula n gili an-duniya yaɣa zaa dama bɛ-daa nyɛli ka di niŋla din-tam kalinli zuɣu (kotomsi, di daa nyɛla din mali zalikpana dinni tooi mɔŋ ban-tiri bɛ-ni zahindi shɛba darija ka bi ku tooi n baŋ bɛ-ni zahindi shɛba maa ni nini ka lala ŋɔ zuɣu daa chɛ ka a`dalichi be bɛ darija nima maa tibu puuni.

Dini daa niŋ ka lala zahimbu ŋɔ kpɛma ti ʒaamani ŋɔ karim baŋsim so-chibiga ni, gomnanti tumtumdiba ban-pa siyaasa nima zahimbu poi ka bi naayi zaliba zaa-shɛhi daa din-mali zali chimsimam ka miligibu ka di puuni, ka zaɣa daa lee kuli bela zahimbu din tam kalinli zuɣu din-ni chɛ ka shikuru bihi bɔŋ ni tooi ʒini ka bi zahim-ba ni bɔhisi din-be takara nima ni. Ban di tooni ni lala ŋɔ maa n-daa nyɛ "burgeoning" gomnanti tumtumdiba ban-pa siyaasa nima tuma-duu yili din daa kpuɣi napɔŋ tuuli zaŋ chaŋ niriba tuma kpuɣibu ni di ni tu shɛm yuun kɔbishi-yi din-garila England tiŋgbani ni.