Salima:So Paɣa N-nyɛ Nira

Diyila Dagbani Wikipedia

SHENI YIŊA (Yuŋ saɣ'dihili saha...Sibiri kpe o yidan' dundɔŋbil'ni ni o ti kahi saɣim ŋmana) SHENI: Sibiri! A dila yɛli n-je tim boo? Bula ka a bɔri ni n yɛli a ni a miri ka a lahi daai kuuka shɛli a ni daai ŋɔ maa dundɔŋ ŋɔ puuni? N-tiɛhiya yinim tim kuli chihiri ka nir' ti yɛli ni o je shɛli, to di saha ka yi yɛn gani taanchili n-vooigi shelɔrigi n-kirisi, n-tumli ni yi nya binshɛɣu din yɛn niŋ. To n-bi yɛn yɛli a shɛli. A biɛɣu dali be. SIBIRI: Aayi! N-be Sheni pahimi suɣulo, pa lala. N-ni ʒi n naanzubihi maa chaŋ daa maa, n di mali la tahima ni bɛ yi kpaaili laɣ'piɛliga, n-ni nya liɣiri n-bo ʒegbaŋ n-kuna. Ka bɛ ti kpaaili la samli, ni Naawuni yi paaiti daa dali ka n deeigi liɣiri. Tukari ŋɔ maa ko mi n kpalim n-duu ŋɔ ni, dinzuɣu n-di lahi ka gbaaibu n-pahila dina. (O pligi o yidan' saɣ'diri ŋmani n-yuli) A shiri bi di? SHENI: N yɛn di mi? Di yi kama dibu, wula ka n-yɛn niŋ n-di. Kpuɣimi a ŋmana ha. SIBIRI: Nbe Sheni, dim suɣulo kuli ŋmaaimi biɛla. SHENI: Nyama! N-je bɔbli. Di yi kama ŋmaaibu, n ŋmaairi wula? Kahimi a ŋmana ka tima larigim. N-je yɛli pabgi! SIBIRI: (O kahiri ŋmana) Nbe Sheni, biɛhigu yi ti na kana ŋ-ŋɔ maa, a chɛrimi ka ti doli li lala. Ma di pala n-gba dii bɔri la kuuka maa daaibu n-yaɣi. Di garila n-gba yaa. SHENI: To dini gari a yaa maa, a gba di duɣirilimi viɛnyɛla ka di mali dibu. Ma ti kuli yɛliya ni ti bɛ bɔrili ŋɔ maa zaa yoli, bɛ mali bɛni kuli yɛn fiɛbili n-zali shɛm, ka a yɛn gari gba ka di maŋ-maŋ vooigi a zali. A ni duɣili chuu ka di nini polo daɣi shɛm ŋɔ maa, di kɔrisi nyɛ dini? SIBIRI: (O chani ka ŋumdi n-yɛra) Lala ŋuna ti zaa ni tooi duɣili. A ni yɛn ku binshɛli n-niŋ di puuni maa n-nyɛ yɛltɔɣa maa. A mi ni ʒiya ŋɔ, a nuu bɛ teerimi zaŋ chaŋ ʒɛri liɣiri polo. SHENI: A yɛli wula? SIBIRI: Aayi! N-bi yɛli shɛli. N kɔhimmi. SHENI: Di kuli ni nyɛla lala. Ka che a noli ŋɔ naan zari. (O yɛri o ko). Nir' min kuli ʒiya n-ti bɔhira, amii taali bo ka tinim' daa dii tum Naawuni ka di ti saɣi ni o zaŋ paɣ'ba ŋ-ŋɔ tatabo n-dahim ti. A min' chaŋ a yilikpiɛrilan' yiŋ' ka o paɣi ti kpahi chɛriga, ka nyin kuli ŋmaai jia ni dokuɣu ka a kpuɣi n-kuna ka yɛli ni paɣa maa. Nzo Damba paɣa ŋɔ ni ʒiya ŋɔ, o dihi duɣili vi. Paɣa ŋɔ yi duɣi ka a yɛn di ka bɛ niŋ siɣa, a bulchiinsi ti boorimi. Nzo Damba nim' n-naɣi vuhi paɣ'ba zuɣu. Tinim daa nyahigiya. (O vaai yiɣisi ni o kpe duu ka yɛra) Paɣa ŋɔ ŋun ni yaa kuli mondi ni n-dim maa, o maŋ-maŋ zuɣu ka