Mudiyettu

Diyila Dagbani Wikipedia
Mudiyettu
waa balibu
TiŋaIndia Mali niŋ
Intangible cultural heritage statusRepresentative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, National List for Intangible Cultural Heritage (ICH) Mali niŋ
Described at URLhttps://ich.unesco.org/en/RL/00345, https://ich.unesco.org/fr/RL/00345, https://ich.unesco.org/es/RL/00345 Mali niŋ

Tɛmplet:Infobox performing art

Mudiyettu
kooli - a character who helps Kali appear as a comedian

Mudiyettu nyɛla kali kpɛrigu mini waa din pili Kerala din buɣisiri salinli din wuhiri zabili din daa lu buɣ'paɣaba (Kali) mini alizini (Darika) sunsuuni. Di nyɛla maliŋ din pahi bhagavathi bee bhadrakali taɣada . Bɛ wari la waa ŋɔ bhadrakali zolɔna ni, Mother Goddess zolɔna ni, Anashaara goli February mini May sunsuuni bɛ yi kpuɣi bindira bee pu'zuri naai.

Yuuni 2010 Mudiyettu da nyɛla bɛ ni zaŋ shɛli m-pahi UNESCO Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity ni, dini n daa pahiri buyi din yina Kerala, Koodiyattam nyaaŋa.[1]

The Kali - Darika myth[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Darika daa nyɛla alizini ŋun deei "boon" Brahma ka di wuhiri ni ninsali n kani n lahi yɛn nyaŋ o "fourteen worlds of Hindu mythology". Di nyɛla din ti Darika yaa. O ni lo kpara ni lala "boon" ŋɔ, Darika daa nyɛla ŋun tuhi deei tiŋsi kamani Indra, buɣa maa naa.

Features of Mudiyett[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Mudiyett nyɛla tinpaŋsi maliŋ ka Marar mini Kuruppu nima maani li Thrissur, Ernakulam, Kottayam n-ti pahi Idukki "districts" din be Kerala. Amaa, tiŋa maa zaa timdi la nuu din ni. Mudiyettu nyɛla din niŋdi yuuni kam ‘Bhagavati Kavus’, buɣ'paɣaba maa zolɔna ni, tinkpaŋ bɔbigu zaŋ dolisi Chalakkudy Puzha, Periyar mini Moovattupuzha kulibona[2]

Bɛ maa shi shɛli n guhiri Kali niŋbu. Di kuli nyɛla din be Lord Shiva, Narada, alizini nima Danavan mini Darikan ni ka bɛ niŋdi Kali. Ninvuɣi pia ni ayɔbu n ni tooi niŋ li— n-ti pahi binkumdi ŋmɛriba, Kalamezhuthu yiliyiini.[3] Nɛma nima balibu beni ka bɛ yari li Mudiyettu ni. Dini n nyɛ, "Koratty style" ni, Kali niŋdi la "bare torso", ka biha nahingbaŋ ko limsi li ka Kunnayckal,Keezhillam n-ti tabili Pazhoor sitaaya nima, o yari la nɛma din limsi o ningbuna zaa. Lala n lahi nyɛli, "Koratty style" ni, Darika's mudi ŋmanila "Kathakali crown" mini o nini ni peenta Kathi Veshas din be Kathakali. [4]

The role of the community[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Mudiyettu nyɛla tiŋa maa ni nima zaa ni laɣindi niŋdishɛli. Lala "bamboo artefacts" mini mini gban shɛŋa bɛ ni mali maani dala, Parayan nima n niŋdi li ka Thandan nima mi kana ni areca nut din niŋdi ni nangbanpɔbirisi. Ganakan tiŋgbani ni bɛ peentiri la ninpɔbirisi ŋɔ ka Kuruvan mi nyɔri tiŋa maa laati nima. Veluthedan (Patiyan) m paɣiri neen shɛli bɛ ni mali m maani buɣili maa nɛma ka Maran caste mi che kali laati nima beni ka lahi sɔŋdi li ni kpam.Tɛmplet:Fact

Tiŋa kam sɔŋdi mi ni bɛ kali ni wuhi shɛm. Di tuuni kam nyɛla laɣim tum ka laɣindi bee n kpaŋsiri tiŋsi maa mabihili.[5]

Transmitting and conserving Mudiyett[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Tiŋa kam mali la kali ŋɔ n lɛri ban na zoori na, ka di chɛ ka kali ŋɔ kuli tuɣi chana. Shikuru kani wuhiri lala baŋsim ŋɔ ka di nyɛ din yiri Guru-Shishya Parampara nima sani na dareti.[5]

Lihi pahi[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. "UNESCO recognition a boost to Mudiyettu|http://www.hindu.com/2010/11/26/stories/2010112651080200.htm". The Hindu. 26 November 2010.
  2. UNESCO - Mudiyettu, ritual theatre and dance drama of Kerala.
  3. "Girls too must inherit the tradition: Mudiyettu exponent|http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-kerala/article906982.ece". The Hindu. 23 November 2010.
  4. "UNESCO recognition for an age-old art". The Hindu. 17 November 2010. http://www.hindu.com/2010/11/17/stories/2010111753170500.htm.
  5. 5.0 5.1 Nomination File No. 00345 For Inscription on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage in 2010. UNESCO, 2010.
  • Kerala Charithram, book by Kumarakom Sankunni Menon

Tɛmplet:Culture of Kerala