Yiɣi chaŋ yɛligu maŋamaŋa puuni

Household air pollution

Diyila Dagbani Wikipedia
Household air pollution
Yaɣ sheliindoor air pollution Mali niŋ
Dini be shɛliresidence Mali niŋ
Pɔhim bɛri ti yinsi puuni ni di kum shahara nima tiŋsi ni 2017 puuni.

Household air pollution (HAP) nyɛla ti yinsi puuni ti ni tooi n saɣandi pɔhim shɛli ti ni vuhira ka di nyɛ ti bindira duɣibu shɛhi ka di tooi yirina ti gbansabila tingbani pam puuni.[1] Dama, di tooi zoo ka ti duɣili puuni pam, ka ti zaŋdi la dari, sala ni bindira m pahiri maani buɣim ti duduɣusi puuni ka ŋa taɣari pɔhim suma ka di bi tooi kpɛri na. Lala biɛhigu nyala ŋan - mali barina n-to salo pam, di bahi bahindi ban be lala ʒilɛli maani. Vihigu wuhiya ni niribi 3 billion ka di ti barina gbansabila tingban puuni.[2] World Health Organization (WHO) nim vihiya ka yɛli ni kadama ti duɣ'li shee, ti ni tooi zoogi ka ti saɣandi pɔhim shɛli ŋɔ, di bahi bahindi neen'shɛŋa tin'mali maani buɣim ŋɔ barina galisiya pam, ka di tooi n kuri niriba 3.8 million yuuni puuni. Global Burden of Disease vihibu puuni wuhiya ni niribi 1.6 million n daa kɔŋ bi nyɛvuli yuuni 2017 puuni.[3] Fakari ni tin mali bin yɛri shɛŋa m - maani buɣim n tahiri barina ŋɔ na.

  1. Household air pollution and health (en).
  2. Household air pollution and health: fact sheet (en) (8 May 2018).
  3. (2019) "Access to Energy". Our World in Data. “"According to the Global Burden of Disease study 1.6 million people died prematurely in 2017 as a result of indoor air pollution ... But it's worth noting that the WHO publishes a substantially larger number of indoor air pollution deaths.."”