o niŋdi maa. Dama o mi ni n pulaa ŋɔ yi bɛ lo, o yi kpiɛna n-ni lɛbi n biri o. (O laya o kparima ni) _______________________________________________ DAMBA YIŋA (Damba suuigi o noli n-naai, ka kpuɣi o cheche n-yina ni o chaŋ puuni) DAMBA: (O kuhiri n-booni o paɣa) Sana! Sana!! SANA: Naaa! (O yina duu ka yɛra) A pun malila shili maa? DAMBA: Eeiin! N yimi maa na. Ka wula yɛli n-je ka a mali shɛm maa. ŋ-ŋɔ ka n daa ku lahi yira, ka yɛli a ni a va n niɛma ŋɔ yina n-ti paɣi, ka ti labna ka di na kuli do dini do shɛli. Zuŋɔ n-yi labina n-paaili zaɣ'dari maa, a ni baŋ a yiŋ soli. SANA: Nbe Damba, a ni yɛri shɛm ŋɔ, ma a maŋ-maŋ mi din malima dabsa ŋɔ puuni. Ʒii maa n-bi saɣi n-tima. DAMBA: Wumma! Ʒii bi saɣi n-ti a, a duhirila matuuka yiɣirigu? Cham ha nimaani ni a bi zɔri vi yɛtɔɣa. SANA: Aaai! N-ni yɛli saha maa ka a yɛri maa, ka nyini ka n-yɛli a asiba ŋɔ ni zuŋɔ n-nyɛ Nzo Shetu bii paɣa suuna guli taribu maa? A mi ti paɣaba yɛltɔɣa, bɛ yi kuli laɣim yɛlli puuni buyi-buta ka bɛ nye a, yɛlli yi ti paaigi a gba, a ko n-yɛn mali a bɛni n-wɔlisira. DAMBA: Man' ni yɛli a shɛm n-bala. Di che ka n kuna n-lahi paaili lala. A ʒi ni dini be shɛm maa ka n-yi yɛli n-yina, nyini ka bɛ yɛn tura? SANA: Din ŋuna faashee n yi guli maa taribu na. Ka che n-yi bi chaŋ, Nzo ni bɔhi n-yɛla. DAMBA: To din ŋuna, kuli suuimi Nzo Tanko daamilya yaaye la n-pa ka chaŋ n-kuna, dama zuŋɔ Zumba, din' ka n-mi bɔri ni n-ye n-chaŋ jiŋli ni. A yi paɣi, nyin kahimmi li viɛnyɛla ka di daŋ kuuibu, n ti yɛn yi puu ŋɔ ni n-labna, din niŋ yɛbu. SANA: N wumya. DAMBA: (O yɛn kpahi n-ba o cheche ka zani yaha) Nyama, n di yɛn tammi maa. A yi niŋ nyin vihimi n duu maa viɛnyela, di ŋmanila jɛngbariga yaa kpimi n-pooi di puuni. A ni di kpe maa na, a di bi wum o damli? SANA: Nbe Damba yaa! Ma tuun'kuu maa shɛli n-na kuli bala. Nyin naʒin puhi niri tuun yini. DAMBA: Wulaa?? Labi n-yɛli ka n wum. A ka alaafei boo. Yulimi a zuɣu ni. SANA: Naawuni deeimi suhugu. DAMBA: O kuli deemi la a suhugu. Bin' nangban'chofu ŋɔ lana. (O kpahi n-ba o cheche n chani ka yɛra) Akai! Tinim bɛ niŋ zuɣusuŋ. N paɣa ŋɔ ŋuna, kɔŋ ʒiɛri ka bam bra. Tirigu! Paɣa bo n-bala ka a yi yɛn puhi o tuma, woli-woli n-nyɛli. N tiɛhiya Sana ŋun bɛ nyari o tab' ni jɛmdi bɛ yidaan'nim shɛm. Nzo Sheni nim n-naɣi kuli vuhi paɣaba zuɣu. Dahinshɛli ti daa ʒi wal'bɔŋni ka o paɣa ŋɔ ti mali shili n-yina ni o ma n-ka alaafei ka o yɛn chaŋ n-puhi o. Banchi ʒi n-yi puuni kuna yiŋ zuɣu, o paɣa maa daa labimi n-ti fuɣi.