Kasiɣiritali

Diyila Dagbani Wikipedia
Kasiɣiritali
Tuma

E-Class


Kasiɣirigu nyɛla tuun' shɛli din jɛndi kum sɔɣibu. Ŋuni sɔɣiri maa ka ti booni Kasiɣira ka O tuma maa mi n-nyɛ Kasiɣirigu bee Kasiɣiritali. Daadam bee zuliya kam malila bɛ ni ti yɛda ni binshɛŋa bɛ biɛhigu puuni. Lala zuɣu Dagbamba gba nuu bi yihi ka che n-ni yɛli yɛltɔɣi' shɛli ŋɔ. Dagbamba ti yɛda ni ti yaanima nyɛla ban be Alizanda ni ka lala zuɣu che ka nira yi kani, bɛ yɛrimi ni Naawuni tahimi o bɛ yaanima sani. Dimbɔŋɔ zuɣu bɛ ti yɛda ni pɔi ka so naan yi paai bɛ yaanima tooni naɣila bɛ sɔɣila dilana bɛ kali soli ni wuhi ni bɛ simsi kum maa shɛm pɔi ka o naan yi paai bɛ yaanima maa tooni. Dagbamba lahi ti yɛda ni nira ku tooi simsi kum ka o paai bɛ yaanima sani di yi niŋ ka lala nira pala ŋun nyɛ kasiɣira. Bɛ ti yɛda ni kasiɣiriba n-ni tooi simsi kum ka o naan yi paai o yaanima sani ka shɛli ka di nyaaŋa. To ti bɔhimi ti maŋa, ŋuni n-lee nyɛ kasiɣira? Ti yi baŋ ŋun nyɛ kasiɣira naai, ti ni baŋ din che ka Dagbamba ti yɛda ni ka pa ni bana n-simsi kum o ku tooi paai bɛ yaanima tooi maa.

Ŋuni n-lee nyɛ kasiɣira?[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

Vihigu wuhiya ni kasiɣira nyɛla ninvuɣi' so ŋun mali ashili biɛhigu puuni bee ŋun ni tooi gbibi ashili biɛhigu ni. Lala ashili ŋɔ chaŋ ti gbaala kum ŋɔ polo bee nira ŋun kani maa sani. Dama di yi niŋ ka so kani bee n-kpi ka nyini kasiɣira kpe o sani n-ti nya o, di bi tu ni a yina n-ti tɔɣisiri ŋun kani maa ni doya shɛm bee n-ti tɔɣisiri ŋun kani maa ni niŋ alaama shɛŋa pɔi ka naai kani maa n-tiri niriba. Nira yi kani bee n-kpi yɛla pam tooi niŋdi o biɛhigu puuni ka di bi tu ni nyini kasiɣira ti buɣiri bee n-tɔɣisili sambani ti so bee niriba din niŋ kum ŋɔ o kalinsi nyaaŋa, di nyɛla zaɣ' biɛɣu pam ni a niŋ lala ka ni tooi lahi che ka ŋun kani maa bee kum maa tooi doli a a ni viigi o daashili n-wuhi niriba la zuɣu. Di niŋ lala ka di yi pala nimmɔhi ka bɛ niŋ, nyini kasiɣira ŋɔ ni kɔŋ a nyɛvuli gba. Dinzuɣu ka bɛ yɛli ni kasiɣira nyɛla ŋun mali ashili bee ŋun ni tooi gbibi ashili biɛhigu puuni maa.

Bɛ Anfaani[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]

  1. Bɛ sɔɣiri ninsalinima ban kɔŋ bɛ nyɛvuya
  2. Bɛ sɔŋdi n-tiri daɣiri tim

Kundivihira[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]