Kɔŋ doro

Diyila Dagbani Wikipedia

E-Class

Leprosy
Buɣisim A 24-year-old man from Norway, infected with leprosy, 1886
Bolibu 8478
Alaama Tɛmplet:ICD10
Taɣibu Tɛmplet:ICD9
Nyeviya din yi kalinli


Kɔŋ doro nyɛla doribimbirili, di nyala dor’ sheli din beni yuui. Yuuni 2004 la, ban daa gbaai doro ŋɔ daa nyala tuhi kɔbishinahi. Lala doro ŋɔ gbaabu to pam , naɣila nira tooi zooi ka o shihiri ŋun mali li ka di yuui. Din lahi pahi, kamani kɔbigi puuni vaabu pihiwei ni anu (95%) nyɛla doro ŋɔ ni bi gbahiri shɛba. Doro ŋɔ ni tooi gbahiri tiŋ shaŋa nima n-nyɛ: India nti pahi tiŋ shɛŋa din na lɛbigira. Di nyɛla dor’ sheli din namin pun be America (US. Doro ŋɔ nyɛla din na ka alaamanima Andunia tiŋ kara la ni. Dama tigahinda m-beni ka niriba tooi zooi ka bɛ nyuri ŋa, din yɛn niŋ ka di gu ba ka che doribimbirili ŋɔ. Saha sheli ha, doro ŋɔ daa nyɛla tibidarigibo zaŋ ti ninvuɣ’ shaba ban daa tumdi taya. To amaa di zooya pam ka doro ŋɔ tooi diri niriba nyɛvuya ka dipala dor’ shɛli dabam Yuun’ kurumbuni ha, doro ŋɔ daa nyɛla din be Hawaiian tiŋ-gbani ni din be Molokai din booni Kalaupapa. Niriba tuha ban daa yina America (US) ka mali lala doro maa daa zaŋmi chaŋ ni.

Alaama[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Doro ŋɔ alaamanima n-nyɛ binkpula tobu nti pahi liɣisima niŋ-gbuna zuɣu. Di nyala bin’ shaŋa din ne n-gari niŋ-gbun’ sheli di ni gili bee ka di nye zaɣ ʒee. Lala tobu mini liɣisibu ŋɔ maa zuɣu, zabiri ni sibi lu, ka di be kamani dilindihi m-be bari ŋɔ ni. Lala doro maa yi kuli kpaŋsira, niŋ-gbungbaŋ biɛrim nya din boora n-labiri nyaaŋa (hali ka lala bara ŋɔ ti diɣilim zaa).

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]