Radif

Diyila Dagbani Wikipedia
Radif
Yaɣ shelirepertoire Mali niŋ
Tingbani shɛli din yinaIran Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00279, https://ich.unesco.org/fr/RL/00279, https://ich.unesco.org/es/RL/00279 Mali niŋ

Tɛmplet:Expand Persian


Radif (Tɛmplet:Lang-fa, lit.'order') nyɛla binkumda binyɛra balibu din laɣim taba ka niriba tooi zali li ni nolini kali. Din laɣindi la binkumda maa ni kumsi balibu shɛli bɛ ni boli dastgāh. Iran kali binkumda nyɛla din tam radif zuɣu, dini n-nyɛ binkumda balibu shɛŋa kpamba ni chɛ n zali bihi. Saha ni kuli taɣiri maa, binkumdi pala nyɛla din pahi baŋdiba maa ni daa chɛ shɛli zali maa zuɣu, ka di ni tooi niŋ ka ni mali baŋdi maa yuli.

Lala binkumda ŋɔ nyɛvuli niŋbu doli la niriba ni gbaali niŋ bɛ zuɣuri ni shɛm mini bɛ ni baŋli ti paai shɛm, dama tum di piligu zaa di nyɛla nolini baŋsim.

Pɔi ka nira tooi bɔhim ka gbaai radif, di mali bukaata ni labiteei kuli pa taba yuun gbaliŋ mini zaŋ rum tuma. Radif baŋdi kuki tu ni o gbaai li chibi o zuɣu ni din kuli yɛn chɛ ka o tooi kuli niŋli saha shɛli kam di niŋbu yi zani.

Radif maa malila dastgāhs balibu din waligi taba ni "note intervals" ni binkumdi shɛli din be bɛ sunsuuni. Dastgāh wuhirila kumsi shɛli. Dastgāh ni tooi mali kamni 10-30 goushehs ("melodies"). Goushehs din be dastgāh wuhirila "scales" balibu din be lala dastgāh maa ni. "Note" maa, gousheh maa yaa ni be shɛli tooi be la gousheh maa sunsuuni, di yuli m-booni shahed. Shahed chanimi di yi niŋ ka bɛ "modulate" goushehs maa sunsuuni, ka lala chandi ŋɔ ʒiri kumsi palli na. Kumsi din luri doli taba lala binkumda ŋɔ ni chanimi ni kumsi balibu dibaa ata: symmetric, asymmetric (lang), ni free form. "Rhythm" maa ni niŋdi shɛm tooi doli "rhythm" mini "meter" din be Persian yɛltɔɣatamalisi ni. Binkumda maa mini nolini radif bela di ko ka chɛ rhythmical ni chani shɛm; amaa, di kumsi pɛbu nyɛla yim.

The radifs for tar are one of the most famous radifs associated, with many old melodies collected that include 20–40 goushehs in each dastgāh.

Radifs din be Mirza Hossein-Qoli mini Mirza Abdollah n-nyɛ radifs kura din na beni n-ti shikuru bihi pam ban yu ni bɛ tuɣi Persian music bɔhimbu. Di nyɛla niriba ni mi shɛli pam ka di daliri nyɛla din mali la binkumda balibu din daa deei di saha mini pɔi ni di saha.

Mirza Gholi daa taɣila binkumda maa shɛŋa kumsi ka kuki chɛ shɛŋa mi ban ŋmɛli maa ni yuli shɛm, amaa shɛhira din beni wuhi ni di taɣiya bee di bi taɣi nyɛla din pɔra, amaa di ni daa niŋ ka radif nyɛ din wuhi niriba nolini maa ("not in notation") ti ku tooi baŋ ni taɣibu daa niŋ ya.pirim la ti ni ku tooi zaŋ kukoya maɣisi taba la.

Tar ŋmɛri ni binkumda balibu lana zaŋti Mirza Hossien Gholi's radif n daa nyɛ Ostad Ali-Akbar Shahnazi, ŋun daa nyɛ Mirza Hossien Gholi ka daa nyɛ tuuli nira ŋun yaai radif tuuli di waɣi pam ka gbaai li ni suhu ni. Ka baŋdiba pam pa mali ki n kuri bukaata ti pahi tar ŋmɛriba pama. Lala n-nyɛli, ban na piini bɔhimbu dii ku tooi doli o kukoli maa pirim la di ni daa niŋ shɛm maa zuɣu, di zuɣu di pam ku tooi gbaai, amaa Tar karimba ni tooi zaŋli n teei o ni tam shɛli o wuhibu ni. Di ni tooi sɔŋ ka chɛ chirmbu ka lahi chɛ ka radif doli taba.

Radif din be Mirza Abdollah nyɛla Jean During ni daa yihi shɛli na yuuni 1970s n-doli Nour Ali Boroumand, ŋun daa yaai radif ni suhu ni. Lala n lahi nyɛli, radif din be Mirza Hossein-Qoli daa tuui mi yina "notation" ni, Dariush Pirniakan n daa yihi li na yuuni 2001. Di mini lala radif maa yuli bi du maa zaa yoli di na kuli nyɛla Persian music nyabili. Di ni tooi zaŋ ŋmahindi Classical music din yina "western music" ni din yuli dii bi du pam, amaa ka nyɛ "Western Music" nyabili.

Lihi pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

External links[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tɛmplet:Intangible Heritage Iran Tɛmplet:Melody types Tɛmplet:Musical radif Tɛmplet:UNESCO Oral and Intangible music